TÜRKİYE’DE SEKTÖRLERİN DIŞ TİCARET VE İSTİHDAMDAKİ YERİ: TÜRKİYE OTOMOTİV SEKTÖRÜ ANALİZİ

Yıl 2023, Cilt: 7 Sayı: 1, 35 - 53, 15.03.2023

Hayriye Başcı Nur , Mesut Çalbörü

https://doi.org/10.30692/sisad.1202654

Cited By: 1

Öz

Tarım, sanayi ve hizmet sektörü gibi ana sektörler Türkiye ekonomisi açısından büyük önem taşımaktadır. Bu ana sektörlere ek otomotiv sektörü de diğer bazı sektörler arasında lokomotif görevi gördüğü için önemlidir. Cumhuriyet’in ilanından 1950 yılına kadar tarım sektörü milli gelir, istihdam ve dış ticarette ilk sırada yer alırken 1950 yılından sonra durum değişmeye başlamıştır. Günümüzde dış ticarette imalat sanayi sektörü ilk sırada yer alırken istihdamda ve milli gelirde hizmet sektörü ilk sırada yer almaktadır. Kısacası Türkiye’de sektörel açıdan değişim yaşanmıştır. Otomotiv sektörü analizi sonuçlarına bakıldığında otomotiv sektörü istihdamı ve toplam istihdam arasında çift yönlü, otomotiv sektörü istihdamı ile kurumsal olmayan nüfus arasında tek yönlü, otomotiv sektörü ithalatı ile toplam ithalat arasında da tek yönlü nedensellik ilişkisine ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Otomotiv Sektörü, Dış Ticaret, İsithdam, Zaman Serisi Analizi, Automotive Sector, Foreign Trade, Employment, Time Series Analysis

Teşekkür

Stratejik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi yayın ekibine teşekkür ederiz.

The Place Of Sectors in Foreign Trade And Employment in Turkey: Analysis Of Turkish Automotive Sector

Öz

Main sectors such as agriculture, industry and service sector are of great importance for the Turkish economy. In addition to these main sectors, the automotive sector is also important as it acts as a locomotive among some other sectors. From the proclamation of the Republic until 1950, the agricultural sector was in the first place in national income, employment and foreign trade, but after 1950 the situation began to change. Today, while the manufacturing industry sector ranks first in foreign trade, the service sector ranks first in employment and national income. In short, there has been a sectoral change in Turkey. When the results of the automotive sector analysis are examined, a bidirectional causality relationship between automotive sector employment and total employment, one-way causality between automotive sector employment and non-institutional population, and one-way causality between automotive sector imports and total imports has been reached.

Anahtar Kelimeler

Automotive Sector, Foreign Trade, Employment, Time Series Analysis, Automotive Sector, Foreign Trade, Employment, Time Series Analysis

Kaynakça

• Akçay, S. (2013). Türkiye’de Borsa ve Ekonomik Büyüme: Nedensellik Analizi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Karadeniz Teknik Üniversitesi.
• Altun, Y., İşleyen, Ş. (2019). Türkiye’de İktisadi Büyüme İle Sanayi Sektöründe İstihdam Arasındaki İlişkinin ARDL Sınır Testi Yaklaşımı İle Ekonometrik Analizi: 1991-2017. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 657-676.
• Ay, S. (2012). Türkiye’de İşsizliğin Nedenleri: İstihdam Politikaları Üzerine Bir Değerlendirme. Celal Bayar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yönetim ve Ekonomi Dergisi, 19(2), 321-341.
• Başkol, M. O. (2011). Türk Otomotiv Sektörünün Uluslararası Rekabet Gücü (1996-2010). PARADOKS Ekonomi, Sosyoloji ve Politika Dergisi, 7(2), 63-78.
• Çelik, A. (2010). Ekonomik Büyüme İle Kamu Harcamalarının Nedensellik Analizi: Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Kuveyt Uygulaması (Basılmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi.
• Engin, C., Polat, E. (2010). Türk Otomotiv Sektörü ve Küresel Finansal Krizin Sektöre Etkileri (1996-2009). Ekonomi Bilimleri Dergisi, 2(1), 35-43.
• Erhalim, S. (2011). Türkiye’de Tarım Sektöründe İstihdamın Azalması ve İşgücü Piyasasına Etkisi (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Dokuz Eylül Üniversitesi.
• Ertek, T. (2000). Ekonometriye Giriş. İstanbul: Beta.
• Görener, Ö., Görener, A. (2008). Otomotiv Endüstrisinin Türkiye Ekonomisindeki Yeri: Sektörel Bir İnceleme. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26), 306-319.
• Gövdere, B., Can, M. (2015). Enerji Tüketimi ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örnekleminde Eşbütünleşme Analizi. Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1(2), 101-114.
• Karanfil, M. (2014). Türkiye Ekonomisinde Tasarruf Açığı Sorunu: Zaman Serisi Analizi. Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 9(2), 379-394.
• Kıratlı, F. (2019). Dünya’da ve Türkiye’de Hizmet Ticaretinin Gelişimi. İktisadi İdari ve Siyasal Araştırmalar Dergisi, 4(9), 146-158.
• Muğan Ertuğral, S. (2011). Otomotiv Sektörü ve Gümrük Birliği Sonrası Gelişmeleri. Sosyal Bilimler Dergisi, 2, 75-83.
• Özbay, F., Pehlivan, C., Oğuztürk, B. S. (2020). Otomotiv İhracatının İstihdam, Doğrudan Yabancı Yatırımlar Ve Büyüme Üzerindeki Etkisi: Türkiye Üzerine Ekonometrik Bir Uygulama. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 25(4), 569-585.
• Özdemir, Ü., Kantürk Yiğit, G., Oral, M. (2016). Cumhuriyetten Günümüze Ekonomi Politikaları Bağlamında Türk Dış Ticaretinin Gelişimi. Doğu Coğrafya Dergisi, 21(35), 149-174.
• Özsağır, A., Akın, A. (2012). Hizmet Sektörü İçinde Hizmet Ticaretinin Yeri ve Karşılaştırmalı Bir Analiz. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 11(41), 311-331.
• Pehlivanoğlu, F., Erarslan, C., Beşel, F. (2014). Türkiye Otomotiv Piyasasında Arz Şokları: 1963-2012 Dönemi. Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(2), 589-612.
• Polat, M. A. (2020). Türk Otomotiv Sektörünün Ekonomik Büyümeye Etkisi: Karşılaştırmalı Bir Ekonometrik Analiz. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 19(73), 504-521.
• Polat, H. (2010). Türkiye İmalat Sanayi Endüstri-İçi Ticaret Analizi: 1980-2007 (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Kafkas Üniversitesi.
• Polat, E., Günay, S. (2012). Türkiye’de Turizm ve İhracat Gelirlerinin Ekonomik Büyüme Üzerindeki Etkisinin Testi: Eşbütünleşme ve Nedensellik Analizi. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 16(2), 204-211.
• Sevüktekin, M. ve Nargeleçekenler, M. (2010). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi (Eviews Uygulamalı). Ankara: Nobel.
• Sevüktekin, M. ve Çınar, M. (2014). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi (Eviews Uygulamalı). Bursa: Dora.
• Şarkaya İçellioğlu, C., Engin Öztürk, M. B. (2017). Bitcoin İle Seçili Döviz Kurları Arasındaki İlişkinin Araştırılması: 2013-2017 Dönemi İçin Johansen Testi ve Granger Nedensellik Testi. Maliye ve Finans Dergisi, 109, 51-70.
• Tarı, R. (2014). Ekonometri (Geleneksel Yöntemler, Zaman Serileri Analizi, Panel Veri Analizleri). Kocaeli: Umuttepe.
• Taymaz, E., Yılmaz, K. (2017). Political Economy of Industrial Policy in Turkey: The Case of the Automotive Industry. TÜSİAD Sabancı Üniversitesi Rekabet Forumu Çalışma Tebliği, 2016 (1), 1-53. https://ref.sabanciuniv.edu/sites/ref.sabanciuniv.edu/files/2021-05/e_taymazk_yilmaz_wp_v1.pdf adresinden erişildi.
• Uçan, O. (2005). Türkiye’de Otomotiv Sektörü Dış Ticaretinin Gelişimi. Sosyoekonomi Dergisi, 2, 116-132.
• Ustabaş, A., Simav, O. (2018). Otomotiv Endüstrisindeki Dönüşüm ve Türkiye. Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 3(2), 211-231.
• Yaşar, O. (2013). Türkiye’de Otomotiv Ana ve Yan Sanayi ve Marmara Bölgesinde Kümelenme. Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic 8(6), 779-805.
• Yılmaz, S., Taştan, K., Ecek, N., Çınar, E. (2017). Otomotiv Sektörünün Dünyadaki ve Türkiye’deki Değişimi. Ordu Üniversitesi Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi, 7(3), 685-695.