Product Responsibility And Engineering Ethics

Yıl 2024, Cilt: 8 Sayı: 3, 595 - 607, 30.11.2024

R. Tuğrul Oğulata

https://doi.org/10.30692/sisad.1468548

Öz

Nowadays, due to technological developments, products are produced in a more specialized and complex structure. For this reason, it is not possible for an ordinary consumer to examine the product and understand that it is faulty. Today, products are generally produced in mass production. If the product is produced incorrectly, the number of defective products on the market increases due to mass production. It is the manufacturer's responsibility if the products are produced defectively or pose a safety hazard. This liability is defined as product liability. Product liability requires the manufacturer to compensate for damages caused by defective products. In developed countries, legal regulations were needed to protect those who were harmed. Legal regulations have been made on this issue in our country. For this reason, the legal regulations in our country were examined in the study. However, engineers also have responsibilities in the manufacturing of defective products. This responsibility is considered more from an ethical perspective. Therefore, the importance of engineering ethics was also evaluated in the study.

Anahtar Kelimeler

Product liability, Manufacturer liability, Defective product, Engineering ethics

ÜRÜN SORUMLULUĞU VE MÜHENDİSLİK ETİĞİ

Öz

Günümüzde teknolojik gelişmelere bağlı olarak ürünler daha özellikli ve karmaşık bir yapıda üretilmektedir. Bu nedenle sıradan bir tüketicinin ürünü inceleyerek onun hatalı olduğunu anlaması mümkün değildir. Bugün ürünler genellikle seri imalat şeklinde üretilmektedir. Ürün hatalı üretilmişse, seri üretim nedeniyle piyasadaki hatalı ürün sayısı fazla olmaktadır. Ürünlerin hatalı üretilmesi veya güvenlik açısından tehlike oluşturması üreticinin sorumluluğudur. Bu sorumluluk ürün sorumluluğu şeklinde tanımlanmaktadır. Ürün sorumluluğu, hatalı ürünlerden dolayı oluşan zararları üreticinin tazmin etmesini gerektirmektedir. Gelişmiş ülkelerde zarar görenleri korumak amacıyla hukuki düzenlemelere ihtiyaç duyulmuştur. Ülkemizde de bu konuda yasal düzenlemeler yapılmıştır. Bu sebeple çalışmada ülkemizdeki yasal düzenlemeler incelenmiştir. Bununla birlikte hatalı ürünlerin imalatında mühendislerin de sorumlulukları bulunmaktadır. Bu sorumluluk daha çok etik açıdan düşünülmektedir. Bu yüzden çalışmada mühendislik etiğinin önemi de değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ürün sorumluluğu, Üretici sorumluluğu, Hatalı ürün, Mühendislik etiği

Kaynakça

• ALPASLAN N. (2011). Mühendislik Tarihi ve Felsefesi Üzerine Bir Araştırma, Marmara Sosyal Araştırmalar Dergisi, Sayı:1, 1-10.
• ARIK D. (2023). Avrupa Ürün Sorumluluğu Direktifi ile Karşılaştırmalı Olarak 7223 Sayılı Ürün Güvenliği Teknik Düzenlemeler Kanunu Uyarınca Ürün Sorumluluğu. (Basılmamış Yüksek Lisans Tezi). Ankara Üniversitesi/Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Ankara.
• AYDOS O. S. (2006). Ürün Sorumluluğu. (Basılmamış Doktora Tezi). Ankara Üniversitesi/ Sosyal Bilimler Enstitüsü Özel Hukuk Anabilim Dalı, Ankara.
• AYDOS O. S. (2013). Ürün Sorumluluğu Risk Kontrolü Başarı İçin Yedi Anahtar. Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, XVII (1-2), 1785-1802.
• BAŞ S. (2022). 7223 Sayılı Kanun Kapsamında Ürün Sorumluluğu Kavramına Genel Bir Bakış. Türkiye Adalet Akademisi Dergisi - TAAD, 13 (52), 349-382.
• CHRISTINA S., MUNISHAMAPPA P. (2014). Caveat Emptor to Caveat Venditor in The Process, International Research Journal of Management Sociology & Humanity (IRJMSH), 5 (5), 428-434.
• ÇELT D. Ö. (2021). Ürün Sorumluluğunda Yaşanan Güncel Gelişme: 7223 Sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu. Hukuk Fakültesi Dergisi, 7 (1), 73-114.
• ERTEM İ. (2024, 10 Nisan). TMMOB Mesleki Davranış İlkeleri, Eylül 2004, http://www.ee.bilkent. edu.tr/~ge301/ tmmobdavranisbildiri.pdf
• GENÇOĞLU M. T. (2008). Mühendislikte Etik. TMMOB Elektrik Mühendisleri Odası Ankara Şubesi Haber Bülteni, Sayı:5, 26-31.
• GÜGY (Genel Ürün Güvenliği Yönetmeliği). (2021). 11.03.2021 tarih ve 31420 sayılı Resmî Gazete.
• İPBÜKER C., GÖKSEL Ç., DENİZ R. (2006). Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Mesleğinde Etik İsterler. HKM Jeodezi, Jeoinfarmasyon ve Arazi Yönetimi Dergisi, 2 (95), 45-50.
• KANIŞLI E. (2020). Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu (ÜGTDK) Uyarınca Üreticinin Sorumluluğu. İstanbul Hukuk Mecmuası, 78 (3), 1413-1468.
• OĞULATA R. T. (2021). Mühendislikte Etik. Fırat Üniversitesi Müh. Bil. Dergisi, 33 (2), 527-536.
• OĞULATA R. T. (2023). Mühendislikte Sorumluluk ve Etik. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi (ASEAD), 10 (2), 444-459.
• OĞULATA R. T. (2024). Mühendislik Etiği (2. Baskı) Ankara : Gazi Kitabevi.
• TANRIBİLİR F. B. (2009). Milletlerarası Özel Hukukta Ürün Sorumluluğuna İlişkin Kurallara Genel Bakış. İçinde, Sorumluk ve Tazminat Hukuku Sempozyumu (28-29 Mayıs 2009), s.263-293. Ankara: Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
• TDK (Türk Dil Kurumu Sözlükleri). (2024, 11 Nisan). https://sozluk.gov.tr/
• TKHK (6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun). (2013). 28.11.2013 tarih ve 28835 sayılı Resmî Gazete.
• ÜGTDK (7223 sayılı Ürün Güvenliği ve Teknik Düzenlemeler Kanunu). (2020). 12.03.2020 tarih ve 31066 sayılı Resmî Gazete.