Trade and Logistics Relationship Within the Scope of Reshaped International Trade Routes

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 243 - 258, 31.07.2025

Gözde Çağlar Ghasidi

https://doi.org/10.30692/sisad.1627301

Öz

This study examines the relationship between logistics and foreign trade within the framework of the historical Silk Road, in the context of reshaped international trade routes. Globalization, technological transformation, regional integration projects, and digitalization processes have transformed logistics into a strategic element, offering a significant competitive advantage for countries. In this context, the study adopts a descriptive analysis method and utilizes data from the Logistics Performance Index (LPI) published by the World Bank. A comparative analysis was conducted using the LPI scores and rankings for the years 2016, 2018, and 2022 of 15 countries with diverse levels of development and geographical locations, including Germany, Sweden, Belgium, Türkiye, Iran, Afghanistan, and Angola. The findings indicate that developed countries have maintained high levels of logistics performance, while Türkiye has shown partial improvement in both score and ranking in recent years. The LPI sub-components reveal the strengths and weaknesses of countries' logistics systems and contribute to the identification of strategic priorities. The study highlights the role of logistics performance in foreign trade within the scope of reviving the Silk Road and presents an assessment that logistics and trade are two interdependent strategic components playing a crucial role in reshaping global trade routes.

Anahtar Kelimeler

Foreign Trade , Logistics , Silk Road , Logistics Performance Index

YENİDEN ŞEKİLLENEN ULUSLARARASI TİCARET YOLLARI KAPSAMINDA TİCARET VE LOJİSTİK İLİŞKİSİ

Öz

Bu çalışma, yeniden şekillenen uluslararası ticaret yollarını, tarihsel İpek Yolu çerçevesinde lojistik ve dış ticaret ilişkisi bağlamında ele almaktadır. Küreselleşme, teknolojik dönüşüm, bölgesel entegrasyon projeleri ve dijitalleşme süreçleri, lojistiği stratejik bir unsur hâline getirerek ülkeler açısından önemli bir rekabet avantajına dönüştürmüştür. Bu kapsamda çalışmada betimsel analiz yöntemi benimsenmiş, Dünya Bankası tarafından yayımlanan Lojistik Performans Endeksi (LPI) verilerinden yararlanılmıştır. Almanya, İsveç, Belçika, Türkiye, İran, Afganistan ve Angola gibi farklı gelişmişlik düzeyleri ve coğrafi konumlara sahip 15 ülkenin 2016, 2018 ve 2022 yıllarına ait LPI puanları ve sıralamaları karşılaştırmalı olarak analiz edilmiştir. Bulgular, gelişmiş ülkelerin lojistik performanslarını yüksek seviyelerde sürdürdüklerini, Türkiye’nin ise son dönemde puan ve sıralama açısından kısmi bir iyileşme kaydettiğini göstermektedir. LPI alt bileşenleri, ülkelerin lojistik performanslarının güçlü ve zayıf yönlerini ortaya koymakta ve bu yönüyle stratejik önceliklerin belirlenmesine katkı sunmaktadır. Çalışma, İpek Yolu’nun yeniden canlandırılması bağlamında lojistik performansın dış ticaretteki rolüne dikkat çekmekte, lojistik ve ticaretin karşılıklı olarak birbirini etkileyen iki stratejik unsur olduğu ve küresel ticaret yollarının yeniden şekillenmesinde önemli rol oynadığı yönünde bir değerlendirme sunmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dış ticaret , Lojistik , İpek Yolu , Lojistik Performans Endeksi

Kaynakça

• ARSLAN, İ.K., ÇÖP, S. (2020). Küresel Değer Zincirleri İle Uluslararası Rekabet Gücü Arasındaki Nedensellik İlişkisi. Üçüncü Sektör Sosyal Ekonomi Dergisi, Cilt 55 (3), 1700-1723.
• BALDWIN, R. (2011). Trade and Industrialisation After Globalisation’s 2nd Unbundling: How Building and Joining a Supply Chain are Different and Why It Matters. National Bureau of Economic Research, No. 17716, 1-38. https://www.nber.org/papers/w17716
• BALLOU, R. H. (2007). The Evolution and Future of Logistics and Supply Chain Management. European Business Review, 19(4), 332–348. doi:10.1108/09555340710760152
• BİLİNİR, S. (2021). Suriye’de Kullanılan Önemli Ticarî, Dinî ve Askerî Yol Güzergâhları ve Bu Yolların Kontrolü Meselesi (IX-XI.yy). Tarih Araştırmaları Dergisi, Cilt 40 (69), 28-54. doi: 10.35239/tariharastirmalari.745975
• CHEREVKO, H., KOLODIICHUK, V. ve KOLODIICHUK, I. (2019). Historical and Meritorical Genesis of Logistics. Ekonomika i Organizacja Logistyki, 4(4), 5–12. https://doi.org/10.22630/EIOL.2019.4.4.28
• CHRISTOPHER, M. (2016). Logistics and Supply Chain Management, 5. baskı. London: Pearson Education.
• Council of Supply Chain Management Professionals (2025, 1 Temmuz). SCM Definitions and Glossary of Terms.
• https://cscmp.org/CSCMP/educate/scm_definitions_and_glossary_of_terms.aspx adresinden alındı.
• ÇAĞLAR, G. (2017). Dış ticarette yük taşımacılığı (Türkiye örneği). (Basılmış Yüksek Lisans Tezi). Marmara Üniversitesi.
• DENİZ, T. (2016). Yeni Umutların Işığında Tarihi İpek Yolu Coğrafyası. Marmara Coğrafya Dergisi, (34), 195-202.
• GÜMÜŞ, Y. (2009). Lojistik faaliyetlerin rekabet stratejileri ve işletme kârı ile olan ilişkisi. Muhasebe ve Finansman Dergisi, (41), 97-114.
• GÜNAY, E., ÇETİNER, S., SEVİNÇ, S. ve KÜTÜKÇÜ, E. (2019). Tarihi İpek Yolundan Modern İpek Yolu Projesine: Türkiye - Çin Ekonomik İşbirliği Çerçevesinde Orta Koridor İle Kuşak ve Yol Girişimi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, Cilt 9 (2), 157-175.
• KARAÇAY, G. (2005). Tersine Lojistik: Kavram ve İşleyiş. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitü Dergisi, Cilt 14 (1), 317-332.
• KRUGMAN, P. R., OBSTFELD, M. ve MELITZ, M. J. (2012). International Economics : Theory and Policy (9. basım). Boston: Pearson Education.
• LI, Y., BOLTON, K. ve WESTPHAL, T. (2018). The effect of the New Silk Road railways on aggregate trade volumes between China and Europe. Journal of Chinese Economic and Business Studies, Volume 16 (3), 275-292. DOI: 10.1080/14765284.2018.1453720
• PAMUK, B. (2007). İpek Yolu Ticareti ve Erzurum. Tarih İncelemeleri Dergisi, 22(2), 125- 143.
• PEKMEZCİ, M., MUTLU, H.M. (2018). Türkiye'yi Konu Alan "Lojistik Performans İndeksi" Çalışmalarına Yönelik Bibliyometrik Bir Analiz. (Ed. A. Karakaş, C. İyem) IV. Uluslararası Kafkasya-Orta Asya Dış Ticaret ve Lojistik Kongre Kitabı. (ss. 454-469). Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi.
• PINAR, A., DİKEN, A. (2020). Lojistik Performans Endeksi Kapsamında Lojistik Üslerin Türkiye Ekonomisine Etkisi Üzerine Bir İnceleme. İstanbul Ticaret Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt 19 (39), 1384-1406. doi: https://doi.org/10.46928/iticusbe.758630
• ROSS, D. F. (2002). Introduction to e-Supply Chain Management (1. basım). Boca Raton: CRC Press LLC.
• ROSSABI, M. (1999). The Silk Roads: An Educational Resource. Education About Asia, 4(1), 16–20. https://asiasociety.org/sites/default/files/inlinefiles/The%20Silk%20Roads%20Educational%20Resource.pdf
• SARWAR, L. (2017). The Old Silk Road and The New Silk Road: An Analysis of The Changed Discourse. The Journal of Central Asian Studies, 24, 13–22.
• TÜZÜN RAD, S., GÜLMEZ, Y. S. (2017). Green Logistics For Sustainability. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, Cilt 13 (3), 603-614.
• Unesco. (2025, 1 Temmuz). Silk Roads Interactive Map [Harita]. https://en.unesco.org/silkroad/silkroad-interactive-map
• VILKO, J., KARANDASSOV, B. ve MYLLER, E. (2011). Logistic Infrastructure and Its Effects on Economic Development. China-USA Business Review, 11(11), 1152–1167.
• WAUGH, D. C. (2010). The Silk Roads in History. Expedition Magazine, 52(3), 9–22. https://www.penn.museum/sites/expedition/the-silk-roads-in-history/
• Wikimedia Commons. (2018, 4 Temmuz). Silk Route [Harita]. https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Silk_route.jpg
• World Bank. (2021, 19 Kasım). Connecting to compete 2018: Trade logistics in the global economy – The Logistics Performance Index and Its Indicators. https://openknowledge.worldbank.org/bitstream/handle/10986/29971/LPI2018.pdf
• World Bank. (2021, 19 Kasım). Connecting to Compete 2023: Trade Logistics In An Uncertain Global Economy – The Logistics Performance Index and Its Indicators. https://lpi.worldbank.org/sites/default/files/2023-04/LPI_2023_report_with_layout.pdf
• World Bank. (2025, 20 Ocak). LPI Report 2023. https://lpi.worldbank.org/index.php/report
• YILMAZ, E. (2017). İpek Yolu Hakkında Kısa Bir Değerlendirme. E-Şarkiyat İlmi Araştırmalar Dergisi, Cilt 9 (2), 672-683.
• YÜKÇÜ, S., ATAĞAN, G. (2011). Ortadoğu’da Zaman Tünelinde Ticaret. Muftav Dergisi, 1, 86–109.