Use of Artificial Intelligence in Communication in Turkey: Problems and Solutions

Yıl 2025, Cilt: 9 Sayı: 2, 309 - 330, 31.07.2025

Gülen Sönmez

https://doi.org/10.30692/sisad.1628299

Öz

Determining the problems originating from the use of artificial intelligence in the field of communication is important for the development of awareness of individuals and institutions and for the faster production of solutions. The study seeks an answer to the question of how problems and solution proposals are addressed in the field of communication and artificial intelligence. The factors related to the situation were addressed holistically using a case study design. The data were examined with the content analysis method. The findings obtained in the study are gathered around two main themes. One of the main themes was determined as Problems and the other as Solution Proposals. Under the main theme of Problems, Information pollution and ethical risks and Communication and negative reflections on the communication profession emerged as sub-themes. The main theme of Solution Proposals is the sub-theme of Human control, legal regulations and inspections. In the findings, it was determined that there is a perspective that information pollution and ethical problems arise with the use of artificial intelligence, and that it creates a problematic structure for individuals or institutions. In addition, there is a direction that focuses on negative reflections and solution proposals in terms of society and the communication profession. As a result, despite the problems that emerged with the spread of artificial intelligence systems in the field of communication, artificial intelligence systems that contribute to the field of communication continue to develop by creating their own order. Problem areas should not be ignored and appropriate solutions should be produced.

Anahtar Kelimeler

Communication , Artificial Intelligence , Problem , Solution suggestions

TÜRKİYE’DE İLETİŞİM ALANINDA YAPAY ZEKÂ KULLANIMI SORUNLAR VE ÇÖZÜMLER

Öz

İletişim alanındaki yapay zekâ kullanımından kaynaklı sorunların belirlenmesi bireylerin ve kurumların farkındalığının gelişmesi ve çözüm yolarının daha hızlı bir şekilde üretilebilmesi adına önemlidir. Çalışmada iletişim ve yapay zekâ konusunda sorunların ve çözüm önerilerinin nasıl ele aldığı sorusuna cevap aranmaktadır. Araştırmada durum çalışması deseni kullanılarak duruma ilişkin etkenler bütüncül olarak ele alınmıştır. Veriler içerik analizi yöntemiyle incelenmiştir. Çalışmada elde edilen bulgular iki ana tema etrafında toplanmaktadır. Ana temalardan biri Sorunlar diğeri ise Çözüm Önerileri olarak belirlenmiştir. Sorunlar ana teması altında Bilgi kirliliği ve etik riskler ve İletişim ve iletişim mesleğine olumsuz yansımalar alt temalar olarak ortaya çıkmıştır. Çözüm Önerileri ana temasında İnsan kontrolü, yasal düzenlemeler ve denetlemeler alt temasıdır. Bulgularda yapay zekanın kullanımıyla birlikte bilgi kirliliği ve etik sorunların baş gösterdiği, birey veya kurumlar için sorunlu bir yapıyı ortaya çıkardığı yönünde bir bakış açının olduğu belirlenmiştir. Ayrıca toplumsal açıdan ve iletişim mesleğine olumsuz yansımalar ve çözüm önerileri üzerine odaklanan bir yönü bulunmaktadır. Sonuç olarak yapay zekâ sistemlerinin iletişim alanında yaygınlaşmaya başlamasıyla ortaya çıkan sorunlara rağmen iletişim alanına katkıda bulunan yapay zekâ sistemleri kendine ait bir düzen oluşturarak gelişimine devam etmektedir. Sorunlu alanların görmezden gelinmemesi ve uygun çözümlerin üretilmesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

İletişim , Yapay Zekâ , Sorun , Çözüm önerileri

Etik Beyan

Bu çalışmanın, özgün bir çalışma olduğunu; çalışmanın hazırlık, veri toplama, analiz ve bilgilerin sunumu olmak üzere tüm aşamalarında bilimsel etik ilke ve kurallarına uygun davrandığımı; bu çalışma kapsamında elde edilmeyen tüm veri ve bilgiler için kaynak gösterdiğimi ve bu kaynaklara kaynakçada yer verdiğimi; kullanılan verilerde herhangi bir değişiklik yapmadığımı, etik görev ve sorumluluklara riayet ettiğimi beyan ederim. Herhangi bir zamanda, çalışmayla ilgili yaptığım bu beyana aykırı bir durumun saptanması durumunda, ortaya çıkacak tüm ahlaki ve hukuki sonuçlara razı olduğumu bildiririm.

Destekleyen Kurum

Kurum desteği bulunmamaktadır

Kaynakça

• ACAR, H. M. ve İMİK TANYILDIZI, N. (2022). Reklamda Yapay Zekâ Kullanımı: Ziraat Bankası #Senhepgülümse Reklam Filminde Deepfake Uygulamasının Görsel Anlatıya Etkisi. Kastamonu İletişim Araştırmaları Dergisi, (8),78-99. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/2117523 adresinden erişildi.
• AKGÜL, B. and KÜÇÜKYILMAZ, T. (2022) "Forecasting TV ratings of Turkish television series using a two-level machinelearning framework," Turkish Journal of Electrical Engineering and Computer Sciences: Vol. 30: No. 3, Article 18. https://doi.org/10.55730/1300-0632.3809
• ALPAYDİN, E. (2016). Machine Learning. ABD: MIT Press.
• ARSLAN, K. (2020). Eğitimde Yapay Zekâ ve Uygulamaları. Batı Anadolu Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 71-80. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/1174773 adresinden erişildi.
• BERGER, J., HUMPHREYS, A., LUDWİG, S., MOE, W. W., NETZER, O. ve SCHWEİDEL, D. A. (2019). Uniting the Tribes: Using Text for Marketing Insight. Journal of Marketing, 84(1), 1–25. https://doi.org/10.1177/0022242919873106
• BERK, M.E. (2023). Derin Öğrenme'nin Sinema Sektöründe Kullanımına İlişkin Bir İnceleme. İdil, 101 75–84. https://doi.org/10.7816/idil-12-101-07 BRULÉ, E. ve FINNIGAN, S. (2020). Thematic Analysis in HCI. https://sociodesign.hypotheses.org/555 adresinden erişildi.
• BUDAK, S. (2017). Psikoloji Sözlüğü. Ankara: Bilim ve Sanat Yayınları.
• ÇEBER, B. (2022). Yapay Zekâ Uygulamalarının Halkla İlişkiler Aracı Olarak Kullanımı (Basılmamış Doktora Tezi). Marmara Üniversitesi. ÇELEBİ, V. ve ATAMAN, S.C. (2021). Bireylerin Sosyal Medyadaki Etkileşimlerinin Yapay Zekâ Bağlamında Değerlendirilmesi ve Nagel’in Öteki Zihinler Problemine Yaklaşımı Açısından Kritiği.
• Beytulhikme An International Journal of Philosophy, 11(2), 567-588. https://doi.org/10.18491/beytulhikme.1700
• ÇELEBİ, E. ve GÜLTEKİN, A. (2020). Ontolojik Sınırların Belirsizliği: Yapay Zekâ, Mit ve Her (Aşk) Filmi Üzerinden Bir Değerlendirme. İnönü Üniversitesi Kültür ve Sanat Dergisi, 6(1), 40-46. https://doi.org/10.22252/ijca.744186 DEAKIN UNIVERSITY (2025) https://www.deakin.edu.au/about-deakin/news-and-media-releases/articles/ibm-watson-helps-deakin-drive-the-digital-frontier adresinden erişildi.
• DEMİREL, E. S. (2023). İletişim Alanında Yapay Zekâ: İletişim Fakültelerinde Yapay Zekâ Çalışmaları Üzerine Bir Araştırma. Social Sciences Studies Journal (SSSJournal), 9(118), 9842-9852. https://doi.org/10.29228/sssj.74032
• DIAKOPOULOS, N. (2019). Automating the News: How Algorithms are Rewriting the Media. USA: Harvard University Press. DOĞAN, A. (2002). Yapay Zekâ. İstanbul: Kariyer Yayıncılık.
• GOUDA, N. K., BISWAL, S. K. ve PARVEEN, B. (2020). Application of Artificial Intelligence in Advertising & Public Relations And Emerging Ethical Issues In The Ecosystem. International Journal of Advanced Scienceand Technology, 29(06), 7561-7570.
• GÜR, Y. E., AYDEN, C. ve YÜCEL, A. (2019). Yapay Zekâ Alanındaki Gelişmelerin İnsan Kaynakları Yönetimine Etkisi. Fırat Üniversitesi Uluslararası İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 3(2), 137-158. https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/911917 adresinden erişildi.
• GÜZ, N. ve YEĞEN, C. (2018). Bir Dijital Gazetecilik Biçimi: Robot Gazetecilik. In Proceedings of the International Symposium on Communication in the Digital Age, s.328-339. https://www.academia.edu/39737194/Bir_Dijital_Gazetecilik_Bi%C3%A7imi_Robot_Gazetecilik adresinden erişildi.
• H20, (t,y.). Türkiye'de Yapay Zekâ Ekosisteminin Son 5 Yıldaki Gelişimi. https://www.h2oinvestment.com/blog/turkiyede-yapay-zeka-ekosisteminin-son-5-yildaki-gelisimi
• HALAWEH, M. ve EL REFAE, G. (2024, September). Examining the Accuracy of AI Detection Software Tools in Education. In 2024 Fifth International Conference on Intelligent Data Science Technologies and Applications (IDSTA) (pp. 186-190). IEEE. https://doi.org/10.1109/IDSTA62194.2024.10747004
• HELBERGER, N. (2019). On the Democratic Role of News Recommenders. Digital Journalism, (7), 993–1012. https://doi.org/10.1108/jcom-10-2019-0137.
• HOHENSTEIN, J., KIZILCEC, R.F., DIFRANZO, D. et al. (2023). Artificial Intelligence in Communication İmpacts Language and Social Relationships. Sci Rep 13,5487 https://doi.org/10.1038/s41598-023-30938-9
• HUANG, M. H. ve RUST, R. T. (2021). A Strategic Framework for Artificial Intelligence in Marketing. Journal of the Academy of Marketing Science, 49, 30-50. https://doi.org/10.1007/s11747-020-00749-9