Modern Zamanlarda Kaybolan Bağlar, Aşk Etiği ve Yalnız Yaşam: Yapısalcı Bir Analiz

Yıl 2022, Cilt: 8 Sayı: 17, 185 - 215, 11.11.2022

Özgür Kaya

https://doi.org/10.25306/skad.1149169

Öz

Bu makale, araçsal modernliğin konformist ideolojisinin ortaya çıkardığı huzursuz insan tasavvurundan hareketle yitirdiğimiz anlamlı sosyal bağlara, gelenekten moderne değişen aşk etiğine ve yalnız yaşam tercihi üzerine birtakım önemli fikirlere dikkat çekmeye çalışır. Dolayısıyla bu yazıda okuyucu, sosyolojik olarak yakın ilişkileri ele alma imkânı, utanma duygusunun toplumsal işlevi, modern zamanlarda romantik aşkın çelişkili yapısı, sosyal medyanın ilişkiler üzerine etkisi ve en nihayet, yalnız yaşlanma olgusuna ilişkin birtakım ampirik verilerin eşliğinde kuramsal değerlendirmeleri bulacaktır. Bir anlamda temeldeki amacımız, küresel çapta gittikçe daha da belirgin hale gelen bir kültürel narsisizm salgınına karşı toplumsal bağlamı dikkate alan çözümler üretmeksizin salt terapötik müdahalenin yetersiz kalacağını vurgulamaktır.

Anahtar Kelimeler

Araçsal Modernlik, Kaygı, Sosyal Bağlar, Aşk Etiği, Yalnız Yaşam

Disappearing Bonds, Love Ethics and Living Alone in Modern Times: A Structuralist Analysis

Öz

Starting with the concept of an anxious human that the comformist ideology of the instrumental modernity has created, this article attempts at drawing attention to a set of important reflections on meaningful social bonds which we lost already, love ethics which has changed from tradition to modernity, and the choice of living alone later in life. The reader, therefore, will find some theoritical interpretations, along with some data, as to how to see close relationships sociologically, the societal function of “shame”, the conflicting structure of romantic love in modern times, the impact of social media on relationships, and eventually, the phenomenon of aging alone. Our main goal, in a sense, is to emphasize that the only therapeutic intervention against a worldwide cultural narsisism pandemy will remain insufficient without finding solutions taking the societal context into account.

Anahtar Kelimeler

Instrumental Modernity, Anxiety, Social Bonds, Love Ethics, Living Alone

Kaynakça

• Adorno, T. W. (2005). “Kültür Endüstrisini Yeniden Düşünürken”. (B. O. Doğan, Çev.). Cogito Adorno: Kitle, Melankoli, Felsefe Özel Sayısı (E. E. Çakmak ed.) içinde. Yapı Kredi Yayınları, sayı:36, s.76-84.
• Adorno, T. W., Horkheimer, M. (2010). Aydınlanmanın Diyalektiği. (N. Ülner, E. Ö. Karadoğan, Çev.). Kabalcı Yayınevi.
• American Psychiatric Association. [APA] (2013). Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders. (DSM-5). American Psychiatric Publishing.
• Ansari, A. (2016). Modern Zamanlarda Aşk. (E. O. Gezmiş, Çev.). Pegasus Yayınları.
• Arslan M. (2006). Değişim Sürecinde Yeni Dindarlık Formları: “Yeni Çağ” İnanışları Örneği. Değer Eğitimi Dergisi. 4 (11), 9-25.
• Atalay, G. E., Akhuy, N. K., Candan, T., Çoban, G., Güneş, Z. (2019). “Son Beş Yılda Türkiye’de Boşanmalara Etki Eden Bir Faktör Olarak Yeni Medya Teknolojileri ve Sosyal Medya”, II. Halit Aydın Bilim ve Araştırma Ödülleri 2018 içinde. İAÜ TARMER.
• Bauer, T. (2022). Dünyanın Tekdüzeleşmesi: Müphemlik ve Çeşitlilik Kaybı Üzerine. (M. Kaya, Çev.). Albaraka Yayınları.
• Bauman, Z. (2011). Bireyselleşmiş Toplum. (Y. Alogan, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Bauman, Z. (2017). Akışkan Aşk: İnsan İlişkilerinin Dayanıksızlığı. (I. Ergüden, Çev.). Alfa Yayınları.
• Beck, U. (2012). “Özgürlük ya da Aşk: Aile İçinde ve Dışında, Birlikte, Ayrı, Karşı Karşıya Olmaları Üzerine.” Aşkın Normal Kaosu (N. Ermiş, Çev.) içinde. İmge Yayınları.
• Bourdieu, P. (2009). Bekârlar Balosu. (Ç. Eroğlu, Çev.). Dost Kitabevi Yayınları.
• Bourdieu, P., Wacquant, L. (2021). Düşünümsel Sosyolojiye Davet. (N. Ökten, Çev.). İletişim Yayınları.
• Cagen, S. (2004). Quirkyalone: A Manifest for Uncompromising Romantics. HarperSanFrancisco.
• CNN Türk (Yapımcı). (2021). “O” Yarım – “O” Belgeseli. https://www.cnnturk.com/tv-cnn-turk/belgeseller/o-belgeseli/o-yarim adresinden edinilmiştir.
• Comte-Sponville, A. (2012). Kapitalizm Ahlaki midir? Zamanımızın Kimi Gülünçlükleri ve Zorbalıkları Üzerine. (D. Yankaya, Çev.). İletişim Yayınları.
• Csikszentmihalyi, M. (2017). Akış: Mutluluk Bilimi. (B. Satışmış, Çev.). Buzdağı Yayınevi.
• De Botton, A. (2021). Statü Endişesi. (A. S. Bayer, Çev.). Sel Yayıncılık.
• Durvasula, R. S. (2021). “Sen Benim Kim Olduğumu Biliyor musun?” Narsisizm, Ayrıcalık Sanrısı ve Kabalık Çağında Ruh Sağlığımızı Korumak. (N. D. Ünalçın, Çev.). Görünmezadam Yayıncılık.
• Frisch, M. (2019). Homo Faber. (S. Duru, Çev.). Can Yayınları.
• Fromm, E. (2005). Sağlıklı Toplum. (Y. Salman, Z. Tanrısever, Çev.). Payel Yayınları.
• GALLUP. (2022). Global Emotions Report. https://www.gallup.com/analytics/349280/gallup-global-emotions-report.aspx adresinden edinilmiştir.
• Giddens, A. (1994). Mahremiyetin Dönüşümü. (İ. Şahin, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Habermas, J. (2001). İletişimsel Eylem Kuramı. (M. Tüzel, Çev.). Kabalcı Yayınları.
• Hari, J. (2019). Kaybolan Bağlar: Depresyonun Gerçek Nedenleri ve Beklenmedik Çözümler. (B. E. Aksoy, Çev.). Metis Yayınları.
• Keyes, R. (2019). Hakikat Sonrası Çağ: Günümüz Dünyasında Yalancılık ve Aldatma. (D. Özçetin, Çev.). Delidolu-Tudem Yayın Grubu.
• Klinenberg, E. (2013). Going Solo: The Extraordinary Rise And Surprising Appeal Of Living Alone. Penguin Books.
• Lasch, C. (2021). Narsisizm Kültürü. (A. Tekşen, Çev.). Alfa Yayınları.
• Löwy, M. (2018). Demir Kafes. (N. Çetinkaya, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Marcuse, H. (2002). One-Dimensional Man: Studies in the Ideology of Advanced Industrial Society. Routledge Classics.
• Marinoff, L. (2015). Prozac’ı Bırak Platon’a Bak. (E. Başer, Çev.). Profil Yayıncılık.
• Marshall, G. (2020). “Eleştirel Kuram”. Sosyoloji Sözlüğü (O. Akınhay, D. Kömürcü, Çev.) içinde. Bilim ve Sanat Yayınları. s.179-181.
• Marx, K., Engels, F. (2007). The Communist Manifesto. (F. Engels, Trans.). International Publishers.
• Moncrieff, J. (2017). İlaçla Tedavi Efsanesi: Psikiyatrik İlaç Kullanımına Eleştirel Bir Bakış. (T. Alıcı, Çev.). Metis Yayınları.
• Niedzviecki, H. (2011). Ben Özelim! Bireysellik Nasıl Yeni Konformizm Haline Geldi? (S. Erduman, Çev.). Ayrıntı Yayınları.
• Önderman, M. (2020). Utanç: Sosyo-Kültürel Bir Fenomen. Vakıfbank Kültür Yayınları.
• Packard, V. (2007). The Hidden Persuaders. New York: Ig Publishing.
• Sağlık Bakanlığı (2022). Sağlık İstatistikleri Yıllığı 2019. www.saglik.gov.tr/TR,84966/saglik-istatistikleri-yilligi-2019-yayinlanmistir.html adresinden edinilmiştir.
• Pines, A. M. (2020). Aşık Olmak: Sevgililerimizi Neye Göre Seçeriz? (M. Y. Uluengin, Çev.). İletişim Yayınları.
• Scheff, T. (2000). “Shame and the Social Bond: A Sociological Theory”. In Sociological Theory. Vol. 18, No. 1, 84-99.
• Smith, A. (2018). Ahlaki Duygular Kuramı. (D. Kızılay, Çev.). Pinhan Yayıncılık.
• Swingewood, A. (2014). Sosyolojik Düşüncenin Kısa Tarihi. (O. Akınhay, Çev.). Agora Kitaplığı.
• Twenge, J. M., Campbell, W. K. (2015). Asrın Vebası: Narsisizm İlleti. (Ö. Korkmaz, Çev.). Kaknüs Yayınları.
• Tunç, A. (2018). Bir Maniniz Yoksa Annemler Size Gelecek / 70’li Yıllarda Hayatımız. Can Yayınları.
• Türkiye İstatistik Kurumu (2022). Evlenme ve Boşanma İstatistikleri 2021. https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Evlenme-ve-Bosanma-Istatistikleri-2021-45568 adresinden edinilmiştir.
• We Are Social. (2022). Digital 2022: Another Year of Bumper Growth. https://wearesocial.com/uk/blog/2022/01/digital-2022-another-year-of-bumper-growth-2/ adresinden edinilmiştir.
• Yalçın, S. (2019). Kara Kutu: Yüzleşme Vakti. Kırmızı Kedi Yayınları.