Bireysel Yine/Yenilenmeyi (Rezilyansı) Destekleyici İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamalarına İlişkin Bir Ölçek Geliştirme Çalışması

Yıl 2019, Cilt: 20 Sayı: 45, 17 - 37, 23.12.2019

Merve Gerçek , Dilek Yılmaz Börekçi

Öz

Organizasyonel
yine/yenilenme (rezilyans) kapasitesi, örgütlerin kriz anlarında ve yıkıcı
olaylar karşısında sağ kalma ve dönüşebilme becerilerini ifade etmektedir.
Organizasyonel yine/yenilenme kapasitesinin, örgütün çalışanları aracılığıyla
oluşturulabileceği öne sürülmektedir. Bireysel yine/yenilenme kapasitesi,
çalışanların zorlukları aşmaya yönelik belirli bilgi, beceri, yetkinlik ve
davranış kalıplarına sahip olmasını ifade etmektedir. Çalışanların bilgi,
beceri ve tutumları üzerinde değişimlere yol açmayı hedefleyen İnsan Kaynakları
Yönetimi (İKY) uygulamaları, yine/yenilenme kapasitesi oluşumunda önemli bir
rol oynamaktadır. Bu çalışmada, bireysel yine/yenilenmeyi destekleyici İKY
uygulamalarını değerlendirecek bir ölçüm aracının geliştirilmesi amaçlanmıştır.
İki ayrı örneklemden elde edilen veriler ile keşfedici ve doğrulayıcı faktör
analizleri yapılmıştır. Ölçeğin 27 ifade ve 6 boyuttan oluştuğu görülmüştür.

Anahtar Kelimeler

: Organizasyonel Rezilyans, Bireysel Yine/Yenilenme (Rezilyans), Yine/yenilenme (Rezilyans) Kapasitesi, İnsan Kaynakları Yönetimi Uygulamaları, Ölçek Geliştirme

Kaynakça

• Bardoel, E.A., Pettit, T.M., De Cierı, H., Mcmillan, L. (2014). “Employee Resilience: An Emerging Challenge For HRM”. Asia Pacific Journal of Human Resources, 52(3), 279-297.
• Bowen, D. E., Ostroff, C. (2004). “Understanding HRM–Firm Performance Linkages: The Role Of The “Strength” Of The HRM System”, Academy Of Management Review, 29(2), 203-221.
• Boxall, P., Macky, K. (2009). “Research And Theory On High‐Performance Work Systems: Progressing The High‐İnvolvement Stream”. Human Resource Management Journal, 19(1), 3-23.
• Büyüköztürk, Ş., (2007). Sosyal Bilimler için Veri Analizi El Kitabı, Pegem A Yayıncılık, Ankara.
• Christopher, M., Peck, H. (2004). “Building The Resilient Supply Chain”, The International Journal Of Logistics Management, 15(2), 1-14.
• Coutu, D. L. (2002). “How Resilience Works”, Harvard Business Review, 80(5), 46-56.
• Delery, J. E., Doty, D. H. (1996). “Modes Of Theorizing İn Strategic Human Resource Management: Tests Of Universalistic, Contingency, And Configurational Performance Predictions”, Academy of management Journal, 39(4), 802-835.
• Dessler, G. (2013). Human Resource Management, Pearson, 13th Edition.
• Devellis, R. F. (2014). Ölçek Geliştirme: Kuram Ve Uygulamalar, (Ed). T. Totan, N. Dilek, ve Y. Çağlayan, Nobel
• Dutton, J. E., Worline, M. C., Frost, P. J., Lilius, J. (2006). “Explaining Compassion Organizing”. Administrative Science Quarterly, 51(1), 59-96.
• Edgar, F., Geare, A. (2005). “HRM Practice and Employee Attitudes: Different Measures–Different Results”, Personnel Review, 34(5), 534-549.
• Eisenhardt, K. M., Tabrizi, B. N. (1995). “Accelerating Adaptive Processes: Product İnnovation İn The Global Computer İndustry”, Administrative Science Quarterly, 84-110.
• Elmas Atay, S., Gerçek, M., Uyargil, C. (2017). “Yüksek Performanslı İş Sistemlerinin Örgüte Bağlılık Üzerindeki Etkisine İlişkin bir Araştırma”, Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 22(2),253-266.
• Evans, W. R., Davis, W. D. (2005). “High-performance work systems and organizational performance: The mediating role of internal social structure”. Journal of management, 31(5), 758-775.
• Gardner, T.M., Moynihan, L.M., Park, H.J., Wright, P.M. (2000). Unlocking the black box: Examining the processes through which human resource practices impact business performance, Unpublished manuscript, Cornell University.
• Gerçek, M. (2017). İnsan Kaynakları Yönetimi Aracılılığıyla İlişkisel ve Operasyonel Rezilyans Kapasitesi Oluşturma, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezİ, İstanbul Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Endüstri Mühendisliği Anabilim Dalı
• Hair, J. F., Black, W. C., Babin, B. J., Anderson, R. E. (2010). Multivariate Data Analysis (7th ed.), Pearson Education.
• Hamel, G., Valikangas, L. (2003). “The Quest For Resilience”, Harvard Business Review, 81(9), 52-65.
• Horne, J.F., Orr, J.E. (1998). “Assessing Behaviors That Create Resilient Organizations”, Employment Relations Today, 24, 29–40.
• Hu, L., Bentler, P. M. (1999). “Cutoff Criteria For Fit İndexes in Covariance Structure Analysis: Conventional Criteria Versus New Alternatives”. Structural Equation Modeling, 6(1), 1-55.
• Hu, Y., Li, J., Holloway, L. E. (2008). “Towards Modeling Of Resilience Dynamics in Manufacturing Enterprises: Literature Review And Problem Formulation”. In Automation Science and Engineering, 2008. CASE 2008, 279-284.
• Jöreskog, K., Sörbom, D. (2002), LISREL 8.53: User’s reference guide. Chicago: Scientific Software International Inc (SSI).
• Kalaycı, Ş. (2010). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, 5. Baskı, Asil Yayın Dağıtım.
• Kırbaşlar, M., Yılmaz Börekçi, D. (2015). “İnsan Kaynakları Yönetimi Aracılığıyla İlişkisel ve Operasyonel Rezilyans Kapasitesi Oluşurma”, 23. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, 14-16 Mayıs 2015, MUĞLA, TÜRKİYE, ss.436-441
• Lengnick-Hall, C. A., Beck T. E. (2005). “Adaptive fit versus robust transformation: How organizations respond to environmental change”. Journal of Management, 31(5), 738-757.
• Lengnick-Hall, C. A., Beck, T. E. (2009). “Resilience capacity and strategic agility: Prerequisites for thriving in a dynamic environment”. UTSA, College of Business.
• Lengnick-Hall, C. A., Beck, T. E.,ve Lengnick-Hall, M. L. (2011). “Developing a capacity for organizational resilience through strategic human resource management”, Human Resource Management Review, 21(3), 243-255.
• Lepak, D.P., Snell, S.A. (2002). “Examining the human resource architecture: The relationships among human capital, employment, and human resource configurations”, Journal Of Management, 28(4), 517-543.
• Luthans, F., Vogelgesang, G. R., Lester, P. B. (2006). “Developing the psychological capital of resiliency”, Human Resource Development Review,5(1), 25-44.
• Malhotra, N. K. (2010). Marketing Research: An Applied Orientation (6th ed.). New Jersey: Pearson Education.
• Mathis, R. L., Jackson, J. H., (2003). Human resource management (10th ed.), Ohio: SouthWestern/Thomson.
• Mcmanus, S., Seville, E., Vargo, J., Brunsdon, D. (2008). “Facilitated process for improving organizational resilience”, Natural Hazards Review, 9(2), 81-90.
• Paré, G., Tremblay, M. (2007). “The influence of high-involvement human resources practices, procedural justice, organizational commitment, and citizenship behaviors on information technology professionals' turnover intentions”, Group & Organization Management, 32(3), 326-357.
• Ponomarov, S. Y., Holcomb, M. C. (2009). “Understanding the concept of supply chain resilience”, The International Journal of Logistics Management, 20(1), 124-143.
• Ramsay, H., Scholarios, D., Harley, B. (2000). “Employees and high‐performance work systems: Testing inside the black box”. British Journal of industrial relations, 38(4), 501-531.
• Schumacker, R. E., Lomax, R. G. (2004). A beginner’s guide to structural. equation modeling (2nd ed.), Mahwah, NJ: Erlbaum and Associates.
• Sheremata, W. A. (2000). “Centrifugal and centripetal forces in radical new product development under time pressure”, Academy Of Management Review,25(2), 389-408.
• Singh, K. (2004). “Impact of HR practices on perceived firm performance in India”, Asia Pacific Journal of Human Resources, 42(3), 301-317.
• Sun, L.Y., Aryee, S., Law, K.S. (2007). “High-performance human resource practices, citizenship behavior, and organizational performance: A relational perspective”, Academy of Management Journal, 50(3), 558-577.
• Sutclıffe, K.M., Vogus, T.J. (2003). Organizing for Resilience, In Cameron, K., Dutton, J.E., and Quinn, R.E. (EdS.), Positive Organizational Scholarship. San Francisco: Berrett-Koehler. Chapter 7, 94-110.
• Şencan, H. (2005). Sosyal ve Davranışsal Ölçümlerde Güvenilirlik ve Geçerlilik, Seçkin Yayıncılık.
• Thomas, J. B., Clark, S. M., Gioia, D. A. (1993). “Strategic sensemaking and organizational performance: Linkages among scanning, interpretation, action, and outcomes”, Academy of Management Journal, 36(2), 239-270.
• Tsai, C.J. (2006). “High performance work systems and organizational performance: an empirical study of Taiwan's semiconductor design firms”, The International Journal of Human Resource Management, 17(9), 1512-1530.
• Van Opstal, D. (2007). The resilient economy: integrating competitiveness and security (report), Washington, DC: Council on Competitiveness.
• Vogus, T.J., Sutcliffe, K.M. (2007). “Organizational resilience: towards a theory and research agenda. In Systems, Man and Cybernetics”, 2007. ISIC. IEEE International Conference on Oct 7, 3418-3422.
• Waite, P. J., Richardson, G. E. (2004). “Determining the efficacy of resiliency training in the work site”, Journal of Allied Health, 33(3), 178-183.
• Wright, P. M., Mcmahan, G. C. (1992). “Theoretical perspectives for strategic human resource management”, Journal of Management, 18(2), 295-320.
• Wright, P.M., Boswell, W.R. (2002). “Desegregating HRM: A review and synthesis of micro and macro human resource management research”, Journal of management, 28(3), 247-276.
• Wright, P.M., Gardner, T.M., Moynihan, L.M. (2003). “The impact of HR practices on the performance of business units”, Human Resource Management Journal, 13(3),21-36.
• Yılmaz Borekçi, D., Yurt, İ. (2014). “İnsan Kaynakları Yönetimi Aracılığıyla Bireysel ve Kurumsal Rezilyans”, 22. Ulusal Yönetim ve Organizasyon Kongresi, Konya, Mayıs
• Yu, B. B., Egri, C. P. (2005). “Human Resource Management Practices And Affective Organizational Commitment: A Comparison Of Chinese Employees in A State-Owned Enterprise And A Joint Venture”. Asia Pacific Journal of Human Resources, 43(3), 332-360.