Does Awareness of Cultural Values Change According to Demographic Variables? A Research in Cizre/Şırnak

Yıl 2023, Cilt: 20 Sayı: 1, 6 - 23, 29.04.2023

Sedat Çelik , Nevzat Yıldız , Ahmet Altuğ

https://doi.org/10.24010/soid.1178413

Öz

The aim of this research is to determine the attitudes of the local people towards cultural values and to reveal whether their attitudes towards cultural values differ according to demographic variables (life expectancy in the local area, generation, marital status, gender, education). For this purpose, quantitative research method was used and data were collected by survey technique. The research was carried out in Cizre District of Şırnak and data were collected from 384 participants by sampling with convenience sampling method. Data were subjected to factor analysis, t-test and ANOVA analyzes. As a result of the analyzes, the awareness of the participants about the cultural values related to Cizre emerged under three dimensions (attitude towards cultural values (KDYT), support for cultural studies (KÇD), contribution of the local government (YYK)). It has been determined that the attitudes towards these dimensions differ according to the variables of life expectancy, generation, gender, marital status and education. It is thought that the results of the research will contribute to the literature and will guide the decision makers.

Anahtar Kelimeler

Cultural Value, Heritage, X Y Z generations, Demographic variable, Length of life in the local, duration of residence, Cizre.

Kültürel Değerlere Yönelik Farkındalık Demografik Değişkenlere Göre Değişir mi? Cizre/Şırnak’ta Bir Araştırma

Öz

Bu araştırmanın amacı yerel halkın kültürel değerlere yönelik tutumlarını belirlemek ve kültürel değerlere yönelik tutumlarının demografik değişkenlere (yerelde yaşam süresi, kuşak, medeni durum, cinsiyet, eğitim) göre farklılaşıp farklılaşmadığını ortaya koymaktır. Bu amaç çerçevesinde nicel araştırma yöntemi kullanılmış olup, veriler anket tekniği ile toplanmıştır. Araştırma Şırnak’ın Cizre İlçesinde yapılmış olup kolayda örneklem yöntemi ile örnekleme yoluna gidilerek 384 katılımcıdan veri toplanmıştır. Veriler faktör analizi, t-testi ve ANOVA analizlerine tabi tutulmuştur. Analizler sonucunda katılımcıların Cizre ile ilgili kültürel değerlere yönelik olarak farkındalıkları üç boyut (kültürel değerleye yönelik tutum (KDYT), kültürel çalışmalara destek (KÇD), yerel yönetimin katkısı (YYK)) altında ortaya çıkmıştır. Bu boyutlara yönelik tutumların yaşam süresi, kuşak, cinsiyet, medeni durum ve eğitim değişkenlerine göre farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Araştırma sonuçlarının literatüre katkı sunacağı ve karar vericilere yol gösterici olacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kültürel Değer, Miras, Farkındalık, Tutum, X Y Z kuşakları, demografik değişken, Yerelde Yaşam Süresi, İkametgâh Süresi, Cizre.

Kaynakça

• Ablak, S. Dikmenli, Y. ve Çetin, T. (2014), ‘Üniversite Öğrencilerinin Kırşehir’in Tarihi ve Kültürel Turizm Değerlerine Yönelik Farkındalıkları’, Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(2), ss.171-186.
• Akpirinç, E. ve Mancı, A. R. (2019),‘Yerel Halkın Kültürel Miras Farkındalığı ve Deneyimi: Şanlıurfa Örneği’, International Journal of Contemporary Tourism Research, 3(2), ss.245-260.
• Aka, B. (2017), ‘Bebek Patlaması, X ve Y Kuşağı Yöneticilerin Örgütsel Bağlılık Düzeylerinin Kamu ve Özel Sektör Farklılıklarına Göre İncelenmesi: Bir Araştırma’, Süleyman Demirel Üniversitesi Vizyoner Dergisi, 9 (20), ss. 118-135.
• Atsız, O., Kahraman, O. C. ve Beşcanlar, S. (2022), ‘Kırsal Destinasyonda Yerel Halkın Yer Kimliği Algısının Turizmin Gelişimine Desteği: İkamet Edilen Sürenin Rolü’, GSI Dergileri Seri A: Turizm, Rekreasyon ve Spor Bilimlerindeki Gelişmeler, 5(2), ss. 190-203.
• Aygün, S. E. (2013),‘Kuşaklar Arasındaki Farklılıklar ve Örgütsel Yansımaları’, Ekonomi ve Yönetim Araştırmaları Dergisi, 2(1), ss. 93-112.
• Bal, F. (2021), Yerel Halkın Kültürel Mirasa Yönelik Farkındalık Düzeyi: Diyarbakır İli Örneği, Yayınlanmamış Yüksek lisans tezi, Batman Üniversitesi, Batman Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Batman.
• Birkök, M. C. (2017),’Kültürel Farkındalık’,1.Uluslararası 4.Ulusal Kültürlerarası Hemşirelik Kongresi, 21-24 Ekim 2017, Şanlıurfa.
• Bowlby, J. (1969), Attachment, Attachment and Loss: Vol. 1. New York, Basic Books,
• Buckley, P. J., Clegg, J., ve Tan, H. (2010),‘Foreign direct investment, China and the world economy.’İçinde Buckley, P. J (Editör) Cultural Awareness in Knowledge Transfer to China—The Role of Guanxi and Mianzi. Ss. 165-191., London: Palgrave Macmillan,
• Büyüköztürk, S. (2005). Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El kitabı, Pegem Yayıncılık: Ankara.
• Can, A. (2016). SPSS ile Bilimsel Araştırma Süresince Nicel Veri Analizi, Pegem Akademi.
• Çokluk, Ö., Şekercioğlu, G. ve Büyüköztürk, Ş. (2012),’Sosyal Bilimler İçin Çok Değişkenli İstatistik: SPSS ve Lisrel Uygulamaları’, Pegem Akademi Yayıncılık: Ankara.
• Dinç, E. ve Keçe, M. E. M. (2011),‘Uşak Üniversitesi Öğrencilerinin Tarihi ve Kültürel Eserler Hakkındaki İlgi ve Farkındalıklarının İncelenmesi’,Uşak Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 4 (2), ss.267-285.
• Dourish, P., ve Bellotti, V. (1992),’Awareness and Coordination in Shared Workspaces. Proceedings of the 1992’, ACM Conference on Computer-Supported Cooperative Work, ss.107-114.
• Gülduran, Ç. A., ve Gürdoğan, A. (2021),’Çalışanların Somut Olmayan Kültürel Miras Tutumlarının Belirlenmesi: Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Örneği’, Journal of Recreation and Tourism Research, 8(1).
• Gültekin, N. T., ve Uysal, M. (2018),’Kültürel Miras Bilinci, Farkındalık ve Katılım: Taşkale Köyü Örneği’, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 8(15), ss.2030-2065.
• Hofstede, G. (2001),’Culture’s Consequences: Comparing Values, Behaviors, İnstitutions, and Organizations Across Nations, Second Edition’, Thousand Oaks, Ca: Sage Publications.
• Icomos (1987),’Charter for the Conservatıon of Hıstorıc Towns and Urban Areas’, erişim tarihi: 20.09.2022 https://www.icomos.org/charters/towns_e.pdf
• İşçi, C. Güzel, B., ve Ataberk, E. (2018),’Mekana ve Yerel Halka Bağlılık, Kültürel Mirasa Yönelik Tutumu Etkiler Mi?’, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 21(40), ss.583-606.
• Kahraman, E., Kılıç, A., ve Akyol, C. (2018),’Tarihi ve Kültürel Farkındalık (Niğde’nin Tarih ve Kültür Karıncaları-2 Projesi Örneği)’, Journal of Awareness, 3(5), ss.665-682.
• Kamel, N. (2019),’Assessing Cultural Awareness Towards Heritage Sites Among Local Communities for Sustainable Tourism Development “The Case of Qaitbay Castle in Alexandria”’, International Journal of Heritage and Museum Studies, 1(1), ss.191-205.
• Karaca Yılmaz, Ş., Akkuş, G., Şahbudak, E., ve Işkın, M. (2017),’Kültürel Miras Farkındalığı: Cumhuriyet Üniversitesi Öğrencilerine Yönelik Bir Uygulama Çalışması’, Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 9(16), ss.86-100.
• Karademir, D. (2019),’Cizre Şehrinin Kuruluş ve Gelişimi’, Journal of Awareness, 4(4), ss.433-454.
• Karadeniz, C. B. (2020),’Assessment for Awareness and Perception of the Cultural Heritage of Geography Students’, Review of International Geographical Education Online, 10(1 (Special Issue)), ss.40-64.
• Keçe, M. (2015),’Sosyal Bilgiler Öğretmen Adaylarının Ankara'nın Tarihi ve Kültürel Turizm Değerlerine Yönelik İlgi ve Farkındalıkları’,Journal of Kirsehir Education Faculty, 16(1).
• Mahiroğulları, A. (2005),’Küreselleşmenin Kültürel Değerler Üzerine Etkisi’, Journal of Social Policy Conferences, 50, ss.1275-1288.
• Morsümbül, Ş. (2014),’Kültürel Değerlerin Üç Kuşak Arasındaki Değişimi Üzerine Bir İnceleme: Ankara Örneği’, Hacettepe University Journal of Turkish Studies/Hütad Hacettepe Üniversitesi Türkiyat Arastirmalari Dergisi, 11(21).
• Polat, S. (2018),’The Attitudes and Awareness of the Teacher Candidates About Cultural Heritage’, World Journal of Education, 8(5), ss.49-62.
• Quappe, S. ve Cantatore, G. (2005),’ What is Cultural Awareness, Anyway? How Do I Built it?’, http://www.insynctraining.nl/artikelen/what_is_cultural_awareness.pdf, Erişim Tarihi: 12.09.2022.
• Rzayeva, S. (2020),’Küreselleşmenin Kültürel Akışları ve Somut Olmayan Kültürel Miras Üzerindeki Etkileri’, Motif Akademi Halkbilimi Dergisi, 13(29), ss.33-52.
• Sâbân, S., Sâbân, S., ve Güneş, H. (2013),’Tarih ve Medeniyet Bağlamında Cizre’, Şırnak Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi, 4(7), ss.154-162.
• Sekeran, U. (2003),’ Research Methods for Business: A Skill Building Approach (Fourth Edition)’, USA: Hermitage Publishing Services.
• Shimray, S. R. (2019),’Ways to Create Awareness on Cultural Heritage: An Overview’, Library Philosophy and Practice, 2019, 4-26.
• Srivastava, S. (2015),’A Study of Awareness of Cultural Heritage Among the Teachers at University Level’, Universal Journal of Educational Research, 3(5), ss.336-344.
• Taş, H. Y., Demirdöğmez, M. ve Küçükoğlu, M. (2017),’ Geleceğimiz Olan Z Kuşağının Çalışma Hayatına Muhtemel Etkileri’, OPUS: Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 7(13), 1031-1048.
• TÜİK (2021),’Adrese Dayalı Nüfus İstatistikleri’, https://data.tuik.gov.tr/bulten/ındex?p=adrese-dayal%c4%b1-n%c3%bcfus-kay%c4%b1t-sistemi-sonu%c3%a7lar%c4%b1-2021-45500&dil=1
• Türk Dil Kurumu (2022),’ Türkçe Dil Kurumu Sözlükleri’, https://sozluk.gov.tr/, Erişim Tarihi: 13.09.2022.
• Unesco (2003), ‘Text of the Convention for the Safeguarding of the Intangible Cultural Heritage’, Erişim Tarihi: 09.09.2022, https://ich.unesco.org/en/convention
• Uysal, K. (2018), Kültürel Mirasın Turizm Amaç’lı Kullanılmasında Yerel Halkın Algı ve Tutumlarının Belirlenmesi: İznik Örneği, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Balıkesir.