Vindicating The Province: Factors Increasing The Quality of Urban Life in Ardahan

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 49, 803 - 823, 31.07.2025

Burak Şahin

https://doi.org/10.21550/sosbilder.1620201

Öz

Urban quality of life is a multidimensional concept that expresses the level of satisfaction and contentment that individuals feel while living in a city. Ardahan province is ranked last among the 81 cities of Türkiye in terms of level of development. Being far from major cities and having limited and sometimes challenging transportation have been effective in the perception of this region as a provincial area. In the study based on qualitative research, data were evaluated through descriptive analysis. This study focuses on some factors that increase the quality of urban life in Ardahan. In-depth interviews were conducted with 25 participants and the data obtained were evaluated in 8 categories. The aim of the study is to identify the factors that increase the quality of urban life in Ardahan, which is at the bottom of the development indexes, and to evaluate the effects of these factors on the daily lives of the local people. During the analysis, some urban life quality indicators in the literature were taken into consideration. It was concluded that Ardahan, despite having provincial characteristics, has some features that increase the quality of urban life.

Anahtar Kelimeler

quality of life , urban quality of life , province , city , Ardahan

TAŞRAYI AKLAMAK: ARDAHAN’DA KENTSEL YAŞAM KALİTESİNİ ARTIRAN ETMENLER

Öz

Kentsel yaşam kalitesi, bireylerin bir kentte yaşarken hissettikleri memnuniyet ve tatmin düzeyini ifade eden çok boyutlu bir kavramdır. Ardahan ili, Türkiye’nin 81 ili arasında gelişmişlik düzeyi açısından son sıralarında yer almaktadır. Büyük şehirlerden uzak olması, ulaşımın sınırlı ve zaman zaman zorlayıcı olması, bu bölgenin taşra olarak algılanmasında etkili olmuştur. Bu çalışmada, Ardahan’da kentsel yaşam kalitesini artıran bazı etmenler üzerine odaklanılmıştır. Nitel araştırmaya dayanan çalışmada veriler betimsel analiz yoluyla değerlendirilmiştir. 25 katılımcıyla derinlemesine mülakatlar yapılmış ve elde edilen veriler 8 kategoride değerlendirilmiştir. Çalışmanın amacı, gelişmişlik indekslerinin en alt sıralarında yer alan Ardahan’ın kentsel yaşam kalitesini artıran faktörleri tespit etmek ve bu faktörlerin bölge halkının günlük yaşamına etkilerini değerlendirmektir. Analiz yapılırken literatürde yer alan bazı kentsel yaşam kalitesi göstergeleri dikkate alınmıştır. Ardahan’ın taşra özellikleri taşımasına karşın kentsel yaşam kalitesini artıran birtakım özelliklere sahip olduğu sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

yaşam kalitesi , kentsel yaşam kalitesi , taşra , kent , Ardahan

Etik Beyan

Makale araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanmıştır. Bu çalışmada, çıkar çatışması bulunmamaktadır. Çalışma Ardahan Üniversitesi Bilimsel Araştırmalar ve Yayın Etik Kurulunun 31/10/2024 tarihli ve 2024-2ÖNP-0120 numaralı onay kararı doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. Görüşmeler katılımcıların rızası ile gerçekleşmiş, kişisel bilgilerin gizli tutulacağı taahhüt edilmiş ve katılımcıların onamları alınmıştır.

Kaynakça

• Acar, S., Kazancık, L. B., Meydan, M. C., Işık, M. (2019). İllerin ve bölgelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (SEGE) - 2017. Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Acar, S., Şahin Cinoğlu, D., Karagöz, T., Kayğısız, G., Meydan, M. C., Işık, M. (2022). İlçelerin sosyo-ekonomik gelişmişlik sıralaması araştırması (SEGE) - 2022. Kalkınma Ajansları Genel Müdürlüğü Yayını.
• Ak, D. & Bıçkı, D. (2016). Yavaş kent (cittaslow) hareketinin kentsel yaşam kalitesi bağlamında değerlendirilmesi. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 9(46), 615-632.
• Akyol, A. (1993). Yaşam kalitesi ve yaklaşımlar. Ege Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi, 9(2), 75-80.
• Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274.
• Bayraktar, Ö. & Kaynar, M. K. (2023). Taşrada öteki olmak, milliyetçi-muhafazakâr çerçevenin dışında kalanlar: Karaman örneği. KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi, 25(44), 556-583.
• Bıçkı, D. (2015). Kent(te) yoksulluk ayrışma ve yaşam kalitesi. Dora Yayıncılık.
• Bilgin, N. (2006). Sosyal bilimlerde içerik analizi / Teknikler ve örnek çalışmalar. Siyasal Kitabevi.
• Boylu, A. A. &, Paçacıoğlu, B. (2016). Yaşam kalitesi ve göstergeleri. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi, 8(15), 137-150.
• Coşar, Y. (2014). Yavaş şehir olgusunun kentsel yaşam kalitesi üzerindeki algılanan etkisi. Anatolia: Turizm Araştırmaları Dergisi, 25(2), 226-240.
• Ekici, Y. E. & Zengin Çelik, H. (2022). Yaşam kalitesi yaklaşımlarının çevre, kent ve planlama ekseninde değerlendirilmesi. Eksen Dokuz Eylül Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Dergisi, 3(2), 19-37.
• Geray, C. (1998). Kentsel yaşam kalitesi ve belediyeler. Türk İdare Dergisi, 70(421), 323-345.
• Karakurt Tosun, E. (2013). Yaşam kalitesi ekseninde şekillenen alternatif bir kentsel yaşam modeli: Yavaş kentleşme hareketi. Uludağ Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 32(1), 215-237.
• Kurtbaş, İ. & Timur, M. C. (2021). Ardahan ilinin sosyoekonomik yapısı ve durum analizi-İkincil veriler üzerinden analitik-sosyolojik bir analiz. İ. Kurtbaş (Ed.), Ardahan Değerlemeleri -3 içinde (3-73. ss.), Nobel Yayınevi.
• Kütükçüoğlu, T. A. (2000, Kasım 6). Türkiye’de yaşam kalitesi ve internet. http://inet-tr.org.tr/inetconf6/tammetin/yasam.html
• Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü (1996). Avrupa kentsel şartı. Mahalli İdareler Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Marshall, C. & Rossman, G. B. (2014). Designing qualitative research. Sage Publications.
• Morkoç Karakaya, K. & Aktürk, E. (2020). Kentsel yaşam kalitesi ve yaşanabilirlik analizi: Erzurum örneği. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi, 8(110), 109-137.
• Özel İhtisas Komisyonu (2018). On birinci kalkınma planı (2019-2023) - Kentsel yaşam kalitesi. https://www.sbb.gov.tr/wp-content/uploads/2022/08/Kentsel-Yasam-Kalitesi-Ozel-Ihtisas-Komisyonu-Raporu.pdf
• Salihoğlu, T. & Türkoğlu, H. (2019). Konut çevresi ve kentsel yaşam kalitesi. Megaron, 11(1), 203-217.
• Santos, L. D. & Martins, I. (2007). Monitoring urban quality of life: The Porto experience. Social Indicators Research, (80), 411-425.
• SERKA. (2014). TRA2 bölgesi (Ağrı, Ardahan, Iğdır ve Kars) 2014-2023 bölge planı. https://www.serka.gov.tr/assets/upload/dosyalar/tra2-bolgesi-agri-ardahan-igdir-ve-kars-2014-2023-bolge-plani.pdf
• Sert, H., Ölçer Demirkıran, S., Arslan Göz, P., Beler, H. (2023). Bir nitel araştırma yöntemi: Görüşme. Journal of Social, Humanities and Administrative Sciences, 9(71), 4071-4075.
• Torunoğlu, E. (1997). Kentleşme-çevre sorunları ve kentsel yaşam kalitesi. G. N. Demirer, T. Demirer, M. Duran, B. Ertan, F. Özdemir, İ. Tümay, E. Torunoğlu (Ed.), Ve Kirlendi Dünya... içinde (202-237. ss.), Öteki Yayınevi.
• Tutar, H., Elyıldırım, G., Sever, N. F., Sarışen, M. (2013). Ardahan’ın sosyo-ekonomik durumu ve uygun yatırım alanları. T.C. Serhat Kalkınma Ajansı Ardahan Yatırım Destek Ofisi.
• Türk Dil Kurumu Güncel Türkçe Sözlük. (2025, Ocak 16). Taşra. https://sozluk.gov.tr/
• Ulusoy, E. (2021). Doğu’da modernleşme sürecinde taşra-kent çatışmasının yarattığı etkilerin laiklik ekseninde bir değerlendirmesi. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (44), 115-129.
• Veenhoven, R. (2000). The four qualities of life ordering concepts and measures of the good life. Journal of Happiness, 1(1), 1-39.
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2011). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Seçkin Yayınevi.
• Zorlu, K. (2022). Ardahan ilinde kalkınmayı sınırlandıran engellerin ISM-MICMAC ve DEMATEL yaklaşımlarıyla analizi. İ. Kurtbaş (Ed.), Ardahan Değerlemeleri-4 içinde (69-117. ss.), Nobel Yayınevi.