Human Sacrifice in Greek Mythology

Yıl 2020, Cilt: 21 Sayı: 38, 299 - 360, 31.01.2020

Efdâl Hardal

https://doi.org/10.21550/sosbilder.556098

Öz

To be able to find out the circumstances and the
limits of human sacrifice, first the perspectives of the ancient authors need
to be clarified specifically. Human sacrifice theme’s never been a common
ritual type in Greek mythology or Greek culture. Human sacrifice’s been an
extraordinary way of a solution under the causes such as hopelessness of a
society, god, king etc. In this article, we are going to focus on the grounds
which permit human sacrifice under the conscience of mythology. Therefore the
myths about Iphigenia, Hesione, Andromeda and Polyxene will be examined and
compared. In accordance with this purpose, the future determined conclusions
will be supported by the selected archaeological evidences. With the final
conclusion of this study, one can argue that femininity was always caught in
the middle between mother nature and patriarchy. Therefore, we believe that was
the secret iconography of human sacrifice in Greek Mythology.

Anahtar Kelimeler

human sacrifice, Polyxene, Iphigenia, Andromeda, Hesione

GREK MİTOLOJİSİNDE İNSAN KURBANI

Öz

İnsan kurban etmenin şartlarının ve sınırlarının
neler olduğunu anlamak amacıyla ilk olarak, antik yazarların konuya bakış
açılarının özellikle netleştirilmesi gerekmektedir. İnsan kurbanı teması hiçbir
zaman Grek mitolojisinde ya da Grek kültüründe yaygın bir ritüel türü olmamıştır.
İnsan kurbanı bir toplumun, tanrının, kralın vs. umutsuzluğu sebebiyle var olan
olağanüstü bir çözüm yolu olmuştur. Bu makalede, mitolojinin vicdanı altındaki
hangi dayanakların insan kurbanına izin verdikleri üzerine yoğunlaşılacaktır.
Bu sebeple İphigenia, Hesione, Andromeda ve Polyksene hakkındaki mitoslar
incelenecek ve karşılaştırılacaktır. Bu amaç doğrultusunda, varılacak olan
sonuçlar seçilmiş olan arkeolojik kanıtlarla desteklenecektir. Bu çalışmanın
sonunda varılacak olan neticeyle; dişiliğin her zaman ataerkillik ile doğa ana
arasında ortada kalmış olduğu savunulabilir. Dolayısıyla bunun Grek
Mitolojisindeki insan kurbanının gizli ikonografisi olduğu kanaatindeyiz.

Anahtar Kelimeler

insan kurbanı, Polyksene, İphigenia, Andromeda, Hesione

Kaynakça

• Akşit, İlhan (2010). The Aegean Mythology The Story of The Two Sides. İstanbul: Kültür ve Turizm Bakanlığı Yayınları.
• Andrews, P. B. S. (1965). “The Falls of Troy in Greek Tradition”. Gar, S. 12, s. 28-37.
• Armstrong, David ve Elizabeth A. Ratchford (1985). “Iphigenia’s Veil: Aeschylus, ‘Agamemnon’”. BICS, S. 32, s. 1-12.
• Baykan, Daniş (2016). “Assos Athena Tapınağı “Louvre Ma 2828” Frizinde Hesione ve Troialılar”. TÜEFD, S. 6, s. 1-16.
• Bingöl, Orhan (1997). Malerei Und Mosaik Der Antike In Der Türkei. Mainz: Phillip von Zabern.
• Blazquez, Jose Maria ve Javier Cabrero (2012). “Antioch Mosaics and Their Mythological and Artistic Relations with Spanish Mosaics”. JMR, S. 5, s. 43-57.
• Can, Şefik (2011). Klasik Yunan Mitolojisi. İstanbul: Ötüken.
• Campbell, Sheila D. (1979). “Roman Mosaic Workshops in Turkey”. AJA, S. 83, s. 287-292.
• Cimok, Fatih (2000). A Corpus Antioch Mosaics. İstanbul: Turizm Yayınları.
• Colvile, K. N. (1940). “The Tale of Troy”. GaR, S. 10, s. 1-11.
• Conacher, D. J. (1961). “Euripides’ Hecuba”. AJPh, S. 82, s. 1-26.
• Cowan, Robert (2011). “Sinon and The Case of The Hypermetric Oracle”. Phoenix, S. 65, s. 361-370.
• Çevirici, Figen (2006). “Polyksena’nın Kurban Edilmesi Mitosu’nun Antik Metinlerde ve Arkeolojik Materyaller Üzerinde Değerlendirilmesi”. Olba, S. XIV, s. 23-52.
• -------------------- (2007). “Polyksena Lahdi’nin Stilistik Açıdan Değerlendirilmesi”. ADerg, S. X, s. 69-92.
• Çevirici Coşkun, Figen (2017). “Polyksena Lahdi: Bir Pers Soylusunun Lahdi mi?”. Persler Anadolu’da Kudret ve Görkem, Ed: Kaan İren, Çiçek Karagöz, Özgün Kasar, İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
• Dowley, Francis H. (1967). “Carle Van Loo’s ‘Sacrifice of Iphigenia’”. Master Drawings, S. 5, s. 42-47.
• Ducrey, Pierre ve Ingrid R. Metzger (1979). “The House of The Mosaics at Eretria”. Archaeology, S. 32, s. 34-42.
• Dunbabin, Katherine M. D. (1979). “Technique and Materials of Hellenistic Mosaics”. AJA, S. 83, s. 265-277.
• -------------------- (1999). Mosaics of the Greek and Roman World. Cambridge: Cambridge University Press.
• Erbaşı, Fatma S. (2013). Hititlerde Öteki Kurban ve Büyü. İstanbul: Arkeoloji ve Sanat Yayınları.
• Euripides (1943). Hekabe. Çev: Hamdi Varoğlu, Ankara: Maarif Vekilliği.
• -------------------- (1945). İphigenia Aulis’te. Çev: Lamia Kerman, Ankara: Milli Eğitim Bakanlığı.
• Fink, Gerhard (2010). Antik Mitolojide Kim Kimdir. Çev: Serpil Erfındık Yalçın, İzmir: İlya İzmir Yayınevi.
• Gezgin, İsmail (2011). Sanatın Mitolojisi. İstanbul: Sel Yayıncılık.
• Görkay, Kutalmış (2017). “Mosaic Programmes in Domestic Contexts at Zeugma”. JMR, S. 10, s. 183-211.
• Homeros (1971). İlyada. Çev: Ahmet Cevat Emre, İstanbul: Varlık Yayınları.
• Işık, Fahri (2012). Uygarlık Anadolu’da Doğdu. İstanbul: Ege Yayınları.
• Jimenez, Maria Luz Neira (2015). “Written and Visual Culture About The Mosaic of Castulo: The Influence of Lucian’s Works”. JMR, S. 8, s. 61-79.
• Johnston, Ian (2007). Aeschylus The Oresteia. Arlington: Richer Resources Publications.
• Kolf, Marie C. Van Der (1954). “Priam and Laomedon from a Historical Point of View”. Mnemosyne, S. 7, s. 1-18.
• Lancha, Yanine (1977). Mosaïque et culture dans l’Occident romain” (Ier-IVe s.). Roma: L’Erma di Bretschneider.
• Lawrence, Stuart (2010). “Stoic Morality and Polyxena’s ‘Free’ Death in Euripides’ ‘Hecuba’”. Acta Classica, S. 53, s. 21-32.
• Levi, Doro (1947). Antioch Mosaic Pavements. Princeton: Princeton University Press.
• LIMC Suppl. (1990). Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae: (LIMC). V,1, Herakles-Kenchrias. Zurich; München: Artemis-Verl.
• -------------------- (1997). Lexicon Iconographicum Mythologiae Classicae: (LIMC). VIII,1 Thespiades – Zodiacus. Zurich; München: Artemis-Verl.
• López, Guadalupe ve Luz Neira (2010). “Mosaico”. Arte Romano de la Bética III, Ed: P. Leon, Madrid: Ediciones El Viso.
• Morford, Mark P.O. ve Robert J. Lenardon (2003). Classical Mythology. Oxford: Oxford University Press.
• Önal, Mehmet (2012). “Fouilles du Musée de Gaziantep dans la Maison de Poséidon (ou Maison 1) et la Maison de l’Euphrate (ou Maisons 2 et 3). Années 1999-2000”. Zeugma. I, Fouilles de l’habitat (1), La mosaique de Pasiphae, Ed: Catherine Abadie Reynal ve Rifat Ergeç, Paris: Editions de Boccard, s. 65-182.
• Packard, Pamela M. (1980). “A Monochrome Mosaic at Isthmia”. Hesperia, S. 49, s. 326-346.
• Papadopoulous, John K. ve Deborah Ruscillo (2002). “A Ketos in Early Athens: An Archaeology of Whales and Sea Monsters in the Greek World”. AJA, S. 106, s. 187-227.
• Pfluger, Carl (1995). “Progress, Irony and Human Sacrifice”. Hudson Review, S. 48, s. 67-92.
• Phillips, Kyle M. Jr. (1968). “Perseus and Andromeda”. AJA, S. 72, s. 1-23.
• Reinsberg, Carola (2001). “Der Polyxena-Sarkophag in Çanakkale”. Olba, S. 4, s. 71-99.
• Sevinç, Nurten (1996a). “Çanakkale-Gümüşçay Tümülüsleri 1994 Yılı Kurtarma Kazıları Ön Raporu”. 6. Müze Kurtarma Semineri 24-26 Nisan 1995, Ed: İ. Eroğlu - N. Ülgen - H. Eren - F. Bayram - A.H. Ergürer - N. Tarlan - Y. Morkaya, s. 443-449.
• -------------------- (1996b). “Gümüşçay Kurtarma Kazıları Ön Raporu”. Arkeoloji ve Sanat, S. 72, s. 24-30.
• -------------------- (1996c). “A New Sarcophagus of Polyxena from The Salvage Excavations at Gümüşçay”. Studia Troica, S.6, s. 251-264.
• Sevinç, Nurten vd. (2001). “A New Painted Graeco-Persian Sarcophagus From Çan”. Studia Troica, S. 11, s. 383-420.
• Siegel, Herbert (1981). “Agamemnon in Euripides’ ‘Iphigenia at Aulis’”. Hermes, S. 109, s. 257-265.
• Sorum, Christina E. (1992). “Myth, Choice, and Meaning in Euripides’ Iphigenia at Aulis”. AJPh, S. 113, s. 527-542.
• Steuernagel, D. (1998). “Ein spatarchaischer Sarkophag aus Gümüşçay im Museum von Çanakkale. Ikonographische Beobachtungen”. Veröffentlichungen der Joachim Jungius-Gesellschaft der Wissenschaften, S. 87, s. 165-177.
• Strachan, J. C. G. (1976). “Iphigenia and Human Sacrifice in Euripides’ Iphigenia Taurica”. ClPhil, S. 71, s. 131-140.
• Vermeule, Emily ve Suzanne Chapman (1971). “A Protoattic Human Sacrifice?”. AJA, S. 75, s. 285-293.
• Waywell, S. E. (1979). “Roman Mosaics in Greece”. AJA, S. 83, s. 293-321.
• Weitzmann, Kurt (1949). “Euripides Scenes in Byzantine Art”. Hesperia, S. 18, s. 159-210.
• Witts, Patricia (2016). A Mosaic Menagerie: Creatures of Land, Sea and Sky in Romano-British Mosaics. Oxford: BAR Publishing.
• Wöhlcke, Manfred (2009). Troya Savaşı. Çev: Ali Erbak, İzmir: İlya İzmir Yayınevi.