KAYBETMENİN ZARAFETİ: “AH’LAR AĞACI” ŞİİRİNDE DİDEM MADAK’IN POETİKASININ İZLERİNİ SÜRMEK

Yıl 2025, Cilt: 26 Sayı: 48, 243 - 275, 31.01.2025

Aybala Selcen Doymuş , Sevinç Yıldız

https://doi.org/10.21550/sosbilder.1474139

Öz

Didem Madak, kısa ömrüne sığdırdığı üç şiir kitabıyla birçok okura seslenmiş, belleklere yerleşmiş önemli bir şairdir. Hayatının gölgesinin düştüğü dizelerde an ve anılar arasında kurduğu imge dünyasını ironi ile kaynaştırmıştır. Madak’ın şiirleri, çocuk denebilecek bir yaşta annesini kaybedişiyle, bu olayın öncesi ve sonrasındaki çocukluk anılarıyla önemli ölçüde şekillenmiştir. Şiir onun için hep bir sığınak olmuştur. Şiirlerinde yaşam, varoluş, özlem, ölüm, yalnızlık, yabancılaşma, aşk, uyumsuzluk, toplumsal çatışma gibi hususları kendine özgü bir dil ve imgelemle ele alır. Şiir, onun evreninde hayata karşı bir duruş ve meydan okumadır. Bu çalışmada şairin şiir kitaplarından ikincisine adını veren “Ah’lar Ağacı” adlı şiiri, şairin yaşam öyküsünün izleri sürülerek poetikasının ışığında incelenmiştir. Sonuçta “Ah’lar Ağacı” şiirinin şairin hayatından önemli ölçüde izler taşıdığı ve genel anlamda şairin şiir poetikasıyla uyumlu olduğu tespit edilmiştir. Bununla birlikte her o9kumada şiir, okuyucusuyla yeniden bir yola çıkar; okur ile şiir birbirini etkiler ve böylece her şiir her okurda yeni bir menzile varır.

Anahtar Kelimeler

poetika, bengi dönüş, otobiyografik unsur, ironi, şiirsel gerçeklik

Etik Beyan

Makale araştırma ve yayın etiğine uygun olarak hazırlanmıştır. Yapılan bu çalışma etik kurul izni gerektirmemektedir. Yazarlar çalışmaya ortak katkı sağlamış ve yazarlar arasında herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

The Elegance of Lossing: Traced of Didem Madak’s Biography and Poetics in Her Poem “Ah’lar Ağacı (The Tree of Sighs)”

Öz

Didem Madak is an important poet who appealed to many readers and is remembered by the three poetry books she wrote in her short life. In the verses where the shadow of his life falls, he has fused the world of images he created between moments and memories with irony. Madak’s poems were significantly shaped by the loss of his mother at a young age and his childhood memories before and after this event. Poetry has always been a refuge for him. In his poems, he deals with issues such as life, existence, longing, death, loneliness, alienation, love, disharmony, and social conflict with his own unique language and imagination. Poetry is a stance and challenge to life in his universe. In this study, the poet’s poem “Ah’lar Ağacı (The Tree of Sighs)”, which gave its name to the second of his poetry books; The poet’s life story was traced and examined in the light of his poetics. As a result, it has been determined that the poem “Ah’lar Ağacı (The Tree of Sighs)” carries significant traces from the poet’s life and is generally compatible with the poet’s poetics. However, with each reading, the poem sets off on a new path with its reader; The reader and the poem affect each other, and thus each poem reaches a new level with each reader.

Anahtar Kelimeler

poetics, eternal return, autobiographical element, irony, poetic reality

Kaynakça

• Ak, G. (2018). Didem Madak’ın hayatı ve şiirleri üzerine bir çalışma. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Gaziantep: Gaziantep Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Akdik, H. M. & Aydoğan, M. (2015). Unutma-hatırlama: Didem Madak şiirlerinde bellek inşası. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (259-268. ss.), Metis Yayınları.
• Aktaş, H. (2021). Didem Madak’ın şiirlerinde anlam evreni. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Nevşehir: Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Andı, Ö. F. (2022). Günümüz Türk şiirinde (1990-2000) imge üzerine bir inceleme. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). İstanbul: Fatih Sultan Mehmet Vakıf Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü.
• Argyle, M. & Hallahmi, B. B. (2004). Dini davranış teorileri. (Çev: A. Kuşat, M. Korkmaz, İ. Güllü), Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, (16), 247-280.
• Arslan, F. & Baytimur, N. M. (2021). Didem Madak/Grapon Kağıtları özelinde biyopolitik girdap, besleyen soru imgesi ya da “baba”. IJOESS International Journal of Eurasia Social Sciences, 12(46). 985-995.
• Asiltürk, B. (2023). 1980’lerden günümüze şiirin renkli haritası. Türk Dili, (862), 382-396.
• Bachelard, G. (2023). Mekânın poetikası. Minotor Kitap.
• Bilir, M. (2015). Didem’den efsunlu izler. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (23-32. ss.), Metis Yayınları.
• Can, S. (2019). Didem Madak’ın şiirlerinde ana izlekler. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Çolak, E. (2015). Didem Madak şiirinde politik olan. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (197-205. ss.), Metis Yayınları.
• Çolak, V. (2010). Şiir dili, hayatın olması gereken dilidir. Hece Dergisi Türk Şiiri Özel Sayısı, (53/54/55), 489-490.
• Freud, S. (1975). Psikanaliz nedir ve beş konferans. Bozak Yayınları.
• Freud, S. (1999). Sanat ve edebiyat. Payel Yayınları.
• Freud, S. (2022). Her insan gördüğü rüyanın tabiridir. (Haz: Y. Şener), Destek Yayınları.
• Girgin, D. (2021). Nietzsche’nin bengi dönüş düşüncesi. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Jung, C. G. (2021). Dört arketip. Metis Yayınları.
• Keskin, K. (2019). Didem Madak şiirlerinde kadın duyarlılığı. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Bursa: Bursa Uludağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kırman, T. & Atak, H. (2020). Yabancılaşma: kavramsal ve kuramsal bir değerlendirme. Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 10(2), 279-295.
• Köse, H. (2020). Didem Madak şiiri ya da “cetvelle çizilmiş” kediler gazeli. Varlık, (1357), 59-62.
• Madak, D. (2015). Son söz. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (355-358 ss.), Metis Yayınları.
• Madak, D. (2023). Ah’lar ağacı. Metis Yayınları.
• Narlı, M. (2007). Şiir ve mekân. Hece Yayınları.
• Öveç, S. (2018). Didem Madak’ta dinsel hayat. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Adana: Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Rüzgar, E. (2020). Didem Madak’ın şiirlerinde kadın kimliği. (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Van: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Sarıoğlu, G. (2008). Tarih felsefesi alanında bir inceleme: varoluş felsefesi ve tarih anlayışı. Mustafa Kemal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 5(9), 243-257.
• Sartre, J. P. (2021). Varoluşçuluk. Say Yayınları.
• Seyrek, A. M. (2018). Felsefe sözlüğü. Yediveren Yayınları.
• Şahberderoğlu, İ. (2015). Didem Madak’ın şiirlerinde bir direnme mekanı olarak “ev içi” ve direnme eylemi olarak “yuva işleri”. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (316-326. ss.), Metis Yayınları.
• Temizyürek, M. (2017). Didem zamanı. Edebi Şeyler Yayınları.
• Uyar, T. (2021). Korkulu ustalık. (Haz: A. Karaca), Yapı Kredi Yayınları.
• Yücel, Ş. (2015). Didem Madak: şiire karşı şiir. S. Zelyüt (Ed.), Didem Madak’ı Okumak içinde (99-107. ss.), Metis Yayınları.