FEN BİLGİSİ ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ETKİNLİK KAVRAMINA İLİŞKİN GÖRÜŞLERİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2016, Sayı: 68, 101 - 116, 27.12.2016

Ferhat Öztürk Bilge Öztürk

Öz

Bu çalışmada; fen bilgisi öğretmeni adaylarının etkinlik kavramına ilişkin düşüncelerinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nitel araştırma yaklaşımlarından durum çalışması yöntemi kullanılmıştır. Çalışmanın araştırma grubunu; Türkiye’nin Doğu Karadeniz Bölgesi’nde bulunan bir devlet üniversitesinin fen bilgisi öğretmenliği bölümünün üçüncü sınıfında öğrenim görmekte olan 28 öğretmen adayı oluşturmaktadır. Çalışmada araştırma grubundaki öğretmen adaylarının etkinlik kavramıyla ilgili görüşlerini almak için, adaylara üç açık uçlu sorudan oluşan yazılı görüş formu uygulanmıştır. Yazılı görüş formundan elde edilen verilere içerik analizi yapılmıştır. Verilerin analizi sonucunda, öğretmen adaylarının etkinlik kavramıyla ilgili algılarının çeşitlilik gösterdiği belirlenmiştir. Ayrıca öğretmen adaylarının lisans öğrenimleri süresince etkinlik kavramına yönelik ders alıp almadıklarına dair, adayların fikir birliği içerisinde olmadıkları görülmüştür. Son olarak öğretmen adaylarının etkili bir etkinliğin hangi özelliklere sahip olması gerektiği konusunda farklı görüşlere sahip oldukları tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Etkinlik, Algı, Fen Eğitimi, Öğretmen Adayı, Görüş.

Kaynakça

• Akpınar, B. (2010). Yapılandırmacı yaklaşımda öğretmenin, öğrencinin ve velinin rolü. Eğitim-Bir-Sen Dergisi, 6 (16), 16-20.
• Altıntaş, E. ve Kaya, H. (2012). Fen bilgisi öğretmen adaylarının drama yöntemiyle fen ve teknoloji dersinin işlenmesine yönelik öz -yeterlik ve tutumları. Erciyes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 28 (4), 287-295.
• Arslan, A., Orhan, A. ve Kırbaş, A. (2010). Türkçe dersinde yapılandırmacı öğrenme yaklaşımının uygulanmasına ilişkin yönetici görüşleri. Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 14 (1), 85-100.
• Aykaç, N. (2007). İlköğretim programında yer alan etkinliklerin öğretmen görüşleri doğrultusunda değerlendirilmesi (Sinop ili örneği). Ahi Evran Üniversitesi Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi (KEFAD), 8 (2), 19-35.
• Biccard, P. ve Wessels, D. (2015). Student mathematical activity as a springboard to developing teacher didactisation practices. Pythagoras, 36 (2), Art.#294, 9 pages. http://dx.doi.org/10.4102/pythagoras.v36i2.294
• Özmantar, M. F. ve Bingölbali, E. (2010). Etkinlik tasarımı ve temel tasarım prensipleri. E. Bingölbali ve M. F. Özmantar, (Ed.), İlköğretimde karşılaşılan matematiksel zorluklar ve çözüm önerileri (2. Baskı) içinde (313-348). Ankara: Pegem akademi.
• Bozkurt, A. (2012). Matematik öğretmenlerinin matematiksel etkinlik kavramına dair algıları. Eğitim ve Bilim, 37 (166), 101-115.
• Brousseau, G. (1997). Theory of didactical situations in mathematics. Dordrecht: Kluwer Acedemic Publishers.
• Budak, İ. ve Budak, A. (2014). Nicel, nitel ve karma araştırmalarda örnekleme. S.B. Demir, (Ed.), Eğitim araştırmaları; nicel, nitel ve karma yaklaşımlar içinde (215-242). Ankara: Eğiten Kitap.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö.E., Karadeniz, Ş. ve Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri (11. baskı). Ankara: Pegem akademi.
• Choo, C. B. (2007).Activity-based approach to authentic learning in a vocational institute. Educational Media International, 44 (3), 185–205.
• Çakıcı, Y. (2012). Fen ve teknoloji öğretiminde yapılandırmacı yaklaşım. Ö. Taşkın, (Ed.), Fen ve teknoloji öğretiminde yeni yaklaşımlar (2. Baskı) içinde (1-22). Ankara: Pegem Akademi.
• Çandar, H. ve Şahin, A. E. (2013). Yapılandırmacı yaklaşımın sınıf yönetimine etkilerine ilişkin öğretmen görüşleri. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44,
• 109-119. Choo, C.B. (2007). Activity-based approach to authentic learning in a vocational institute. Educational Media International, 44(3), 185–205.
• Çepni, S., Bacanak,A. ve Küçük, M. (2003). Fen eğitiminin amaçlarında değişen değerler. Fen- Teknoloji- Toplum Değerler Dergisi, 1 (4), 7–29.
• Çömek, A., Akınoğlu, Ö., Elmacı, E. ve Gündoğdu, T. (2016). Fen eğitiminde kavram haritaları kullanımının akademik başarı ve tutuma etkisi. International Journal of Human Sciences, 13 (1), 348-363.
• Doyle, W. (1988). Work in mathematics classes: The context of students’thinking during instruction. Educational Psychologist, 23, 167-180.
• Doyle, W. (1990). Themes in teacher education research. In R. Houston (Ed.), Handbook of rerearch on teacher education (3-24). New York: Macmillan.
• Dreyfus, T. ve Tsamir, P. (2004). Ben’s consoliation of knowledge structures about infinite sets. Journal of Mathematical Behavior, 23 (3), 271-300.
• Duffy, T. M. ve Jonassen D. H. (1992). Constructivism: New implicationsfor instructional technology. In T. M. Duffy and D. H. Jonassen (Eds.), Constructivism and the technology of instruction: A conversation (pp. 1-16). Hillsdale, New Jersey: Lawrence Erlbaum Associates.
• Ekiz, D. (2013). Bilimsel araştırma yöntemleri (3. Baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Evrekli, E., İnal, D., Balım, A.G. ve Kesercioğlu, T. (2009). Fen öğretmen adaylarına yönelik yapılandırmacı yaklaşım tutum ölçeği: geçerlilik ve güvenirlik çalışması. Türk Fen Eğitimi Dergisi, 6 (2), 134-148.
• Francom, G. M. ve Gardner, J. (2014). What is task-centered learning?. TechTrends, 58 (5), 28-36.
• Hilcenko, S. (2015). A model: Animated logical mathematical tasks for the younger elementary school children. IOSR Journal of Research & Method in Education (IOSR-JRME), 5 (4), 39-42.
• Jones, K. ve Pepin, B. (2016). Research on mathematics teachers as partners in task design. Journal of Mathematics Teacher Education, 19 (2), 105-121.
• Kaleli-Yılmaz, G. (2014). Durum çalışması. M. Metin, (Ed.), Kuramdan uygulamaya eğitimde bilimsel araştırma yöntemleri (1. Baskı) içinde (261-285). Ankara: Pegem Akademi.
• Kalender, A. (2006). Sınıf öğretmenlerinin yapılandırmacı yaklaşım temelli “yeni matematik programı”nın uygulanması sürecinde karşılaştığı sorunlar ve bu sorunların çözümüne yönelik önerileri. Yüksek lisans tezi. Dokuz Eylül Üniversitesi, İzmir.
• Karakuş, M. ve Yeşilpınar, M. (2013). İlköğretim altıncı sınıf matematik dersinde uygulanan etkinliklerin ve ölçme-değerlendirme sürecinin incelenmesi: Bir durum çalışması, Pegem Eğitim ve Öğretim Dergisi, 3 (1), 35-54.
• Kiyoyuki, O. (2006). The effects of activity-based teaching materials on "human and nature" in science field at junior high school: practical research using the environmental education program project wild. Japanese Journal of Biological Education, 45 (3), 170- 180.
• Küçüközer, H., Bostan, A., Kenar, Z., Seçer, S. ve Yavuz, S. (2008). Altıncı sınıf fen ve teknoloji ders kitaplarının yapılandırmacı öğrenme kuramına göre değerlendirilmesi. İlköğretim Online, 7 (1), 111-126.
• Laçin-Şimşek, C. (2014). Etkinlik temelli (Hands-on science) fen. Ö. Keleş, (Ed.), Uygulamalı etkinliklerle fen eğitiminde yeni yaklaşımlar (1. Baskı) içinde (200- 211). Ankara: Pegem Akademi.
• MacDonald, J. (2008). Blended learning and online tutoring: planning learner support and activity design (2nd ed.). England: Gower Publishing.
• Milli Eğitim Bakanlığı [MEB] (2013). İlköğretim Kurumları (İlkokullar ve Ortaokullar) Fen Bilimleri Dersi (3, 4, 5, 6, 7 ve 8. Sınıflar) Öğretim Programı. Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı, Ankara.
• Moyer, P. S., Bolyard, J. J. ve Spikell, M. A. (2002). What are virtual manipulatives? Teaching Children Mathematics, 8 (6), 372-377. Nyman, R. (2016). What makes a mathematical task interesting?. Educational Research and Reviews, 11 (16), 1509-1520.
• Olkun, S. ve Toluk-Uçar, Z. (2007). İlköğretimde etkinlik temelli matematik öğretimi (3. Baskı). Ankara: Maya Akademi.
• Özmantar, M.F, Bozkurt, A., Demir, S., Bingölbali, E. ve Açıl, E. (2010). Sınıf öğretmenlerinin etkinlik kavramına ilişkin algıları. Selçuk Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Dergisi, 20, 379-398.
• Özmen, H. (2011). Öğrenme kuramları ve fen bilimleri öğretimindeki uygulamaları. S. Çepni, (Ed.), Kuramdan uygulamaya fen ve teknoloji öğretimi (9. Baskı) içinde (34-96). Ankara: Pegem Akademi.
• Öztürk F., Işık, A. ve Öztürk, B. (2014). Preservice elementary mathematics teachers’ written views on the concept of instructional activity. International Conference on New Horizons in Education içinde. Paris, France.
• Öztürk, F. ve Işık, A. (2014). İlköğretim matematik öğretmeni adaylarının etkinlik kavramıyla ilgili görüşleri [Öz]. XI. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi içinde. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Perkins, D. (1999). The many faces of constructivism. Educational Leadership, 57 (3), 6-11.
• Saiz, M. ve Figueras, O. (2009). A research-based workshop design for volüme tasks. In B. Clarke, B. Grevholm ve R. Millman (Eds.), Task in prmary mathematics teacher education (pp. 197-214). New York: Springer.
• Stein, M. K., Grover, B. W. ve Henningsen, M. (1996). Building student capacity for mathematical thinking and reasoning: An analysis of mathematical tasks used in reform classrooms. American Educational Research Journal Summer, 33 (2), 455-488.
• Stylianides, A. J. ve Stylianides, G.J. (2008). Studying the classroom implementation of tasks: High-level mathematical tasks embedded in ‘real-life’ contexts. Teaching and Teacher Education, 24, 859-875.
• Swan, M. (2007). The impact of task-based professional development on teachers’ practices and beliefs: A design research study. Journal of Mathematics Teacher Education, 10, 217-237.
• Toprak,Ç., Uğurel,I. veTuncer, G.(2014). Öğretmen adaylarının geliştirdiklerimatematik öğrenme etkinliklerinin seçilen konu, amaç, uygulama şekli bileşenleri açısından analizi. Turkish Journal of Computer and Mathematics Education, 5 (1), 39-59.
• Toptaş, V. (2008). Geometri öğretiminde sınıfta yapılan etkinlikler ile öğretme-öğrenme sürecinin incelenmesi. İlköğretim Online, 7 (1), 91-110.
• Tüfekçi-Aslim, S. (2011). Yapılandırmacı yaklaşım. S. Büyükalan Filiz, (Ed.), Öğrenme öğretme kuram ve yaklaşımları (1. Baskı) içinde (336-354). Ankara: Pegem Akademi.
• Uğurel, I. ve Bukova-Güzel, E. (2010). Matematiksel öğrenme etkinlikleri üzerine bir araştırma ve kavramsal bir çerçeve önerisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39, 333-347.
• Uğurel, I., Bukova-Güzel, E. ve Kula, S. (2010). Matematik öğretmenlerinin öğrenme etkinlikleri hakkındaki görüş ve deneyimleri. Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, 28, 103-123.
• Watson, A., Ohtani, M., Ainley, J., Frant, J. B., Doorman, M., Kieran, C. ve diğ. (2013). Introduction. In C. Margolinas(Ed.), International Commission on Mathematical Instruction Study 22: Vol. 1. Task design in mathematics education (pp. 9-16). UK: Oxford.
• Yürekli, B. (2015). Prospectıve teachers’ self-efficacy for preparing and implementing worthwhile mathematical tasks. Doktoral dissertation, Middle East Technical University, Ankara.