ASSURE MODELİ İLE TASARLANMIŞ BİR DERSİN ÖĞRENCİLERİN BİLGİ İLETİŞİM TEKNOLOJİLERİ KULLANIMINA YÖNELİK TUTUM VE BİLGİSAYAR KAYGI DÜZEYLERİNE ETKİSİ

Yıl 2020, Sayı: 83, 107 - 136, 30.09.2020

Cengiz Gündüzalp Ezgi Pelin Yıldız

Öz

Öğretim tasarımı, bir süreç olarak değerlendirildiğinde, öğretimin kalitesini arttırmak için öğrenme ve öğretim kuramlarından yararlanıp sistemi sistematik bir şekilde yürütebilmektir. Alan yazın incelendiğinde, farklı basamak ve içeriklerle yapılandırılan birçok Öğretim Tasarım Modeline rastlamak mümkündür. Bu çalışma Öğretim Tasarımı Modellerinden “ASSURE Model” ile yürütülmüştür. ASSURE model, öğretimin sistematik olarak planlanması ve materyal seçimi ile kullanımında verimliliği arttırmayı hedefleyen bir modeldir. Bu çalışmada, ASSURE modelin kapsam içerisine dâhil edilmesinin nedeni; etkili ve verimli bir şekilde materyal ve teknolojileri kullanmak isteyen ders tasarımcıları için sistemli bir plan yapma noktasında teknoloji desteği veren en uygun modellerden biri olmasıdır. Araştırmanın amacı, ASSURE öğretim tasarım modeli ile tasarlanmış bilgi ve iletişim teknolojileri dersinin öğrencilerin bilgisayar kaygıları, bilgi ve iletişim teknolojileri kullanımıma yönelik tutumları ve öğrenci görüşleri üzerindeki etkilerini belirlemektir. Araştırmada yöntem olarak yakınsayan paralel yöntem kullanılmıştır. Bu amaç kapsamında, 2019-2020 akademik yılı güz döneminde bir devlet üniversitesinin Teknik Bilimler Meslek Yüksekokulu’ndaki bir bölümünde, Bilgi ve İletişim Teknolojileri dersini alan 28 birinci sınıf ön lisans öğrencisi ile çalışılmıştır. Veri toplama aracı olarak; “Bilgisayar Kaygısı Ölçeği” (BKÖ), “BİT kullanımına yönelik tutum ölçeği (BİTKYTÖ)” ve bir görüşme formu kullanılmıştır. Araştırmanın sonunda bağımsız değişkenlerden öğrencilerin tutum, kaygı ve özgüven ön test ve son test puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farkın olduğu görülmüştür. Araştırma sonuçlarından hareketle dersler farklı öğretim tasarım modelleri ile tasarlanarak yürütülebilir. Ayrıca daha geniş bir örneklem grubu ile farklı derslerde benzer bir çalışma gerçekleştirilebilir.

Anahtar Kelimeler

Öğretim Tasarımı, ASSURE Model, Bilgi ve İletişim Teknolojileri Dersi, Tutum, Kaygı.

Kaynakça

• Akkoyunlu, B., Altun, A. ve Soylu, M. Y. (2008). Öğretim tasarımı. Ankara: Maya Akademi.
• Altun, A. & Akkoyunlu, B. (2008). Öğretim tasarımı. Ankara: Maya Akademi Yayın Dağıtım.
• Arıkan, Y. D. (2002). Sınıf öğretmeni adaylarının bilgisayara yönelik tutumları, bilgisayar kaygı düzeyleri ve bilgisayar dersine ilişkin değerlendirmeleri. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, İzmir: Dokuz Eylül Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Baştürk, R. (2009). Deneme modelleri. A. Tanrıöğen.(Ed.). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Anı Yayıncılık, s.31.
• Bauer, J., and Kenton, J. (2005). Toward technology integration in the school why it isn’t happening. Journal of Technology and Teacher Education, 13(4), 519-547.
• Berce, J., Lanfranco, S. & Vehovar, V. (2008). eGovernance: Information and communication technology, knowledge management and learning organisation culture. Informatica, 32(2), 63-71.
• Bozionelos, N. (2001). Computer anxiety: Relationship with computer experience and prevalence. Computers in Human Behavior, 17(2), 213-224.
• Brown, A. & Green, T. (2006). The essentials of instructional design: Connecting fundamental principles with process and practice. Upper Saddle River, NJ: Pearson.
• Callison, D. (2002). Instructional models (Part III). School Library Media Activities Monthly, 19(3), 36-37.
• Choy, D., Wong, A. F. L., and Gao, P. (2009). Students teachers’ intentions and actions in integrating technology into their classrooms during students teaching: A Singapore study. Journal of Research on Technology in Education, 42(2), 175- 195.
• Chu, P.C. & Spires, E.E. (1991). Validating the computer anxiety rating scale: Effects of cognitive style and computer courses on computer anxiety. Computers in Human Behavior, 7(1-2), 7-21.
• Cohen, L. & Manion, L. (1997). Research methods in education (4th ed.). London and New York: Routledge.
• Cohen, L., Manion, L., Morrison, K. & Morrison, R. B. (2007). Research methods in education. NY: Routledge.
• Creswell, J. W. & Plano, C. V. L. (2014). Karma yöntem araştırmaları: Tasarımı ve yürütülmesi (Çev. Y. Dede ve S. B. Demir). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Creswell, J. W. (2012). Educational research: Planning, conducting, and evaluating qu- antitative and qualitative research. Boston: Edwards Brothers
• Deane, F. P., Henderson, R. D., Barrelle, K., Saliba, A., & Mahar, D. (1995). Construct validity of computer anxiety as measured by the computer attitudes scale. Advances in Human Factors/Ergonomics, 20, 581-586.
• Demirel, Ö. (2017). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
• Er, H. & Ünal, F. (2017). Sosyal bilgiler öğretmen adaylarının lisansüstü öğretime ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 18(2), 687- 707.
• Fraenkel, J. R. & Wallen, N. E. (1996). How to design and evaluate research (3. baskı). New York: Mc Graww-Hill.
• Gay, L. R., & Airasian, P. (2000). Educational research: competencies for analysis and application, merrill an imprint of prentice hall. New Jersey, Columbus, Ohio: Upper Saddle River.
• George, E. P., Hunter, J. S., Hunter, W. G., Bins, R., Kirlin IV, K., & Carroll, D. (2005). Statistics for experimenters: Design, innovation, and discovery. New York: Wiley.
• Günbatar, M. S. (2014). Bilgi ve iletişim teknolojilerine yönelik bir tutum ölçeği geliştirme çalışması. Kırşehir Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 121-135.
• Hakkinen, P. (1994). Changes in computer anxiety in a required computer course. Journal of Research on Computing in Education, 27(2), 141-154.
• Heinich, R., Molenda, M. Russel, J. D. & Smaldino, S. E. (1996). Instructional media and technologies for learning. NJ: Printice-Hall.
• Heinich, R., Molenda, M., & Russell, J., D. (1993). Instrumental media and new technologies of education (4th ed.). NewYork: Maxmillian Publishing Company.
• Heinich, R., Molenda, M., Russell, J. D. & Smaldino, S. E. (2002). Instructional media and technologies for learning (7th ed.). USA: Merrill Prentice Hall.
• Heinssen, R. K., Glass, C. R. & Knight, L. A. (1987). Assessing computer anxiety: Development and validation of the computer anxiety rating scale. Computers in Human Behavior, 3, 49-59.
• Karaduman, B., Memnun, D. S. & Çakır, C. (2019). Assure öğretim tasarımı modeli ile olasılık kavrambının öğretimine yönelik bir öneri. Uluslararası Bilimsel A raştırmalar Dergisi (IBAD), 456-468.
• Karakış, H. (2014). İlköğretim 4. sınıf kesirler ünitesi için geliştirilen bilgisayar destekli etkinliklerin öğrenci başarı ve tutumuna etkisi. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi, Balıkesir: Balıkesir Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü.
• Kılıç, S. (2014). Etki büyüklüğü. Journal of Mood Disorders, 4(1), 44-6. Kılınç, S. 2008. Muhasebe denetiminde istatistiki örnekleme yöntemleri ve bir uygulama. Yayınlanmamış yüksek lisans tezi, İstanbul: Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Kuşkaya-Mumcu, F. (2017). Öğretmen adaylarının bilgi ve iletişim teknolojilerini öğrenme ve öğretme sürecine entegre etmeye hazır olmaları: Bilgi ve inançtaki değişim. Eğitim Teknolojisi Kuram ve Uygulama, 7(1), 31-56, DOI: 10.12738/ estp.2014.6.2076.
• Lefebvre,P.(2006). Infusion of technology in the classroom: Implementing an instructional technology matrix to help teachers. Doctoral dissertation, Montreal: Concordia University.
• Liu, C. S., Lai, A. F., & Chen, Y. (2011, September). Apply geogebra to develop digi- tal materials of angle concept for the fourth grade students. Paper presented at the International Conference on Electrical and Control Engineering (pp. 6357- 6361), Yichang.
• Merriam, S. (2009).Qualitative research: A guide to design and implementation. San Francisco: Jossey-Bass.
• Merriam, S. B. (2015). Nitel araştırma: Desen ve uygulama için bir rehber (Çev. Ed. S. Turan). Ankara: Nobel Yayıncılık (Eserin orijinali 2009’da yayımlandı).
• Morrison, G. R., Ross, S. M. ve Kemp, J. E. (2012). Etkili öğretim tasarımı (Çev. İ. Varank ve diğerleri). İstanbul: Bahçeşehir Yayınları.
• Namlu, A. G., & Ceyhan, E. (2002). Bilgisayar kaygısı: Üniversite öğrencileri üzerinde bir çalışma. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
• Özmen, H. (2015). Deneysel araştırma yöntemi. M. Metin. (Editör). Eğitimde Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, s. 47-76.
• Öztürk, E. (2013). Öğretmen adaylarının bilgisayar kaygısı ve bilgisayar öz yeterliklerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 44(44), 275-286.
• Reigeluth, C., M. (2016). Öğretim tasarımı teorisi nedir ve nasıl değişiyor?. K. Çağıltay ve Y. Göktaş. (Editörler). Öğretim Teknolojilerinin Temelleri: Teoriler, Araştırmalar, Eğilimler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, s. 3-24.
• Reiguleth, C. M. (1999). Instructional Design Theories And Models: A New Paradigm of Instructional Theory: Volume II. Lawrance Erlbaum Assosciates, Inc.: New Jersey. Web: http://ocw.metu.edu.tr/file.php/118/Reigeluth_1999.pdf adresinden 01.06.2020 tarihinde alınmıştır.
• Saban, A. (2002). Öğrenme öğretme teknolojisi. Ankara: Nobel Yayınları.
• Sönmez V. (2012). Program geliştirmede öğretmen el kitabı (17.baskı). Ankara: Anı Yayıncılık.
• Şimşek, A. (2016). Öğretim tasarımı ve modelleri. K. Çağıltay ve Y. Göktaş. (Editörler). Öğretim Teknolojilerinin Temelleri: Teoriler, Araştırmalar, Eğilimler. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık, s. 105-122.
• Tabachnick, B. & Fidell, L. (2013). Using multivariate statistics. Boston: Pearson.
• Tekinarslan, E. & Bıçak, B. (2007). Türkçeye uyarlanan bir bilgisayar kaygısı ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2(15), 139-156.
• Teo, T., ve Zhou, M. (2017). The influence of teachers’ conceptions of teaching and learning on their technology acceptance. Interactive Learning Environments, 25(4), 513-527, https://doi.org/10.1080/10494820.2016.1143844.
• Todman, J. (2000). Gender differences in computer anxiety among university entrants since 1992. Computers & Education, 34(1), 27-35.
• Türk, E. (2015). Türk eğitim sistemi ve ortaöğretim. Ankara: Ortaöğretim Genel Müdürlüğü Yayınları.
• Ünal, F., & Harun, E. R. (2017). Öğretmen adaylarının sosyal bilgiler dersinde öğretimi zor olan soyut kavramlara ilişkin bilişsel yapılarının incelenmesi. Bartın Üniversitesi Eğitim Araştırmaları Dergisi, 1(1), 6-24.
• Weil, M. M., & Rosen, L. D. (1995). The psychological impact of technology from a global perspective: A study of technological sophistication and technophobia in university students from twenty-three countries. Computers in Human Behavior, 11(1), 95-133.
• Weinberg, S. B., & Fuerst, M. L. (1984). Computer phobia: How to slay the dragon of computer fear. Wayne, PA: Banbury Books.
• Yamak, H., Bulut, N. & Dündar, S. (2014). 5. sınıf öğrencilerinin bilimsel süreç becerileri ile fene karşı tutumlarına FeTeMM etkinliklerinin etkisi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34(2), 249-265.
• Yeşilyurt, E. (2013). Öğretmenlerin öğretim yöntemlerini kullanma amaçları ve karşılaştıkları sorunlar. Journal of Graduate School of Social Sciences, 17(1).
• Yıldırım, A. & Şimşek, H. (2008). Sosyal bilimlerde nitel araştırma yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Yıldız, E. P. (2018). Otantik öğrenme yaklaşımı temelli matematik öğretiminde çevrimiçi ve karma öğrenme ortamlarının öğrencilerin başarılarına ve öz-yeterliklerine etkisi. Yayımlanmamış doktora tezi, Lefkoşa: Yakın Doğu Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Zuppo, C. M. (2012). Defining ICT in a boundaryless world: The development of a working hierarchy. International Journal of Managing İnformation Technology, 4(3), 13.