ÖN-ERGENLER İÇİN KENDİNİ TOPARLAMA GÜCÜ ÖLÇEĞİ: İLK PSİKOMETRİK BULGULAR

Yıl 2020, Sayı: 82, 263 - 280, 22.06.2020

Neslihan Çıkrıkçı Hatice Odacı

Öz

Araştırmanın amacı, ön-ergenlerde kendini toparlama gücünü belirlemede kullanılabilecek bir ölçme aracının geliştirilmesidir. Çalışma grubu 224 kız, 242 erkek toplam 466 ortaokul öğrencisinden oluşmaktadır. Çalışma grubunda yer alan öğrenciler 11 ile 14 yaş aralığındadır. Araştırmada Ön-Ergenlerde Kendini Toparlama Gücü Ölçeği, Çocuklarda Öz-Yeterlik Ölçeği ve Ergenler İçin Beş Boyutlu İyi Oluş Ölçeği ile veriler toplanmıştır. Ön-Ergenlerde Kendini Toparlama Gücü ölçeği için ölçek geliştirme prosedürleri uygulanmıştır. Geliştirilen ölçme aracının geçerlik ve güvenirlik analizleri yapılarak raporlaştırılmıştır. Analizler sonrasında elde edilen nihai formda ölçme aracı iki faktör altında toplam varyansın %47.18’ini açıklayan 9 maddeden oluşmaktadır. Doğrulayıcı faktör analizi sonucunda ölçme aracında yer alan maddelerin faktör yükleri .37 ile .71 arasında değiştiği bulgulanmıştır. Ölçme aracının bütününe ilişkin iç tutarlık katsayısı .77; birinci alt faktör için .66, ikinci alt faktör için .68 olarak belirlenmiştir. Ön-Ergenlerde Kendini Toparlama Gücü Ölçeği’ ni oluşturan maddelerin madde toplam korelasyon katsayılarının .52 ile .65 arasında değişkenlik gösterdiği gözlenmiştir Araştırmanın sonucunda geliştirilen ön-ergenlerde kendini toparlama gücü ölçme aracının geçerli ve güvenilir psikometrik sonuçları olduğu gözlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Ön ergen, Kendini Toparlama Gücü, Ölçek, Geliştirme, Psikometrik.

Kaynakça

• Albert, D., Chein, J., ve Steinberg, L. (2013). The teenage brain: Peer influences on adolescent decision making. Current Directions İn Psychological Science, 22(2), 114-120.
• Bonanno, G. A. (2004). Loss, trauma, and human resilience: Have we underestimated the human capacity to thrive after extremely aversive events?. American Psychologist, 59(1), 20-22.
• Bonanno, G. A. ve Mancini, A. D. (2008). The human capacity to thrive in the face of potential trauma. Pediatrics, 121(2), 369-375.
• Bronfenbrenner, U. (1979). The Ecology of Human Development. Harvard university press.
• Brown, T. (2006). CFA with equality constraints, multiple groups, and mean structures. Confirmatory Factor Analysis for Applied Research, 236-319.
• Demirci, İ. ve Ekşi, F. (2015). Ergenler için beş boyutlu iyi oluş modeli: EPOCH ölçeğinin Türkçe formunun geçerliği ve güvenirliği. Gençlik Araştırmaları Dergisi, 3(3), 9-30.
• Field, A. (2013). Discovering statistics using IBM SPSS statistics. London: Sage Publications.
• Gander, M. J. ve Gardiner, H. W. (2010). Çocuk ve ergen gelişimi. (Çev. A. Dönmez ve N. Çelen) Ankara: Imge Kitabevi Yayınları. (Eserin orijinali 1981’de yayımlandı).
• Garmezy, N. (1971). Vulnerability research and the issue of primary prevention. American Journal of Orthopsychiatry, 41(1), 101-142.
• Garmezy, N., Masten, A. S. ve Tellegen, A. (1984). The study of stress and competence in children: A building block for developmental psychopathology. Child Development, 55(1), 97-111.
• Gürgan, U. (2006). Yılmazlık ölçeği (YÖ): Ölçek geliştirme, güvenirlik ve geçerlik çalışması. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 39(2), 45-74.
• Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. ve Black, W. C. (1998). Multivariate data analysis. New Jersey: Englewood Cliff.
• Harrington, D. (2009). Confirmatory factor analysis. New York: Oxford University Press.
• Jöreskog, K. G. ve Sörbom, D. (1996). LISREL 8: User's reference guide. Chicago: Scientific Software International.
• Kaner, S. ve Bayrakli, H. (2010). Aile yılmazlık ölçeği: Geliştirilmesi, geçerliği ve güvenirliği. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Özel Eğitim Dergisi, 11(02), 47-66.
• Kaya, M. ve Arici, N. (2012). Turkish version of shortened Family Resiliency Scale (FRAS): The study of validity and reliability. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 55, 512-520.
• Kerr, M. ve Stattin, H. (2000). What parents know, how they know it, and several forms of adolescent adjustment: further support for a reinterpretation of monitoring. Developmental Psychology, 36(3), 366.
• Kline, R. B. (2015). Principles and Practice of Structural Equation Modeling. New York: Guilford Publications.
• Leech, N. L., Barret, K. C. ve Morgan, G. A. (2005). SPSS for Introductory Statistics: Use and Intermediate. Mahwah, NJ: Lawrence Erlbaum Associates.
• Masten, A. S. ve Reed, M. G. J. (2002). Resilience in development. Handbook of Positive Psychology, 74(1), 88.
• Muris, P. (2001). A brief questionnaire for measuring self-efficacy in youths. Journal of Psychopathology and Behavioral Assessment, 23(3), 145-149.
• Noller, P. ve Callan V.J. (1991). Images of the typical Australian family. In K. Funder (Ed.), Images of Australian families (pp. 1–22). Melbourne: Longman Cheshire.
• Sameroff, A. (2006). Identifying Risk and Protective Factors for Healthy Child Development. In A. Clarke-Stewart veJ. Dunn (Eds.), The Jacobs Foundation series on adolescence. Families count: Effects on child and adolescent development (p. 53–76). Cambridge University Press
• Santrock, J. W. (2014). Ergenlik. (Çev. DM Siyez) Ankara: Nobel Akademik Yayıncılık. (Eserin orijinali 2011’de yayımlandı).
• Savi Çakar, F., Karataş, Z. ve Çakır, M. A. (2014). Yetişkin yılmazlık ölçeği: Türk kültürüne uyarlanması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 32, 22-39.
• Steinberg, L. (2005). Cognitive and affective development in adolescence. Trends in Cognitive Sciences, 9(2), 69-74.
• Şencan, H. (2005). Reliability and validity in social and behavioral measurements. Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Tabachnick, B. G. ve Fidell, L. S. (2006). Using multivariate statistics. Boston: Bearson.
• Telef, B. B. ve Karaca, R. (2012). Çocuklar için öz-yeterlik ölçeğinin geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Buca Eğitim Fakültesi Dergisi, (32), 169-187.
• Terzi, Ş. (2006). Adaptation of Resilience Scale (RS) to the Turk Culture: It’s reliability and validity. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 3(26), 77-86.
• Werner, E. E. (1989). High-risk children in young adulthood: A longitudinal study from birth to 32 years. American Journal of Orthopsychiatry, 59(1), 72-81.