ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN STRESLE BAŞA ÇIKMA TARZLARINA GÖRE ÜNİVERSİTE YAŞAMINA UYUM DÜZEYİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2024, Sayı: 100, 175 - 187

Neslihan Nur Pehlivan

https://doi.org/10.17753/sosekev.1500515

Öz

Bu araştırma, bir devlet üniversitesinin Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksekokulunda okuyan 177 birinci sınıf öğrencisinin stresle başa çıkma tarzlarının, üniversite yaşamına uyum düzeyine etkisini incelemeyi amaçlamaktadır. Veriler, Kişisel Bilgi Formu, Üniversite Yaşamı Ölçeği (ÜYÖ) ve Stresle Baş Etme Tarzları Ölçeği (SBÇTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Katılımcıların yaş ortalaması 20,1 olup %76,3’ü kadındır. Odyometri programında okuyan, tercih ettiği bölümü isteyerek seçen ve okul yaşamından memnun olan öğrencilerin ÜYÖ toplam puanlarının daha yüksek olduğu saptanmıştır (p<0,001). Çok değişkenli doğrusal regresyon analizi sonuçlarına göre, stresle başa çıkma tarzlarından kendine güvenli yaklaşım (β=0,371, p<0,001) ve sosyal desteğe başvurma (β=0,208, p<0,001) alt boyutlarının üniversite yaşamına uyumu olumlu etkilediği, çaresiz yaklaşımın (β=-0,483, p<0,001) ise uyumu olumsuz etkilediği belirlenmiştir. Araştırma, üniversiteye ilk kez başlayan öğrencilerin stresle başa çıkma tarzlarının, üniversite yaşamına uyum düzeyleri üzerinde önemli bir etkisi olduğunu ortaya koymaktadır.

Anahtar Kelimeler

Üniversite öğrencileri, Üniversiteye uyum, Stres, Stresle başa çıkma tarzları

Teşekkür

Yazar, istatistiksel analize verdiği katkılardan dolayı için Dr. Özgün Pehlivan'a teşekkürlerini sunar.

Examining the Level of Adaptation of University Students to University Life According to Their Styles of Coping with Stress

Öz

The purpose of the study was to determine how the stress coping strategies of first-year students at the Vocational School of Health Services affected how well they adjusted to life at university. 177 students enrolled in a public university's Vocational School of Health Services participated in the study, and data were gathered using the Personal Information Form, the University Life Scale (ULS), and the Stress Coping Styles Scale (SCSS).The study's participant students had a mean age of 20.1 years and 76.3% of them were female. Students enrolled in audiometry programs, those who voluntarily chose the program they studied, and those who felt content with their educational experience all scored higher overall on the ULS (p<0.001). The results of the multivariate linear regression analysis demonstrated that the helpless approach sub-dimension (β=-0.483, p=<0.001) had a negative impact on the adjustment to university life, whereas the sub-dimensions of the coping styles with stress, self-confident approach (β=0.371, p=0.001), and turning to social support (β=0.208, p=0.001), had a positive impact. Students may adjust to university life by using the stress coping technique or styles that they choose to utilize when they first enroll.20.1 years old, and 76.3% of the participants were female.

Anahtar Kelimeler

University students, University adjustment. Stress, Stress coping styles

Kaynakça

• Akhunlar Turgut, M. N., Sarıot Ertürk, Ö., Karslı, F., & Şakiroğlu, M. (2020). Algılanan stres ve üniversite yaşamına uyum ilişkisinde bir aracı değişken: Ayrılık anksiyetesi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 35(2), 338-353. https://doi.org/10.16986/huje.2018044072
• Al‐Zayyat, A. S., & Al‐Gamal, E. (2013). Perceived stress and coping strategies among Jordanian nursing students during clinical practice in psychiatric/mental health courses. International Journal of Mental Health Nursing, 23(4), 326–335. https://doi.org/ 10.1111/inm.12054
• Aladağ, M., Kağnıcı, D. Y., Tuna, M. E., & Tezer, E. (2003). Üniversite yaşamı ölçeği: Ölçek geliştirme ve yapı geçerliği üzerine bir çalışma. Türk Psikolojik Danışma ve Rehberlik Dergisi, 2(20), 41-47. https://search.trdizin.gov.tr/tr/yayin/detay/70087/
• Alharbi, E. S., & Smith, A. P. (2018). Review of the literature on stress and wellbeing of international students in english-speaking countries. International Education Studies, 11(6), 22. https://doi.org/10.5539/ies.v11n6p22
• Bender, M., van Osch, Y., Sleegers, W., & Ye, M. (2019). Social support benefits psychological adjustment of ınternational students: evidence from a meta-analysis. Journal of Cross-Cultural Psychology, 50(7), 827-847. https://doi.org/10.1177/0022022119861151
• Bülbül, T., & Acar Güvendik M. (2014). Üniversite birinci sınıf öğrencilerinin yükseköğretim yaşamına uyum düzeylerinin incelenmesi. Eğitim Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 397-418. https://doi.org/10.12973/jesr.2014.41.21
• Chan, C. K. L., So, W. K. W., & Fong, D. Y. T. (2009). Hong Kong Baccalaureate nursing students’ stress and their coping strategies in clinical practice. Journal of Professional Nursing, 25(5), 307–313. https://doi.org/10.1016/j.profnurs.2009.01.018
• Cochran, W. G. (1977). Sampling techniques (3rd ed.). John Wiley & Sons.
• Connor-Smith, J. K., & Compas, B. E., Wadsworth, M. E., Thomsen, A. H., Saltzman, H. (2000). Responses to stress in adolescence: Measurement of coping and involuntary stress responses. Journal of Consulting and Clinical Psychology, 68(6), 976–992. https://doi.org/10.1037//0022-006x.68.6.976
• Çalışandemir, F., & Şahin Baltacı, H. (2017). Okul öncesi öğretmen adaylarının üniversiteye uyum düzeylerinin yordayıcıları olarak yaşam doyumu ve genel öz-yeterlik. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (44), 229-249. https://doi.org/10.21764/maeuefd.319821
• Demir Uslu, Y., Yılmaz, E., & Altun, U. (2021). Sağlık yönetimi ve insan kaynakları yönetimi öğrencilerinin covid-19’un kontrolüne ve aşısına yönelik algı ve tutumlarının değerlendirilmesi. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 10(3), 383-397. https://doi.org/10.37989/gumussagbil.908459
• Dikmen, Y., Yılmaz, D., & Usta, Y. Y. (2017). Hemşirelik öğrencilerinde algılanan sosyal destek ile boyun eğici davranışlar arasındaki ilişkinin incelenmesi. European Journal of Therapeutics, 23(1), 12-18.https://doi.org/10.5152/eurjther.2017.02021
• Erkan, S., Özbay, Y., Çankaya, Z. C., & Terzi, Ş. (2012). Üniversite öğrencilerinin yaşadıkları problemler ve psikolojik yardım arama gönüllükleri. Eğitim ve Bilim, 37(164). https://eb.ted.org.tr/index.php/EB/article/view/402
• Eslami Akbar, R., Elahi, N., Mohammadi, E., & Fallahi Khoshknab, M. (2015). What strategies do the nurses apply to cope with job stress?: A qualitative study. Global Journal of Health Science, 8(6), 55-64. https://doi.org/10.5539/gjhs.v8n6p55
• Folkman, S., & Lazarus, R. S. (1988). Ways of Coping Questionnaire (WAYS) [Database record]. APA PsycTests. https://doi.org/10.1037/t06501-000
• Friedlander, L. J., Reid, G. J., Shupak, N., & Cribbie, R. (2007). Social support, self-esteem, and stress as predictors of adjustment to university among first-year undergraduates. Journal of College Student Development, 48(3), 259–274. https://doi.org/10.1353/csd.2007.0024
• Güler, Ö., & Çınar, S. (2010). Hemşirelik öğrencilerinin algıladıkları stresörler ve kullandıkları baş etme yöntemlerinin belirlenmesi, Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Sempozyum Özel Sayısı, 252-255. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hsp/issue/39786/466581
• Hamaideh, S. H., Al-Omari, H., & Al-Modallal, H. (2016). Nursing students’ perceived stress and coping behaviors in clinical training in Saudi Arabia. Journal of Mental Health, 26(3), 197–203. https://doi.org/10.3109/09638237.2016.1139067
• İkiz, F. E., & Mete Otlu, B. (2015). Üniversite yaşamına uyum sürecinde yaşanan sorunlar ve başa çıkma yolları. Celal Bayar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 13(4), 35-52. https://doi.org/10.18026/cbusos.93556
• Kacur, M., & Atak, M. (2011). Üniversite öğrencilerinin sorun alanları ve sorunlarla başetme yolları: Erciyes üniversitesi örneği. Erciyes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 1(31), 273-297. https://dergipark.org.tr/tr/pub/erusosbilder/issue/23765/253325
• Karaarslan, D., Ergin, D., Demirbağ, S., & Şen Celasin, N. (2021). Hemşirelik öğrencilerinin üniversite yaşamına uyum sürecinde sosyal destek algısının incelenmesi. Hemşirelik Bilimi Dergisi, 4(1), 1-10. https://dergipark.org.tr/tr/pub/hbd/issue/62127/827369
• Karasar, N. (2007). Bilimsel araştırma yöntemi. Nobel Yayın Dağıtım.
• Livingston, I. L., & Dressler, W. W. (1992). Stress and Adaptation in the Context of Culture: Depression in a Southern Black Community. Contemporary Sociology, 21(2), 270. https://doi.org/10.2307/2075504
• Maunder, R. E. (2018). Students’ peer relationships and their contribution to university adjustment: the need to belong in the university community. Journal of Further and Higher Education, 42(6), 756–768. https://doi.org/10.1080/0309877X.2017.1311996
• Mayhew, M. J., Seifert, T. A., & Pascarella, E. T. (2012). How the first year of college ınfluences moral reasoning development for students in moral consolidation and moral transition. Journal of College Student Development, 53(1), 19–40. https://doi.org/10.1353/csd.2012.0004
• McNamara, S. (2000). Stress in young people. What's new and what can we do? Continuum.
• Meehan, C., & Howells, K. (2019). In search of the feeling of ‘belonging’ in higher education: undergraduate students transition into higher education. Journal of Further and Higher Education, 43(10), 1376–1390. https://doi.org/10.1080/0309877X.2018.1490702
• Missouridou, E. (2017). Secondary posttraumatic stress and nurses’ emotional responses to patient’s trauma. Journal of Trauma Nursing, 24(2), 110–115. https://doi.org/10.1097/jtn.0000000000000274
• Mussi, F. C., Pires, C. G. D. S., Carneiro, L. S., Costa, A. L. S., Ribeiro, F. M. S., & Santos, A. F. D. (2019). Comparison of stress in freshman and senior nursing students. Revista da Escola de Enfermagem da USP, 53(3), e03431. https://doi.org/10.1590/S1980-220X2017023503431
• Mutlu, Ş., Kaya, Z., & Altınışık, K. (2023). Üniversite öğrencilerinin karar verme stilleri ile üniversite yaşamına uyum düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 60, 56-70. https://doi.org/10.53568/yyusbed.1231332
• Özkubat, S., & Çakmak, A. (2017). Üniversite öğrencilerinin stresle başa çıkma yöntemlerinin incelenmesi. Akademik Bakış Uluslararası Hakemli Sosyal Bilimler Dergisi, (64), 286-295. https://dergipark.org.tr/tr/pub/abuhsbd/issue/35995/403915
• Öztürk, A. (2020). Hemşirelik birinci sınıf öğrencilerinin algıladıkları stres ile üniversiteye uyum düzeyleri ve akademik genel not ortalamaları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Kıbrıs Türk Psikiyatri ve Psikoloji Dergisi, 2(3), 155-162. https://doi.org/10.35365/ctjpp.20.03.21
• Pascarella, E. T., & Terenzini, P. T. (2005). How college affects students: A third decade of research. Jossey-Bass. https://doi.org/10.1353/rhe.2005.0057
• Reddy, K. J., Menon, K. R., & Thattil, A. (2018). Academic stress and its sources among university students. Biomedical and pharmacology journal, 11(1), 531-537. https://doi.org/10.13005/bpj/1404
• Sağel Çetiner, E., Sayın Karakaş, G., Selçuk, O. C., & Şakiroğlu, M. (2018). Perceived stress and university adaptation process: The mediating role of mindfulness. Nesne Psikoloji Dergisi, 6(13). https://doi.org/10.7816/nesne-06-13-03
• Sağınç, N. (2011). Üniversite yaşamına uyum sürecine etki eden faktörler ve birbirleri ile ilişkileri. (Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Uludağ Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Bursa.
• Sasaki, M., & Yamasaki, K. (2007). Stress coping and the adjustment process among university freshmen. Counselling Psychology Quarterly, 20(1), 51–67. https://doi.org/10.1080/09515070701219943
• Savaşan, A., & Meriç, M. (2021). Hemşirelik fakültesi birinci sınıf öğrencilerinin üniversiteye uyum düzeylerinin incelenmesi. İnönü Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu Dergisi, 9(3), 969-980. https://doi.org/10.33715/inonusaglik.846020
• Scanlon, C.L., Del Toro, J., & Wang, M.T. (2020). Socially anxious science achievers: the roles of peer social support and social engagement in the relation between adolescents’ social anxiety and science achievement. Journal of Youth and Adolescence, 49(5), 1005–1016. https://doi.org/10.1007/s10964-020-01224-y
• Sladek, M. R., Doane, L. D., Luecken, L. J., & Eisenberg, N. (2016). Perceived stress, coping, and cortisol reactivity in daily life: A study of adolescents during the first year of college. Biological Psychology, 117, 8–15. https://doi.org/10.1016/j.biopsycho.2016.02.003
• Stoet, G. (2017). PsyToolkit: A novel web-based method for running online questionnaires and reaction-time experiments. Teaching of Psychology, 44(1), 24–31. https://doi.org/10.1177/0098628316677643
• Şahin, N. H., & Durak, A. (1995). Stresle başa çıkma tarzları ölçeği: Üniversite öğrencileri için uyarlanması. Türk Psikoloji Dergisi, 10(34), 56-73. https://psikolog.org.tr/tr/yayinlar/dergiler/1031828/tpd1300443319950000m000291.pdf
• Tayfur, C., & Ulupınar, S. (2016). Sağlık yüksekokulu öğrencilerinin algıladıkları sosyal desteğin akademik başarılarına etkisi. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 7(1),1-6. https://doi.org/10.5505/phd.2016.52523
• Terry, D. J. (1991). Coping resources and situational appraisals as predictors of coping behavior. Personality and Individual Differences, 12(10), 1031–1047. https://doi.org/10.1016/0191-8869(91)90033-8
• Wintre, M. G., & Yaffe, M. (2000). First-year students’ adjustment to university life as a function of relationships with parents. Journal of Adolescent Research, 15(1), 9-37. https://doi.org/10.1177/0743558400151002
• Yılmaz, H., & Zembat, R. (2019). Okul öncesi öğretmen adaylarının duygusal zeka düzeyleri ile üniversite yaşamına uyumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (52), 118-136. https://doi.org/10.21764/maeuefd.569593
• YÖK (2023). Yükseköğretimde yeni istatistikler. Erişim tarihi 22.03.2024, https://www.yok.gov.tr/Sayfalar/Haberler/2023/yuksekogretimde-yeni-istatistikler.aspx.
• Yüksel, A., & Öz, F. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin üniversiteye uyumunda problem çözmeye dayalı psikoeğitim programının etkinliğinin değerlendirilmesi. The Journal of International Lingual Social and Educational Sciences, 4(2), 242-262. https://dergipark.org.tr/tr/pub/jilses/issue/41927/398394
• Zimny, A. D. (2023). Perception of stress and coping in first-year college students (Doktora Tezi), St. Edward's University. Behavioral and Social Sciences, Austin-USA. Erişim tarihi 01.04.2024,https://www.proquest.com/dissertations-theses/perception-stress-coping-first-year-college/docview/2838905889/se-2.