DİJİTAL DÖNÜŞÜMÜN İŞGÜCÜ PİYASASINA ETKİSİ: TÜRKİYE’DEKİ AKTİF İŞGÜCÜ PROGRAMLARINA YÖNELİK BİR DEĞERLENDİRME

Yıl 2025, Cilt: 7 Sayı: 18, 61 - 73, 01.10.2025

Gökhan Güney

Öz

Günümüzde birçok ülkenin çözüm bekleyen en zor sorunlarından birisi işsizliktir. Değişen koşullara paralel olarak işsizliğin de niteliğinin ve türlerinin değişmesi işsizlikle mücadelede farklı politikalar ortaya koymayı gerektirmektedir. Son yıllarda işsizlik ve istihdam konusunda en dikkat çeken olguların başında yapay zekanın çalışma hayatında ortaya çıkardığı olumlu ve olumsuz etkiler yer almaktadır. ILO (Uluslararası Çalışma Örgütü) yapay zeka uygulamalarının yaygınlaşmasından dolayı ülkelerin hızla gelişen bu teknolojik devrime ayak uydurmaları için önerilerde bulunmaktadır. Özellikle Endüstri 4.0 sürecinde çalışma hayatında görülen verimlilik artışı, hata oranlarının azalması, maliyetlerin düşmesi ve daha verimli enerji kullanımı ile sürdürülebilir üretimi artıran teknolojilerin kullanılması yapay zeka, bilgisayar ve robot kullanımının çalışma hayatına entegrasyonunu hızlandırmaya başlamıştır. Bu katkılar işverenler tarafından olumlu değerlendirilse de yapay zekanın işsizliğe neden olabileceği tartışmaları çalışanlar ve sendikalarda endişe uyandırmaktadır. Bu sebeple, hükümetlerin işsizlikle mücadelede kullandığı araçların, yaşanan dönüşüme entegrasyonu için çalışmalar yapılması gerekmektedir.
Hükümetlerin işsizlikle mücadele için kullandıkları politikaların başında aktif işgücü politikaları gelmektedir. Türkiye’de de aktif istihdam politikaları özellikle 2000’li yıllardan itibaren yoğun biçimde uygulanmakta ancak işsizliğin yapısal boyutundan kaynaklı yer yer tartışmalara konu olmaktadır. Bu çalışma sistematik literatür taraması ile derleme çalışması olarak tasarlanmıştır. Çalışmada dijital dönüşümün işgücü piyasasına olan etkisinin ortaya koyulması amaçlanmaktadır. Çalışmanın neticesinde Türkiye’de yapay zekanın emek piyasasındaki yerini saptamak ve uygulanan aktif işgücü programlarının değerlendirilmesi hedeflenmektedir. Çalışmanın bu boyutuyla literatüre farklı bir tartışma alanı kazandırabileceği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler

İşsizlik , Yapay Zeka , Dijital Dönüşüm , İstihdam Politikaları

Kaynakça

• Acar, O. K., & Yabanova, E. K. (2017). Aktif işgücü piyasası politikaları çerçevesinde Kütahya İŞKUR’un mesleki eğitim faaliyetlerinin incelenmesi. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 4(2), 86–110.Altan, Ö. Z. (2007). Sosyal Politika. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Budak, T. (2018). Dijital ekonominin vergilendirilmesi. On İki Levha Yayıncılık. Çark, Ö. (2020). Dijital dönüşümün işgücü ve meslekler üzerindeki etkileri. International Journal of Entrepreneurship and Management Inquiries, 4(1), 19–34.
• Doğru, B. N., & Meçik, O. (2018). Türkiye’de Endüstri 4.0’ın işgücü piyasasına etkileri: Firma beklentileri. Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 23(4), 1581–1606. https://dergipark.org.tr/tr/pub/sduiibfd/issue/38965/466577
• Işık, Ş., & Topkaya, Ö. (2023). Dijitalleşme ve emek piyasasında istihdam hizmetlerinin uyum süreci üzerine bir analiz: İŞKUR örneği. Biga İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 3(3), 126–139. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bigaibfdergi/issue/78672/1321669
• İŞKUR. (2024). 2023 yılı Türkiye İş Kurumu faaliyet raporu. Türkiye İş Kurumu. https://www.iskur.gov.tr/duyurular/2023-yili-turkiye-is-kurumu-faaliyet-raporu/
• Kagermann, H., Wahlster, W., & Helbig, J. (2013). Securing the future of German manufacturing industry: Recommendations for implementing the strategic initiative Industrie 4.0. Final report of the Industrie 4.0 Working Group. acatech – National Academy of Science and Engineering. https://en.acatech.de/publication/securing-the-future-of-german-manufacturing-industry/