Incident Reporting in Hospitals And Its Relationship With Patient Safety Culture

Yıl 2025, Sayı: 28, 1764 - 1784, 01.07.2025

Nuran Eraslan , Osman Hayran

https://doi.org/10.21441/sosyalguvence.1586837

Öz

Safety is an essential feature of quality healthcare. Incident reporting is an important tool in supporting patient care and ensuring patient safety. This cross-sectional study was conducted to determine the current status of incident reporting in hospitals and to examine the relationship between incident reporting (OR) and patient safety culture (PSC). Study sample included 2,055 physicians and nurses working in 9 hospitals with different status in Istanbul. The data were collected using a personal information form and the Patient Safety Culture Scale. In addition, the participants were asked whether they had reported any incidents related to patient safety in the last year. It was observed that 33.5% of the study group reported at least one incident in the last year, and the distribution of the number of reported incidents differed between accredited and non-accredited hospitals (p<0.001). It was found that nurses reported more incidents than physicians and incident reporting was lower in public hospitals than in other hospitals (p<0.001). Results of multiple regression analysis indicated that the number of reported incidents was not a strong predictor of the PSC score. However it difficult conclude this lack of relationship between incident reporting and patient safety culture as that incident reporting has no role in ensuring patient safety due to the cross-sectional nature of our study. Cross-sectional studies cannot fully reveal causal relationships as they reflect only a certain period of time. Follow-up studies are studies in which the time-dependent changes of events are examined and data are collected by repeated measurements at different times.
In this sense, follow-up studies should be conducted to clarify a cause-effect relationship, and the findings obtained in this study are instructive for follow-up studies.

Anahtar Kelimeler

Hospital , Incident Reporting , Patient Safety Culture.

Proje Numarası

Yok

Olay Raporlamanın Hastanelerdeki Durumu Ve Hasta Güvenliği Kültürü İle İlişkisi

Öz

Güvenlik, kaliteli sağlık hizmetlerinin temel bir özelliğidir. Olay raporlama, hasta bakımının desteklenmesinde ve hasta güvenliğinin sağlanmasında önemli bir araçtır. Hastanelerde olay raporlamanın mevcut durumunu saptamak ve olay raporlamanın (OR), hasta güvenliği kültürü (HGK) ile ilişkisini incelemek amacıyla yapılan kesitsel nitelikteki bu çalışmada, İstanbul’da farklı statüdeki 9 hastanede çalışan 2.055 hekim ve hemşire yer almıştır. Araştırma verileri, kişisel bilgi formu ve Hasta Güvenliği Kültürü (HGK) Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Ayrıca, katılımcılara hasta güvenliğine ilişkin son bir yıl içerisinde raporladıkları olay olup olmadığı sorulmuştur. Araştırma grubunun %33,5’inin son bir yıl içerisinde en az bir olay raporlaması yaptığı, akredite olan ve olmayan hastaneler arasında raporlanan olay sayısı dağılımlarının farklılık gösterdiği görülmüştür (p<0,001). Hemşirelerin, hekimlere göre daha fazla olay raporladığı ve kamu hastanesinde olay raporlamanın diğer hastanelerden daha az olduğu saptanmıştır (p<0,001). Çalışmada, raporlanan olay sayısının hasta güvenliği kültürü puanı üzerinde güçlü bir belirleyiciliği olmadığı saptanmıştır. Ancak, olay raporlama ile hasta güvenliği kültürü arasındaki bu ilişkisizliği, olay raporlamanın hasta güvenliğinin sağlanmasında rolü olmadığı şeklinde değerlendirmek araştırmamızın kesitsel niteliği nedeniyle zorlaşmaktadır. Kesitsel çalışmalar, sadece belirli bir zaman dilimini yansıttığından, nedensellik ilişkilerini tam olarak ortaya koyamaz. İzlem araştırmaları, olayların zamana bağlı değişimlerinin incelendiği, verilerin farklı zamanlarda tekrarlanan ölçümlerle toplandığı çalışmalardır. Bu anlamda bir neden-sonuç ilişkisini, açıklığa kavuşturmak için izlem araştırmalarının yapılması gereklidir ve bu araştırmada elde edilen bulgular, izlem araştırmaları için yol gösterici niteliktedir.

Anahtar Kelimeler

Hastane , Olay Raporlama , Hasta Güvenliği Kültürü

Etik Beyan

İstanbul Medipol Üniversitesi’nden (15/11/2019 ve Etik Onay No:61613) yazılı izin alınmıştır. Çalışmada kullanılan ölçeklerle ilgili, Türkçe geçerlilik ve güvenilirlik çalışmaları için araştırmacılardan, e-posta yoluyla izin alınmıştır. Ayrıca, Yazarlar arasında herhangi bir çıkar çatışması bulunmamaktadır.

Destekleyen Kurum

Bu çalışmanın hiçbir aşamasında maddi destek alınmamıştır.

Proje Numarası

Yok

Teşekkür

İstatistik ve Metadoloji konusunda desteğinden dolayı Doç. Dr. Naci MURAT'a teşekkür ederim.

Kaynakça

• AbuAlRub, R. F., Al-Akour, N. A., & Alatari, N. H. (2015). Perceptions of reporting practices and barriers to reporting incidents among registered nurses and physicians in accredited and nonaccredited Jordanian hospitals. Journal of clinical nursing, 24(19-20), 2973–2982. https://doi.org/10.1111/jocn.12934
• Abusalem, S., Polivka, B., Coty, M. B., Crawford, T. N., Furman, C. D., & Alaradi, M. (2021). The Relationship Between Culture of Safety and Rate of Adverse Events in Long-Term Care Facilities. Journal of patient safety, 17(4), 299–304. https://doi.org/10.1097/PTS.0000000000000587
• Afolalu, O. O., Jordan, S., & Kyriacos, U. (2021). Medical error reporting among doctors and nurses in a Nigerian hospital: A cross-sectional survey. Journal of nursing management, 29(5), 1007–1015. https://doi.org/10.1111/jonm.13238
• Alswat, K., Abdalla, R. A. M., Titi, M. A., Bakash, M., Mehmood, F., Zubairi, B., ... El-Jardali, F. (2017). Improving patient safety culture in Saudi Arabia (2012-2015): trending, improvement and benchmarking. BMC health services research, 17(1), 516. https://doi.org/10.1186/s12913-017-2461-3
• Altındiş, S. (2010). Sağlık Hizmetlerinde Olay Raporlama ve Hasta Güvenliğine Etkileri. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 1(1):17-32.
• Anderson, J. E., Kodate, N., Walters, R., & Dodds, A. (2013). Can incident reporting improve safety? Healthcare practitioners' views of the effectiveness of incident reporting. International journal for quality in health care : journal of the International Society for Quality in Health Care, 25(2), 141–150. https://doi.org/10.1093/intqhc/mzs081
• Aouicha, W., Tlili, M. A., Sahli, J., Dhiab, M. B., Chelbi, S., Mtiraoui, A., ... Mallouli, M. (2021). Exploring patient safety culture in emergency departments: A Tunisian perspective. International emergency nursing, 54, 100941. https://doi.org/10.1016/j.ienj.2020.100941
• Aydeniz, E. (2019). Hata raporlama kültürünün oluşturulmasına yönelik stratejilerin geliştirilmesi ve etkinliğinin değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Hemşirelik Programı, Ankara, Türkiye.
• Bacaksız, F. E, Eskici, G. T., & Uğuz, G. (2020). Türkiye’de “hasta güvenliği” konusunda son on yılda (2008-2017) yayımlanan ulusal çalışmaların değerlendirilmesi: Bibliyografik bir inceleme. JAREN. 6(3):523-37.
• Bayyiğit, S. Ecemiş, K., & Aydoğan, N. A. (2019). Sağlık Çalışanlarının Güvenlik Raporlama Sistemi Hakkında Bilgi Düzeylerinin Değerlendirilmesi. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 16. Kongre Özel Sayısı, 63-82.
• Binkheder, S., Alaska, Y. A., Albaharnah, A., AlSultan, R. K., Alqahtani, N. M., Amr, A. A., ... Alkutbe, R. (2023). The relationships between patient safety culture and sentinel events among hospitals in Saudi Arabia: a national descriptive study. BMC health services research, 23(1), 270. https://doi.org/10.1186/s12913-023-09205-0
• Danielsson, M., Nilsen, P., Rutberg, H., & Årestedt, K. (2019). A National Study of Patient Safety Culture in Hospitals in Sweden. Journal of patient safety, 15(4), 328–333. https://doi.org/10.1097/PTS.0000000000000369
• El-Jardali, F., Sheikh, F., Garcia, A., N., Jamal, D., & Abdo, A. (2014). Patient Safety Culture in a Large Teaching Hospital in Riyadh: Baseline Assessment, Comparative Analysis and Opportunities for Improvement. BMC Health Services Research, 14, 122.
• Feeser, V. R., Jackson, A., Senn, R., Layng, T., Santen, S. A., Creditt, A. B., ... Hemphill, R. R. (2020). Patient Safety Event Reporting and Opportunities for Emergency Medicine Resident Education. The western journal of emergency medicine, 21(4), 900–905. https://doi.org/10.5811/westjem.2020.3.46018
• Filiz, E. (2009). Hastanede hasta güvenliği kültürü algılamasının ve sağlık çalışanları ile toplumun hasta güvenliği hakkındaki tutumunun belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Halk Sağlığı Programı, Konya, Türkiye.
• Fujita, S., Seto, K., Hatakeyama, Y., Onishi, R., Matsumoto, K., Nagai, Y., ... Hasegawa, T. (2021). Patient safety management systems and activities related to promoting voluntary in-hospital reporting and mandatory national-level reporting for patient safety issues: A cross-sectional study. PloS one, 16(7), e0255329. https://doi.org/10.1371/journal.pone.0255329
• Han, Y., Kim, J. S., & Seo, Y. (2020). Cross-Sectional Study on Patient Safety Culture, Patient Safety Competency, and Adverse Events. Western journal of nursing research, 42(1), 32–40. https://doi.org/10.1177/0193945919838990
• Hewitt, T. Chreim, S. & Forster, A. (2017). Sociocultural Factors Influencing Incident Reporting Among Physicians and Nurses: Understanding Frames Underlying Self- and Peer-Reporting Practices. J Patient Saf. 13(3):129-137. doi: 10.1097/PTS.0000000000000130.
• HQSC (Health Quality And Safety Commission), (2016). 15.10.2024 tarihinde http://email.myexperience.health.nz/assets/Reportable-Events/Publications/Patient-safety-reporting-systems-literature-review-Nov-2016.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Hutchinson, A., Young, T. A., Cooper, K. L., McIntosh, A., Karnon, J. D., ... Thomson, R. G. (2009). Trends in healthcare incident reporting and relationship to safety and quality data in acute hospitals: results from the National Reporting and Learning System. Quality & safety in health care, 18(1), 5–10. https://doi.org/10.1136/qshc.2007.022400
• Jackson DL. Revisiting sample size and number of parameter estimates: Some support for the N: q hypothesis. Structural Equation Modeling. A Multidisciplinary Journal. 10(1):128–141, 2003.
• Kaya, S., Karaman, S., Demir İ. B., Ürek D, Kandemir, A., Yiğit, D. (2020). Attitudes and Barriers to Incident Reporting for Doctors and Nurses in a University Hospital’s Surgery Departments. J Basic Clin Health Sci, 4:108-113. https://doi.org/10.30621/jbachs.2020.930
• Keleş, B. (2021). Sağlık çalışanlarının olay bildirimlerine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Sağlık Yönetimi, Ankara, Türkiye.
• Kline RB. Principles and practice of structural equation modeling. 2nd ed. New York: Guilford Press; pp.11-12, 2005.
• Kumbi, M., Hussen, A., Lette, A., Nuriye, S., & Morka, G. (2020). Patient Safety Culture and Associated Factors Among Health Care Providers in Bale Zone Hospitals, Southeast Ethiopia: An Institutional Based Cross-Sectional Study. Drug, healthcare and patient safety, 12, 1–14. https://doi.org/10.2147/DHPS.S198146
• Mansouri, A., Ahmadvand, A., Hadjibabaie, M., Javadi, M., Khoee, S. H., Dastan, F., & Gholami, K. (2014). A review of medication errors in iran: sources, underreporting reasons and preventive measures. Iranian journal of pharmaceutical research : IJPR, 13(1), 3–17.
• Miller, N., Bhowmik, S., Ezinwa, M., Yang, T., Schrock, S., Bitzel, D., & McGuire, M. J. (2019). The Relationship Between Safety Culture and Voluntary Event Reporting in a Large Regional Ambulatory Care Group. Journal of patient safety, 15(4), e48–e51. https://doi.org/10.1097/PTS.0000000000000337-
• Mjadu, T.M., & Jarvis, M.A. (2018). Patients’ safety in adult ICUs: Registered nurses’ attitudes to critical incident reporting. International Journal of Africa Nursing Sciences, 9, 81-86.
• Muftawu, M. (2017). Hasta güvenliği kültürünün belirlenmesi: Gana’da bir eğitim hastanesi uygulaması. Ankara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi Sağlık Kurumları Yönetimi, Ankara, Türkiye.
• Nuckols, T. K., Bell, D. S., Liu, H., Paddock, S. M., & Hilborne, L. H. (2007). Rates and types of events reported to established incident reporting systems in two US hospitals. Quality & safety in health care, 16(3), 164–168. https://doi.org/10.1136/qshc.2006.019901.
• Pasinringi, S. A., Rivai, F., Arifah, N., & Rezeki, S. F. (2021). The relationship between service quality perceptions and the level of hospital accreditation. Gaceta sanitaria, 35 Suppl 2, 116–119. https://doi.org/10.1016/j.gaceta.2021.10.009
• Rashed, A. (2019). Hamdan M. Physicians' and Nurses' Perceptions of and Attitudes Toward Incident Reporting in Palestinian Hospitals. J Patient Saf, 15(3):212-217. doi: 10.1097/PTS.0000000000000218.
• Reis, C. T., Paiva, S. G., & Sousa, P. (2018). The patient safety culture: a systematic review by characteristics of Hospital Survey on Patient Safety Culture dimensions. International journal for quality in health care : journal of the International Society for Quality in Health Care, 30(9), 660–677. https://doi.org/10.1093/intqhc/mzy080
• Sergi, C., & Davis, D. D. (2023, July 25). Incident Reporting. In StatPearls. StatPearls Publishing. 09.04.2023 tarihinde https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK560498/ adresinden ulaşılmıştır.
• Silva, L.C., Caldas, C.P., Fassarella, C.S., & Souza, P.S. (2021). Effect of the organizational culture for patient safety in the hospital setting: A systematic review. Aquichan, 21(2):21-23. doi: https://doi.org/10.5294/aqui.2021.21.2.3
• Singer, S., Lin, S., Falwell, A., Gaba, D., & Baker, L. (2009). Relationship of safety climate and safety performance in hospitals. Health services research, 44(2 Pt 1), 399–421. https://doi.org/10.1111/j.1475-6773.2008.00918.x
• Skutezky, T., Small, S. S., Peddie, D., Balka, E., & Hohl, C. M. (2022). Beliefs and perceptions of patient safety event reporting in a Canadian Emergency Department: a qualitative study. CJEM, 24(8), 867–875. https://doi.org/10.1007/s43678-022-00400-2
• Slawomirski, L. Auraaen, A., & Klazinga N. (2017). The economics of patient safety: Strengthning a value-based approach to reducing patient harm at national level, OECD. 18.04.2023 tarihinde https://www.oecd.org/els/health-systems/The-economics-of-Patient-safety-March-2017.pdf adresinden ulaşılmıştır.
• Sorra, J. & Nieva, V. (2004). Hospital survey on patient safety culture. Rockville. MD: AHRQ Publ. No.04-0041.
• St Pierre M. (2013). Safe patient care - safety culture and risk management in otorhinolaryngology. GMS current topics in otorhinolaryngology, head and neck surgery, 12, Doc09. https://doi.org/10.3205/cto000101
• Tevis, S. E., Schmocker, R. K., & Wetterneck, T. B. (2020). Adverse Event Reporting: Harnessing Residents to Improve Patient Safety. Journal of patient safety, 16(4), 294–298. https://doi.org/10.1097/PTS.0000000000000333
• Turaç, İ. S. (2022). Hemşirelerin kanıta dayalı hemşireliğe yönelik tutumları ve bilgi güvenliğinin hasta güvenliği kültürü üzerine etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sosyal Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Sağlık Yönetimi, Ankara, Türkiye.
• OECD (Organisation for Economic Co-operation and Development), (2023). Measuring Patient Safety, Opening the black box. 19.05.2023 tarihinde https://www.oecd.org/health/health-systems/Measuring-Patient-Safety-April2018.pdf adresinden ulaşıldı.
• Ohrn, A., Elfström, J., Liedgren, C., & Rutberg, H. (2011). Reporting of sentinel events in Swedish hospitals: a comparison of severe adverse events reported by patients and providers. Joint Commission journal on quality and patient safety, 37(11), 495–501. https://doi.org/10.1016/s1553-7250(11)37063-8
• Vijayan, V., & Limon, J. (2022). Increasing Patient Safety Event Reporting Among Pediatric Residents. Cureus, 14(3), e23298. https://doi.org/10.7759/cureus.23298
• Vikan, M., Haugen, A. S., Bjørnnes, A. K., Valeberg, B. T., Deilkås, E. C. T., & Danielsen, S. O. (2023). The association between patient safety culture and adverse events -a scoping review. BMC health services research, 23(1), 300. https://doi.org/10.1186/s12913-023-09332-8
• Whitaker, J. & Ibrahim, F. (2016). Incident reporting feedback experience in a UK secondary care setting, The Bulletin of the Royal College of Surgeons of England, 98(2). doi: https://doi.org/10.1308/rcsbull.2016.82
• WHO (World Health Organization), (2023). Patient safety incident reporting and learning systems: technical report and guidance. 14.09.2023 tarihinde https://www.who.int/publications/i/item/9789240010338 adresinden ulaşılmıştır.
• Yalew, Z. M., & Yitayew, Y. A. (2021). Clinical incident reporting behaviors and associated factors among health professionals in Dessie comprehensive specialized hospital, Amhara Region, Ethiopia: a mixed method study. BMC health services research, 21(1), 1331. https://doi.org/10.1186/s12913-021-07350-y
• Yılmaz A. (2019). Servis sorumlu hemşirelerine uygulanan güçlendirme programının güçlendirme hemşirelik uygulamaları üzerinde kontrol ve hasta güvenliği kültürüne etkisi. Hacettepe Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi Hemşirelik Programı, Ankara, Türkiye.
• Zoghby, M. G., Hoffman, D., & Mahomed, Z. (2021). The reporting of adverse events in Johannesburg Academic Emergency Departments. African journal of emergency medicine : Revue africaine de la medecine d'urgence, 11(1), 207–210. https://doi.org/10.1016/j.afjem.2020.10.005