Ulusal Kalkınma Sorunsalı Açısından Türkiye'de Kamu Yönetiminin Rolü ve Önemi

Yıl 2011, Cilt: 16 Sayı: 16, - , 01.12.2011

Uğur Sadioğlu , Mustafa Öktem

Öz

Küreselleşme süreci artan bir şekilde devletin ekonomi üzerindeki rolünü, devletin yeni rollerini ve genel olarak kamu yönetimi olgusunu tartışmaya açmıştır. Günümüzde öne çıkan yerelleşme eğilimi (hizmet ve yer yönünden), ulusal kalkınmanın önemli sağlayıcısı olarak düşünülmekte ve ülke yönetimleri bu konuda siyasalar oluşturmakta ve yasal düzenlemeler yapmaktadırlar. Türkiye gibi son birkaç yüzyılda (ve belki de bu yüzden biraz sabırsızca) ve Cumhuriyet tarihi boyunca bu amaçla hareket etmek isteyen bir ülkenin halen büyük toplumsal, ekonomik, siyasal ve kültürel sorunlarla karşı karşıya olmasının sebebi acaba kalkınmanın iyi yönetilememesi midir? Ülkelerin kalkınmasında kendi öz sorunlarından hareketle kendi bakış açıları ile kendi kaynakları üzerine kurulu bir kalkınma planlaması ve yönetimi daha etkin olabilir mi? Bu çalışmada, kalkınma yönetimine ilişkin soru(n) alanları kamu yönetimine yüklenen yeni roller, araçlar, siyasalar ve değerler açısından tartışılacak ve Türkiye’nin kalkınma yönetimi sorunsalı için bazı çözüm yolları aranacaktır.

Anahtar Kelimeler

-

Kaynakça

• Akalın, Güneri (2002), Türkiye’de Ekonomi-Politik Kriz ve Piyasa Ekonomisine Geçiş, Ankara: Akçağ Kitabevi.
• Ayman-Güler, Birgül (2005), “Giriş”, Bölge Kalkınma Ajansları Nedir, Ne Değildir?, Der. Menaf Turan, s. 3–10, Ankara: YAYED-Paragraf Yayınevi.
• Bağımsız Sosyal Bilimciler (2008), 2008 Kavşağında Türkiye: Siyaset, İktisat ve Toplum, İstanbul: Yordam Kitap.
• Beyhan, Burak (2007), “Örtük Bilginin Yerel ve Bölgesel iktisadi Kalkınmadaki Önemi Üzerine: Yöntembilimsel Mücadelelerin İç İçe Geçme Eğilimi”. H.Ü. İİBF Dergisi, s. 1–19, 25(1).
• Boratav, Korkut (2006a), Türkiye’de Devletçilik, Ankara: İmge Yayın, (2.B.).
• Boratav, Korkut (2006b), Türkiye İktisat Tarihi: 1908–2005, Ankara: İmge Yayın, (10. B.).
• Böhret, Carl ve Götz Konzendorf (2001), “Administration in its Social and Economic Environment”, Klaus König ve Heinrich Siedentopf (Ed.), Public Administration in Germany, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, 57–72.
• Cingi, Selçuk (2006), Kalkınmaya Baş Koyanlar ve Taş Koyanlar (Anılar ve Tanılar), Ankara: Akçağ Yayınları.
• Çanakçı, İ.H. (2005), “Business Environment in Turkey”, İstanbul: Knowledge Economy Forum IV.
• Dahlman, C.J., J. Routti, P.Yla-Anttila (2006), Finland as a Knowledge Economy-Elements of Success and Lessons Learned, Washington: The Worl Bank Institute.
• Ergun, Turgay (2004), Kamu Yönetimi – Kuram/Siyasa/Uygulama, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Farazmand, Ali (1998), “Comparative and Development Public Administration 2000: Introduction to the Symposium”, International Journal of Public Administration, 21(12), 1647–1665.
• Ganioğlu, Aytül (2010), “Şili Ekonomisi’nin Başarılı Büyüme Performansı ve Kalkınması: Kurumsal Yapı ve Ekonomi Politikaları (1975 – 2009)”, TİSK Akademi, 5(9), s. 137–163.
• Gökbunar, R. (2004), “Etkin Devletin Temel Unsurları”, Türk İdare Dergisi, 76(445), s. 19–41, <http://www.icisleri.gov.tr/_icisleri/TurkIdareDergisi/UpLoadedFiles/445_019_042.doc.>, 23.08.2009.
• Greve, Carsten ve Graeme Hodge (2007), “Public-Private Partnerships: A Comparative Perspective on Victoria and Denmark”, Tom Christensen ve Per Laegreid (Ed.), Transcending New Public Management: The Transformation of Public Sector Reforms, Ashgate Publishing, Hampshire, 179–201.
• Gülçubuk, Bülent (2006), “Kırsal Kalkınma: Kavramlar, Uygulama Esasları ve Dikkat Noktaları”, Hatay’da On Sıcak Gün, Der. Yaşar Ergün. Hatay: Mustafa Kemal Üniversitesi Yayın No: 19, s. 60–70.
• Güler-Parlak, Zuhal (2005), Barajlar ve Sürdürülebilir Kalkınma: Atatürk Barajı Örneği, Ankara: H.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Basılmamış Doktora Tezi.
• Gürel, Deniz (2010), 100 Milyon TL’ye Mal Olan Gecikme, Hürriyet Gazetesi, 27.04.2010.
• Gwartney, James; Lawson, Robert ve Seth Norton (2008), Economic Freedom of The World, 2008 Annual Report, Fraser Institute, Canada.
• Henry, Nicholas (2004), Public Administration & Public Affairs, PEARSON Prentice Hall, New Jersey.
• Heper, M. ve A.Ü. Berkman (1980), Development Administration in Turkey: Conceptual Theory and Methodology, İstanbul: Boğaziçi Üniversitesi.
• Kahraman, Leyla ve M. Kemal Öktem (2002), “Üniversite-Belediye İşbirliğine Doğru: Kent Belediyelerinin Üniversite Gençliği ve Öğretim Elemanlarına Yönelik Hizmetleri”, Çağdaş Yerel Yönetimler Dergisi, 11(1), 73–108.
• Karabulut, Tahsin (2007), “Türkiye’de Bölgesel Kalkınma Politikaları ve Kurumsal Gelişmelerle İlgili Genel Bir Değerlendirme”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-II: Uygulama, Ed. Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Nobel Yayın Dağıtım, Ankara, 738–761.
• Keleş, Ruşen (2006), Yerinden Yönetim ve Siyaset, İstanbul: Cem Yayınevi.
• Kepenek, Y. ve Nurhan Yentürk (2005), Türkiye Ekonomisi, İstanbul: Remzi Kitabevi.
• Keyder, Çağlar (2003), Türkiye’de Devlet ve Sınıflar, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Keyder, Çağlar (2004), Ulusal Kalkınmacılığın İflası, İstanbul: Metis Yayınları.
• Keyman, E. Fuat ve Berrin Koyuncu Lorasdağı (2010), Kentler/Anadolu’nun Dönüşümü, Türkiye’nin Geleceği, İstanbul: Doğan Kitap.
• Khator, Renu (1998), “The New Paradigm: From Development Administration to Sustainable Development Administration”, International Journal of Public Administration, 21(12), 1777–1801.
• Kösecik, M. ve H. Özgür (2006), “Yerel Yönetimlerde Reform: Geleneksel Modelin Değişim Süreci”, Yerel Yönetimler Üzerine Güncel Yazılar-I: Reform, Der. Hüseyin Özgür ve Muhammet Kösecik, Ankara: Nobel Yayın Dağıtım, 1–20.
• Kösekahyaoğlu, Levent (2006), “Teknoloji Üretme Yeteneği, Verimlilik ve Dış Ticaret: Türkiye ve AB’nin Yeni Üyeleri Üzerine Karşılaştırmalı Bir İnceleme”, H.Ü. İİBF Dergisi, 24 (2), s. 17–45.
• Leewis, Anne (2009), “Book Review”: (B. Morvaridi, Social Justice and Development, Basingstoke: Palgrave MacMillan, 2008), Development in Practice, Volume 19, Number 7, September 2009: 938–939.
• Martinsen, Renate (2008), “New Modes of Governance: Opportunities and Limitations of Creating Legitimacy by Deliberative Politics in a Globalizing World”, Rudiger Schmitt-Beck, Tobias Debiel ve Karl-Rudolf Korte (Ed.), Governance and Legitimacy in a Globalized World, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, 9–30.
• Martinsen, Renate (2008), “New Modes of Governance: Opportunities and Limitations of Creating Legitimacy by Deliberative Politics in a Globalizing World”, Rudiger Schmitt-Beck, Tobias Debiel ve Karl-Rudolf Korte (Ed.), Governance and Legitimacy in a Globalized World, Nomos Verlagsgesellschaft, Baden-Baden, 9–30.
• Moore, Barrington (2003), Diktatörlüğün ve Demokrasinin Toplumsal Kökenleri – Çağdaş Dünyanın Yaratılmasında Soylunun ve Köylünün Rolü, (Çev.) Şirin Tekeli ve Alâeddin Şenel, Ankara: İmge Kitabevi, (2.B.).
• OECD (2001), Local Partnerships for Better Governance, OECD, Paris-Fransa.
• Öktem, M. Kemal (2009), “Kalkınmada Yenilikçi Topluma Finlandiya Örneği”, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, 4 (1), s. 133–156.
• Özdemir, Sadi (2007), “TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu ile Röportaj”, Hürriyet Gazetesi, 18.08.2007, s. 11.
• Pierson, Christopher (2000), Modern Devlet, (Çev.: Dilek Hattatoğlu), İstanbul: Çiviyazıları.
• Rhodes, R.A.W. (1999), “Analysing Networks: from Typologies of Institutions to Narratives of Beliefs”, R.A.W. Rhodes (Ed.), Control and Power in Central-Local Government Relations, Asgate Publishing, Aldershot, (Second Edition), 161–183.
• Sanderson, Hannah (2009), “Book Review”: (Andy Sumner and Michael Tribe, International Development Studies: Theories and Methods in Research and Practice, London: Sage, 2008), Development in Practice, Volume 19, Number 7, September 2009: 952–954.
• Schwab, Klaus ve Michael E. Porter (2008), The Global Competitiveness Report 2008–2009, World Economic Forum, Geneva-Switzerland.
• Sezen, Seriye (2003), Türk Kamu Yönetiminde Kurullar – Geleneksel Yapılanmadan Kopuş, Ankara: Türkiye ve Orta Doğu Amme İdaresi Enstitüsü.
• Şahin, Hüseyin (2006), Türkiye Ekonomisi, Tarihsel Gelişim ve Bugünkü Durum, Bursa: Ezgi Kitabevi.
• Şan, Müjgan (2005), Kalkınma Planlamasında Bilgi Yönetimi ve Devlet Planlama Teşkilatı İçin Kurumsal Bilgi Politikası Modeli, T.C. Başbakanlık Devlet Planlama Teşkilatı, Yayın No: 2687, Ankara.
• T.C. Başbakanlık Hazine Müsteşarlığı (2009), Kamu Finansmanı İstatistikleri, <www.hazine.gov.tr>, 07.09.2009.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2008), “2007 Yılı Araştırma ve Geliştirme Faaliyetleri Araştırması”, Haber Bülteni, Sayı: 178, Ankara.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2009), Dış Ticaret İstatistikleri, <www.tuik.gov.tr>, 05.09.2009.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2009), İşgücü İstatistikleri, <www.tuik.gov.tr>, 05.09.2009.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2009), Ulusal Hesaplar, <www.tuik.gov.tr>, 05.09.2009.
• T.C. Başbakanlık Türkiye İstatistik Kurumu (2009), Maliye, Para, Banka ve Borçlanma, <www.tuik.gov.tr>, 05.09.2009.
• Tatlıdil, Hüseyin ve Barış Özgürlük (2009), “İşgücü Piyasasında İllerin İşsizlik Risklerinin Analitik Hiyerarşi Süreci ile Belirlenmesi”, TİSK Akademi, 4(8), s. 7–21.
• Tatlıdil, Hüseyin ve Erhan Ünal (2010), “Türkiye İçin Sürdürülebilir Kalkınma Skoru Geliştirilmesi”, TİSK Akademi, 5(9), s. 45–61.
• TÜSİAD-YASED (2004), FDI Attractiveness of Turkey, <http://www.tusiad.us/Content/uploaded/TURKEY-FOREIGN-DIRECT INVESTMENT-ATTRACTIVENESS.PDF>, 31.08.2007.
• UNDP (2007), Human Development Report 2007/2008 – Fighting Climate Change: Human Solidarity in a Divided World, UNDP, New York-USA.
• World Bank (2006), Turkey at a Glance, <http://devdata.worldbank.org/external/CPProfile.asp?SelectedCountry=TUR&CCODE=TUR&CNAME=Turkey&PTYPE=CP>, 31.08.2007.
• World Bank (2009), 2009 World Development Indicators, The World Bank, Washington-USA.
• Yayman, Hüseyin (2008), Türkiye’nin İdari Reform Tarihi, Turhan Kitabevi, Ankara.
• Yeldan, Erinç (2002), “Neoliberal Küreselleşme İdeolojisinin Kalkınma Söylemi Üzerine Değerlendirmeler”, Praksis, 7 Yaz, s. 19–34.
• Yereli, A. Burçin (2003), Ekonomik Özgürlükler ve Türkiye’de Devlet-Birey İlişkisi, Ankara: Gazi Kitabevi.