Rusya’nın Güney Kafkasya Politikası: Bölgesel Çatışma Alanlarında Rus Etkisi

Yıl 2023, Sayı: 21, 13 - 25, 26.06.2023

Ali Tugay Serin

Öz

Bu makalede Rusya’nın Güney Kafkasya politikası incelenmiş, bölgedeki sorunlara etkisi tartışılmıştır. Sovyetler Birliği’nin dağılmasıyla birlikte birliğe dahil olan birçok devlet dağılmış, dağılan devletler içerisindeki birçok farklı etnik kökene sahip bölgeler ise bağımsızlık ilan etme girişiminde bulunmuştur. Bu durum bölgede hem yeni çatışma alanları meydana getirmiş hem de geçmişteki birçok sorunu da su yüzüne çıkarmıştır. Özellikle Avrasya’nın Balkanları olarak tanımlanan Güney Kafkasya ve Orta Asya’da bu durum daha belirgin olarak görülmektedir. Çalışmanın yazılma nedeni ise küresel bir güç olan ve Güney Kafkasya’yı kendi arka bahçesi olarak gören Rusya’nın bölgeye olan yaklaşımı ile bölgede kronikleşen sorunlar üzerindeki etkisini açıklamaktır. Rusya’nın bölgedeki sorunlara olan yaklaşımında farklılıklar olsa da temel olarak Rusya, bölge ülkelerinin AB ve NATO’ya üye olmalarını engellemek istemektedir. Çünkü bölge ülkelerinin AB ve NATO’ya üye olmasıyla Rusya çevrelenecek ve Batı eski Sovyet coğrafyasına doğru biraz daha genişleyecektir. Bu durum Rusya’nın hem güvenliğini hem de siyasi konumuna zarar verecek bir durumdur ve Rusya tarafından kabullenilmesi mümkün gözükmemektedir.

Anahtar Kelimeler

Avrasyacılık, Güney Kafkasya, Havuç-Sopa Siyaseti, Rusya, 2007 Münih Güvenlik Konferansı

Kaynakça

• Acar, D. Ş. (2004). Kafkasya’nın Güvenliği ve Türkiye’nin Rolü (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
• Aksoy, M. (2021). Jeopolitik, Dış Politika ve Siyaset Üzerine Mülahazalar. Ankara: Nobel Yayınları. Al Jazeera (2014, Şubat). Ülke Profili: Gürcistan. http://www.aljazeera.com.tr/ulke-profili/ulke-profili-gurcistan/
• Bassın, M. (2011). Klasik ve Yeni Avrasyacılık: Geçmişten Gelen Devamlılık (Ö. Tüfekçi, Çev.). Bilge Strateji, 2, 117-135. https://dergipark.org.tr/tr/pub/bs/issue/3806/51042.
• Brzezinski, Z. (2017). Büyük Satranç Tahtası. (Y. Türedi, Çev.). İstanbul: İnkılap Yayınları.
• Çalış, Ş. H. (2015). Hayaletbilimi ve Hayali Kimlikler Neo-Osmanlılık Özal ve Balkanlar. Konya: Çizgi Yayınları.
• Dugin, A. (2014). Rus Jeopolitiği Avrasyacı Yaklaşım. (V. İmanov, Çev.). İstanbul: Küre Yayınları.
• Ekici, Y. (2017). Azerbaycan ve Ermenistan Arasında Bitmeyen Dağlık Karabağ Sorunu. Vakanüvis- Uluslararası Tarih Araştırmaları Dergisi, 2, 62-77. https://doi.org/10.24186/vakanuvis.303271.
• Erkan, S. (2015). Güney Osetya Sorunu ve 2008 Rusya-Gürcistan Savaşı. Journal Of Turkish Studies, 10, 71-92. http://dx.doi.org/10.7827/TurkishStudies.8846
• Geleri, A. (2010). Rusya’nın Dış Güvenlik Politikaları (Rusya Raporu). Ankara: Stratejik Düşünce Enstitüsü. https://www.yumpu.com/tr/document/read/36800673/rusya-raporu-sde.
• Güngör, B. (2013. Kafkasya Bölgesinde Uluslararası Aktörlerin Değişmeyen Mücadele Alanı: Gürcistan. KTÜ Sosyal Bilimler Dergisi, 6, 37-54. http://acikerisim.ktu.edu.tr/jspui/handle/123456789/168.
• Hüseynov, R. (2021). Rusya’nın Jeopolitik Çıkarları Bağlamında Güney Kafkasya’nın Güvenliği. Marziye M. (Ed.). Rus Dış Politikasında Orta Asya ve Kafkasya (s. 223-249). Ankara: Nobel Yayınları.
• İşyar, Ö. G. (2018). Avrasya ve Avrasyacılık. Bursa: Dora Yayınları.
• Kaffed. Abhazya'da Nüfus Değişimleri. Erişim adresi: https://www.kaffed.org/bilgi-belge/abhazya/item/324-dunden-bugune-abhazya.html
• Karabayram, F. (2011). Güney Kafkasya Jeopolitiğinde Rusya Gerçeği. İstanbul: IQ Kültür Sanat Yayıncılık.
• Kurt, S. (2021). Donmuş Çatışma Çözümüne İki Farklı Yaklaşım: Azerbaycan ve Gürcistan. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7, 138-161. https://doi.org/10.46849/guiibd.842795.
• Merdan, A. S. (2021). Rusya Federasyonu’nun Orta Asya Politikası. Marziye M. (Ed.). Rus Dış Politikasında Orta Asya ve Kafkasya (s. 249-274). Ankara: Nobel Yayınları.
• Özey, R. (2019). Kafkasya ve Kafkas Ülkeleri Coğrafyası. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Paşa, E. (2021). Karabağ Sorunu: Tarihi Gerçekler, Jeopolitik Çıkarlar ve Çözüm Süreci. Giresun Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 7, 192-215. https://doi.org/10.46849/guiibd.873368.
• President of Russia (2007, Şubat). Speech and the Following Discussion at the Munich Conference on Security Policy. Erişim adresi: http://en.kremlin.ru/events/president/transcripts/24034/
• Sarıkaya, Y. (2020). 44 Gün Savaşı: Azerbaycan’ın Karabağ Zaferi. Ankara: TASAV Raporu.
• Stratejik Düşünce Enstitüsü (2020, Kasım). Azerbaycan- Ermenistan Anlaşmasının Tam Metni. Erişim adresi: https://www.sde.org.tr/asya/azerbaycan-ermenistan-anlasmasinin-tam-metni-haberi-20029/
• Şahbazova, İ. (2015). Uluslararası Hukuk Açısından Rusya’nın Gürcistan Müdahalesi (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Azerbaycan Devlet İktisat Üniversitesi, Bakü.
• Şöhret, M. (2014). Uluslararası Hukukta Devletlerin Tanınması (Yayınlanmamış Doktora Tezi). Kocaeli Üniversitesi, Kocaeli.
• Turkau (2019, Ekim). Kafkaslar Nedir? Kafkaslar neresidir? Erişim adresi: https://turkau.com/kafkasya-nedir/#
• Yılmaz, S. (2021). Putin Dönemi Rusya Dış Politikası ve Güvenlik Doktrinleri. Ankara: Nobel Yayınları.