TURİZMİN KÜLTÜREL VE AHLAKİ ETKİSİ: ŞANLIURFA İLİNDE UYGULAMALI BİR ARAŞTIRMA

Yıl 2016, Sayı: 12, 104 - 117, 31.12.2016

Levent Selman Göktaş , İlker Türkeri

Öz

Bu çalışmanın amacı, ahlaki ve kültürel değerleri tanımlamak ve turizmin ahlaki ve kültürel değerler üzerinde oluşturduğu etkinin yerel halk tarafından algılanma farklılıklarını saptamaktır. Çalışmanın uygulama alanı, ahlaki ve kültürel değerlere en fazla önem veren illerden biri olan Şanlıurfa’dır. Şanlıurfa ilinden elde edilen geçerli 390 anket turizmin; hırsızlık, fuhuş, kumar gibi suçların oranı, halkın aile yapısı, halkın kültürel değerleri ve ahlaki yozlaşma üzerine olan etkisinin olup olmadığının belirlenmesi amacıyla kullanılmıştır. Araştırma kapsamında konuyla ilgili 8 adet hipotez geliştirilmiştir. Çalışmada geliştirilen hipotezlerin test edilmesi amacıyla kullanılan istatistiki yöntemler ise; Frekans analizi, t-testi ve ANOVA’dır. Araştırmadan elde edilen sonuçlara göre; turizmin ahlaki ve kültürel değerlere olan etkisinde yerel halk algısı açısından cinsiyet, yaş, medeni hal, meslek, aile geliri ve kişinin Şanlıurfa’da bulunma süresi değişkenlerinden doğan farklılık hipotezleri reddedilirken, eğitim ve siyasi görüş değişkenlerinde anlamlı farklar tespit edilmiş ve elde edilen sonuçlar bu doğrultuda yorumlanmıştır.

Anahtar Kelimeler

Turizm, Şanlıurfa, Ahlak ve Kültür, Kültürel Etki

Kaynakça

• Abuzar, C. (2010), Şanlıurfa’da Değişen Toplumsal Yapıda Taziye Geleneği- Bir Toplumsal Yapı Çözümlemesi-, Din Bilimleri Akademik Araştırma Dergisi, Cilt: 10, Sayı: 2, ss: 259-274
• Akova, O. (2006), Yerel Halkın Turizmin Etkilerini Algılamalarına Ve Tutumlarına Yönelik Bir Araştırma, Akademik İncelemeler Dergisi Sayı:2 Cilt:1 Yıl:2006
• Alaeddinoğlu, F. (2007), Van Halkının Turisti ve Turizmi Algılama Şekli, Coğrafi Bilimler Dergisi, 2007, 5 (1), 1-16
• Bilim, Y. ve ÖZER, Ö. (2013), Yerel Halk Gözüyle Konya’da Turizmin Önemi ve Ekonomik, Sosyal, Çevresel Etkileri. Ulusal KOP Bölgesel Kalkınma Sempozyumu, 14-16.
• Bingöl, Z. (2007), Gelenekten Evrensele Anadolu’da İnanç Turizmi (1.Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık
• Cengiz, E. ve Kırkbir, F. (2007), Yerel Halk Tarafından Algılanan Toplam Turizm Etkisi İle Turizm Desteği Arasındaki İlişkiye Yönelik Yapısal Bir Model Önerisi, Anadolu Üniversitesi. Sosyal Bilimler Dergisi, Cilt:7, Sayı:1, 19-37
• Civelek, A. (2010), Turizmin Sosyal Yapıya ve Sosyal Değişmeye Etkileri, Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Meslek Yüksekokulu Dergisi, Cilt: 13, Sayı: 1-2, ss: 331-350
• Çalışkan, U. ve Tütüncü, Ö. (2008), Turizmin Yerel Halk Üzerindeki Etkileri Ve Kuşadası İlçesi Uygulaması, IV. Lisansüstü Turizm Öğrencileri Araştırma Kongresi Kitapçığı, ss:127-148, 23–27 Nisan, Belek, Antalya.
• Çetiner, M. (2012), Şanlıurfa İli ve İlçelerinde Bulunan Tarihi Konaklar, Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Sanat Tarihi Anabilim Dalı Genel Sanat Tarihi Bilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Van
• Ekinci, A. (2006), Müze Şehir Urfa (1.Baskı), Şanlıurfa: Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları
• Engelhardt, R., Jamieson, W., Kaldun, B., Koch-Schulte, J., Sunalai, P. ve Meleisea, E. (2004), The Effects of Tourism on Culture andthe Environment in Asia and The Pacific: Tourism and Heritage Site Management in Luang Prabang, Bangkok: Office Of Regional Advisor, United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization
• Eykay, İ. (2013), İnanç Turizmi Açısından Antakya’nın Değerlendirilmesi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Turizm İşletmeciliği Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Muğla
• Gümüş, N. ve Özüpekçe, S. (2009), Foça’da Turizmin Ekonomik, Sosyal, Kültürel ve Çevresel Etkilerine Yönelik Yerel Halkın Görüşleri, Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi, ss: 398-417, Cilt:6 Sayı:2 Yıl:2009
• Gürbüz, A. (2002), Turizmin Sosyal Çevreye Etkisi Üzerine Bir Araştırma, Teknoloji Dergisi Yıl: 5, Sayı: 1-2, ss: 49-59
• Güzel, A. (2013), Coğrafi Özellikleri Bakımından Anadolu Şehirlerindeki Geleneksel Konutlar: Şanlıurfa Örneği, Turkish Studies - International Periodical For The Languages, Literature and History of Turkish or Turkic Volume 8/12 Fall 2013, p. 569-590, Ankara
• Hernandez, S. A., Cohen, J. ve Garcia, H.L. (1996), Residents’ AttitudesToward An InstantResortEnclave, Annals of Tourism Research, XXIII, 4:755-779
• Huh, J. (2002), Tourist Satisfaction With Cultural/HeritageSites: The Virginia Historic Triangle, State University Virginia Polytechnic Institute Hospitality and Tourism Management Master Of Science, Blacksburg, Virginia
• Karamustafa, K. ve Yıldırım, M. (2007), Tüketicilerin Bireysel Banka Tercihine İlişkin Kayseri İlinde Yapılan Bir Araştırma, Ekonomik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, Güz 2007, Cilt:3, Yıl:3, Sayı:2, 3:56-92
• Kozak, N., Kozak, M.A. ve Kozak, M. (2015), Genel Turizm İlkeler-Kavramlar (17. Baskı), Ankara: Detay Yayıncılık
• Kürkçüoğlu, C. ve Güler, E. (2010), Tarih ve Turizm Şehri Şanlıurfa (1.Baskı), Şanlıurfa: ŞURKAV Yayınları
• Maraş, M. (1997), Peygamberler Şehri Şanlıurfa (1.Baskı), Şanlıurfa: Şanlıurfa Belediyesi Kültür Hizmetleri Serisi
• Özdöl, S. (2011), Çanak Çömleksiz Neolitik Çağda Güneydoğu Anadolu’da Din ve Sosyal Yapı, Tarih İncelemeleri Dergisi Cilt: XXVI, Sayı: 1 Temmuz, 173-199
• Özükan, B. (2007), Türkiye’nin Kutsal Mekânları (1.Baskı), İstanbul: Boyut Yayıncılık
• Sarıkavak, K. (1997), Düşünce Tarihinde Urfa ve Harran (1.Baskı), Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı Yayınları
• Schmidt, K. (2007), Göbekli Tepe 2006 Yılı Kazısı, Kültür ve Turizm Bakanlığı Kültür Varlıkları ve Müzeler Genel Müdürlüğü 29. Kazı Sonuçları Toplantısı 2. Cilt 28 Mayıs 1 Haziran 2007 Kocaeli
• Schmidt, K. (2010), Göbekli Tepe – The Stone Age Sanctuaries. New Results of Ongoing Excavations With a Special Focus on Sculptures and Highreliefs, Document a Praehistorica XXXVII (2010)
• Şahiner, T. (2012), İnanç Turizm Potansiyeli ve Halkın İnanç Turizmine Bakışı Açısından Karaman, Karamanoğlu Mehmetbey Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı Yüksek Lisans Tezi, Karaman
• Uçar, M., Uçar, H., Kurnaz, A. ve Kurnaz, H. (2012), Kırsal Turizmin Sosyo-Ekonomik Yapıya Etkisi ve Fethiye Örneği, KMÜ Sosyal ve Ekonomik Araştırmalar Dergisi 14 (22),ss:75-82
• Ural, A. ve Kılıç, İ. (2006). Bilimsel Araştırma Süreci ve Spss ile Veri Analizi (2. Baskı), Detay Yayıncılık, Ankara
• Uygur, S. ve Baykan, E. (2007), Kültür Turizmi ve Turizmin Kültürel Varlıklar Üzerindeki Etkileri, G.Ü. Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2(3049)
• Yıldız, S. (2009), Peygamberler Diyarı Urfa (1.Baskı), Şanlıurfa: Şanlıurfa İl Kültür ve Turizm Müdürlüğü Yayınları
• http://www.tuik.gov.tr/ [Erişim Tarihi, 15.02.2016]