Archetypal Symbolism in Tölögön Kasımbekov's Grey Wolf Story

Yıl 2024, , 262 - 278, 31.10.2024

Yılmaz Bacaklı

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1554980

Öz

As a result of the writing activity, which is a process of discovery, works are produced that reflect life from different perspectives. Stories, as a kind of discovery text, can only store such voluminous content with symbols that have deep connotations. The concept of archetypal symbolism, conceptualized by Carl Gustav Jung, presents serious results in the analysis of the layered narrative needed by the field of literature. Jung, who defends the existence of a common unconscious in the spiritual roots of all people, makes it possible to make a detailed analysis of the author and the staff of people who give life to the work with this concept he calls archetype.
The Grey Wolf story by Tölögön Kasımbekov, a very successful name in the narrative genres of Kyrgyz literature such as stories and novels, draws attention with its intense allegorical narrative. The story deals with the conflict between grey wolf and a shepherd. The work, which also prioritizes the meaning of the grey wolf symbol for the Turks, is based on a social foundation beyond being personal in this respect. In this study, the Grey Wolf story is evaluated in terms of the archetypes of ‘call to adventure’, ‘persona’, ‘hero’, ‘shadow’, ‘anima and animus’ and ‘death and rebirth’.

Anahtar Kelimeler

Kyrgyz Literature, Story, Tölögön Kasımbekov, Grey Wolf Story, Archetype, Symbolism, Jung

Tölögön Kasımbekov'un Bozkurt Hikâyesinde Arketipsel Sembolizm

Öz

Bir keşif süreci olan yazma faaliyetinin neticesinde hayatı farklı açılardan yansıtacak eserler üretilir. Hikâyelerin de bir tür keşif metinleri olarak bu denli hacimli içerikler saklayabilmesi ancak derin tedaileri olan sembollerle mümkün olabilir. Carl Gustav Jung tarafından kavramlaştırılan arketipsel sembolizm arketip kavramı edebiyat sahasının ihtiyaç duyduğu katmanlı anlatımın çözümlenmesinde ciddi sonuçlar ortaya koyar. Tüm insanların ruh kökenlerinde ortak bir bilinçdışının varlığını savunan Jung, arketip adını verdiği bu kavramla yazarın ve esere hayat veren kişilerin ayrıntılı analizini yapmayı mümkün hâle getirir.
Kırgız edebiyatının hikâye ve roman gibi anlatı türlerinde oldukça başarılı bir isim Tölögön Kasımbekov’un Bozkurt hikâyesi yoğun alegorik anlatımıyla dikkati çeker. Hikâyede bozkurt ile bir çobanın çatışması ele alınır. Bozkurt sembolünün Türkler için anlamını da önceleyen eser, bu bakımdan kişisel olmanın ötesinde toplumsal bir temele dayanmaktadır. Bu çalışmada Bozkurt hikâyesi ‘maceraya çağrı’, ‘persona’, ‘kahraman’, ‘gölge’, ‘anima ve animus’ ile ‘ölüm ve yeniden doğuş’ arketipleri açısından değerlendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Kırgız Edebiyatı, Hikâye, Tölögön Kasımbekov, Bozkurt Hikâyesi, Arketip, Sembolizm, Jung

Etik Beyan

Etik beyan gerekmemektedir.

Destekleyen Kurum

Destekleyen kurum yok.

Kaynakça

• Artıkbayev, Kaçkınbay (2013). XX. Yüzyıl Kırgız Edebiyatı Tarihi. Mayramgül Dıykanbayeva (Çev.). Ankara: Bengü Yayınları.
• Azap, Samet (2017), Tölögön Kasımbekov – İnsan ve Eser. Ankara: Bengü Yayınları.
• Bacaklı, Yılmaz (07-10 Haziran 2022). “Tölögön Kasımbekov’un ‘Memleket’ Adlı Hikâyesinde II. Dünya Savaşının İzleri”. Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi: IX. Uluslararası Türk Dünyası Araştırmaları Sempozyumu, Bildiriler Kitabı, C. 1, s. 433-444.
• Bars, Mehmet Emin (2018). “Deli Dumrul Anlatısının Arketipsel Sembolizm Bakımından Çözümlenmesi”. Selçuk Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Dergisi, S. 44, s. 57-75.
• Bennet, Andrew & Royle, Nicholas (2015) Şu Edebiyat Denen Şey Okumak, Düşünmek, Yazmak. Mukadder Erkan (Çev.). İstanbul: Notos Kitap.
• Campbell, Joseph (2000). Kahramanın Sonsuz Yolculuğu. Sabri Gürses (Çev.). İstanbul: Kabalcı Yayınevi.
• Demirkol Azak, Nihal (2022). “Ölüm ve Yeniden Doğum: D. H. Lawrence’ın Ölen Adam Romanının Arketipsel İncelemesi”. Dünya Dilleri, Edebiyatları ve Çeviri Çalışmaları Dergisi, C. 3, S. 2, s. 171-186.
• Fordham, Frieda (1996). Jung Psikolojisi. Aslan Yalçıner (Çev.). İstanbul: Say Yayınları.
• Gümüş, Tülin (2016). Kazan Oğuznamesi’nin Arketipsel Sembolizm Bağlamında İncelenmesi (Yüksek Lisans Tezi). Ardahan Üniversitesi.
• Irmak, Yılmaz & Ava, Uğur (2017). “Âşık Garip Hikâyesinde Arketipsel Sembolizm”. Dede Korkut Türk Dili ve Edebiyatı Araştırmaları Dergisi, C. 6, S. 13, s. 16-28.
• Jung, Carl Gustav (2006). Analitik Psikoloji. Ender Gürol (Çev.). İstanbul: Payel Yayınevi.
• Jung Carl Gustav (2009). Anılar, Düşler, Düşünceler. İris Kantemir (Çev.). İstanbul: Can Yayınları.
• Jung, Carl Gustav (2016). Analitik Psikoloji Sözlüğü. Nur Nirven (Çev.). İstanbul: Pinhan Yayıncılık.
• Kallimci, İsmail Turan (2016). “Atasözleri ile Hikâye Yazmak: Tölögön Kasımbekov’un Bozkurt Adlı Hikâyesinin İncelemesi.” The Journal of Academic Social Science Studies, S. 42, s. 193-204.
• Kasımbekov, Tölögön (2019). “Bozkurt”. İnsan Olmak İstiyorum. Samet Azap (Çev.). Ankara: Bengü Yayınları.
• Kundakcı, Mustafa (2019), “Kırgız Kültüründe Sovyet Eğitimi Kaynaklı Bir Ötekileşme Sorunu: Aşım Cakıpbekov'un ‘Sagın’ Adlı Hikâyesi Örneği”. Sosyal Bilimler Dergisi, S. 41, s. 330-340.