Ahmet Hamdi Tanpınar’s Notes on His Trip to Spain

Yıl 2025, Cilt: 10 Sayı: 3, 1357 - 1381, 28.12.2025

İbrahim Şahin

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1789093

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962) embarked on his first trip to Europe on March 30, 1953. During this first trip, Tanpınar stayed in Europe for six months, visiting many important cities in various European countries, including several cities in Spain, primarily Madrid. His second long-term trip to Europe was in 1955, and his third was in 1959. Paris was the city where Tanpınar stayed the longest during each of his visits to Europe. As can be understood from his writings published years later under the title “Paris Tesadüfleri” (Paris Coincidences), he visited museums, exhibitions, and historical monuments in Paris, as well as the homes of poets, novelists, and painters he admired and loved. However, on almost every visit, Tanpınar traveled to other cities in France, as well as other countries in Europe. For example, Holland, England, Italy, Portugal, Belgium, and Spain are among the countries Tanpınar visited. Tanpınar first visited museums in every European country he went to. He took notes on paintings and painters. He recorded these notes in his diaries. He had a habit of recording every moment he lived, his feelings, what he saw, and what he thought as much as possible. This was because Tanpınar preferred to use every experience he had after returning to Turkey in his works. He plans to publish his notes on the paintings he saw in European museums, along with other notes related to his travels, in a book. Among the papers left behind by Ahmet Hamdi Tanpınar, which are now at Istanbul University’s Institute of Turkish Studies, there are notes he took on various subjects. This article focuses on Tanpınar’s notes on his trip to Spain, which are among these manuscripts. In the following article, you will find some of these drafts, which are still in a disorganized state. In the second part of our article, we plan to publish the other part of Tanpınar’s notes on his trip to Spain.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar , Painting and Tanpınar , Tanpınar in Spain , Drafts , Tanpınar’s Travels , The Civilization of Soft Lines , Andalusia and Tanpınar , El Greco and Tanpınar , Velazquez and Tanpınar , Tanpınar at the Prado Museum

Ahmet Hamdi Tanpınar'ın İspanya Seyahatine Dair Notlar I

Öz

Ahmet Hamdi Tanpınar (1901-1962) ilk defa 1953 senesinin 30 Mart’ında Avrupa seyahatine çıkmıştır. Bu ilk seyahatinde Avrupa’da altı ay kalan Tanpınar, birçok Avrupa ülkesinin önemli şehirlerini ziyaret ettiği gibi İspanya’nın başta Madrit olmak üzere bazı şehirlerini de ziyaret etmiştir. Onun uzun süreli Avrupa seyahatlerinin ikincisi 1955, üçüncüsü ise 1959 senelerindedir. Her Avrupa ziyaretinde Tanpınar’ın en çok kaldığı şehir Paris’tir. Yıllar sonra yayımladığı “Paris Tesadüfleri” adlı yazılarından anlaşıldığı kadarıyla Paris’te müzeleri, sergileri ve tarihî eserleri gezmiş, sevdiği, hayran olduğu şair, romancı ve ressamların evlerini ziyaret etmiştir. Fakat hemen her ziyaretinde Tanpınar, Fransa’nın başka şehirlerini ziyaret ettiği gibi, Avrupa’nın başka ülkelerine de gitmiştir. Mesela Hollanda, İngiltere, İtalya, Portekiz, Belçika ve İspanya Tanpınar’ın ziyaret ettiği ülkeler arasındadır. Tanpınar gittiği her Avrupa ülkesinde önce müzeleri gezer. Resimlere ve ressamlara dair notlar alır. Bu notları günlüklerine kaydeder. Onun yaşadığı her anı, hissettiklerini, gördüklerini ve düşündüklerini mümkün olduğunca kaydetmek gibi bir alışkanlığı vardır. Çünkü Tanpınar, Türkiye’ye döndükten sonra yaşadığı her tecrübeyi eserlerinde kullanmayı tercih eder. Avrupa ülkelerinin müzelerinde gördüğü resimler hakkındaki notlarını seyahatlerine ilişkin diğer notları ile birlikte bir kitap hâlinde yayınlamayı düşünmektedir. Bugün İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü’de (İÜTAE) bulunan Ahmet Hamdi Tanpınar’dan kalan evrak arasında onun farklı konulara dair kaydettiği notlar vardır. Bu makalenin konusu Tanpınar’ın söz konusu müsveddeler arasında bulunan İspanya seyahatine dair notlarıdır. Aşağıdaki makalede hâlen karışık hâlde bulunan bu müsveddelerin bir kısmını bulacaksınız. Makalemizin ikinci kısmında ise Tanpınar’ın İspanya seyahatine dair notların diğer kısmını yayınlamayı düşünüyoruz.

Anahtar Kelimeler

Ahmet Hamdi Tanpınar , Resim Sanatı ve Tanpınar , Tanpınar İspanya’da , Müsveddeler , Tanpınar’ın Seyahatleri , Yumuşak Çizgiler Medeniyeti , Endülüs ve Tanpınar , El Greco ve Tanpınar , Velazquez ve Tanpınar , Tanpınar Prado Müzesinde

Kaynakça

• Akün, Ömer Faruk (1962). “Ahmet Hamdi Tanpınar”. Türk Dili ve Edebiyatı Dergisi 12 (31 Aralık), 1-32.
• Enginün, İnci ve Zeynep Kerman (2015). Günlüklerin Işığında Tanpınar’la Başbaşa. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Kerman, Zeynep (2014). Tanpınar’ın Mektupları. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (2015). Yaşadığım Gibi. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (tarih yok). İstanbul Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü (İÜTAE), Tanpınar Koleksiyonu.