Öyküyle Yazmak, Şiirle Silmek: Ziya Osman Saba’nın Öyküleriyle Şiirlerinde Nostalji ve Melankoli

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 459 - 472, 29.12.2020

Dinçer Apaydın , İbrahim Özakman

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.818378

Öz

Erken Cumhuriyet dönemi Türk şiirinin önemli temsilcilerinden Ziya Osman Saba, öykücülüğüyle de Türk edebiyatı tarihinde adından söz ettirmiş bir şairdir. Yedi Meşale grubu içinde faaliyetlerine başlayan ve sonrasında bireyin iç dünyasına yönelerek hassas ve hüzünlü bir şiir kuran Ziya Osman’ın, 1940’lı yılların başında yaşadığı birtakım kişisel sorunları metinlerine yansıttığı dikkat çekmektedir. Aynı dönemlerde yazılmış öyküleriyle birlikte okunduğunda, mutlu olma gayretini ve ümitsizliğini nostalji ve melankoli geriliminde kurguladığı anlaşılan yazarın, hayata bakışını açıkça kendi yaşantısı üzerinden edebî metinlerine aktardığı görülür. Bu çalışmada, sözü edilen zaman dilimindeki öykü ve şiirleri karşılaştırılmış; Ziya Osman’ın eserlerinde nostalji ve melankolinin birbirini tamamlayan ve aynı zamanda birbirini ortadan kaldıran iki unsur olduğu ileri sürülmüştür.

Anahtar Kelimeler

Nostalji, Melankoli, Ziya Osman Saba, Cahit Sıtkı Tarancı, Geçen Zaman, Nefes Almak, Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi

Teşekkür

Sayın Editör, Zahmetleriniz için şimdiden teşekkür eder, saygılar sunarız.

To Write with Poetry to Erase with Story: Nostalgia and Melancholy in Ziya Osman Saba's Stories and Poems

Öz

Ziya Osman Saba, one of the important representatives of early Republican Period Turkish poetry, is a poet whose name has been mentioned in the history of Turkish literature also with his short stories. It is noteworthy that Ziya Osman, who started his activities within the group of Yedi Meşale and later turned to the inner world of the individuals and created a sensitive and sad poetry, reflected some of his personal problems in his texts in the early 1940s. When it’s read with the stories written in the same period, it is seen that the author, who seems to have set up his effort to be happy and despair in the tension of nostalgia and melancholy, clearly conveys his view of life to his literary texts through his own life. In this study, the stories and poems in the mentioned time period are compared; In Ziya Osman's works, it has been suggested that nostalgia and melancholy are two elements that complement and eliminate each other at the same time.

Anahtar Kelimeler

Nostalgia, Melancholy, Ziya OSman Saba, Cahit Sıtkı Tarancı, Geçen Zaman, Nefes Almak, Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi

Kaynakça

• Bauman, Zygmunt (2012). Ölümlülük, Ölümsüzlük ve Diğer Hayat Stratejileri (Çev. Nurgül Demirdöven). İstanbul: Ayrıntı Yay.
• Berger, John (1995). Görme Biçimleri (Çev. Yurdanur Salman). İstanbul: Metis Yay.
• Boym, Svetlana (2009). Nostaljinin Geleceği (Çev. Ferit Burak Aydar). İstanbul: Metis Yay.
• Cassin, Barbara (2018). Nostalji: İnsan Ne Zaman Evindedir? Odysseus, Aeneas, Arendt (Çev. Seçil Kıvrak). İstanbul: Kolektif Kitap.
• Doğan, Mehmet Can (2018). Modern Türk Şiiri – Olgular, Eğilimler, Akımlar. İstanbul: YKY.
• Ediboğlu, Baki Süha (1944). Türk Şiirinden Örnekler 1920-1944. Ankara: Berkalp Kitabevi.
• Freud, Sigmund (2015). Yas ve Melankoli (Çev. Aslı Emirsoy). İstanbul: Telos Yay.
• Frolov, Ivan (1991). Felsefe Sözlüğü (Çev. Yurdanur Salman). İstanbul: Cem Yay.
• Kırcı, Mustafa (1991). Ziya Osman Saba (Hayatı-Eserleri-Sanatı), Yayımlanmış Doktora Tezi. Samsun: Ondokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Necatigil, Behçet (2006). Düzyazılar 1. İstanbul: YKY.
• Saba, Ziya Osman (1974). Geçen Zaman – Nefes Almak (4. Baskı). İstanbul: Varlık Yay.
• Saba, Ziya Osman (2014). Mesut İnsanlar Fotoğrafhanesi (1. Baskı). İstanbul: Can Yay.
• Sağlık, Şaban (2008). “Öyküde Melankoli ve Melodramın Sınırları ve Klişeleri”. Hece Öykü 30: 69-77.
• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1976). Bütün Şiirleri. İstanbul: Dergâh Yay.
• Tarancı, Cahit Sıtkı (1957). Ziya’ya Mektuplar. İstanbul: Varlık Yay.
• Tarancı, Cahit Sıtkı (2020). Otuz Beş Yaş / Bütün Şiirleri. İstanbul: Can Yay.
• Tevfik Fikret, (2005). Rübâb-ı Şikeste (Haz. Abdullah Uçman-Hasan Akay). İstanbul: Çağrı Yay.