Mecaz Mı? İstiare Mi? Alegori Mi? Klâsik Türk Edebiyatında Metaforik Üslûp

Yıl 2020, Cilt: 5 Sayı: 2, 646 - 648, 29.12.2020

Nilüfer Tanç

Öz

Türk akademi dünyasında diğer insani bilimler alanlarında olduğu gibi klasik Türk edebiyatında da terminoloji konusunda çözülmesi gereken pek çok sorun vardır. Esasen klasik Türk edebiyatının dayandığı gelenekte yer alan belagat ilmi ve dönemin edebî tenkit birikimini aktaran tezkire metinleri sebebiyle kendi terminoloji ve teorisini içerdiği varsayılır. Ancak hem belagat konuları ve edebî tenkit hakkında yapılan çalışmaların hâlâ yeterli olmaması hem de terimlerden pek çoğu üzerinde henüz bir anlam birliğine varılamaması bu konuda çalışma yapılması gerektiğini göstermektedir. Üstelik edebî metinlere yönelik anlam arayışlarının belagat teori ve terminolojisiyle belirlenen kavramların ötesine varması araştırmacıları, bu metinleri, içinde geliştikleri gelenekten farklı bakış açılarıyla ele almaya sevk ettiğinden sürekli yeni terim ve teoriler gündeme gelmektedir. Bu noktada Doç. Dr. Nagehan UÇAN EKE’nin 2017 yılında yayımlanan Klâsik Türk Edebiyatında Metaforik Üslûp adlı eseri alanda teori ve terminoloji üretmeye yönelik çalışmalar arasında dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

mecaz, istiare, alegori, metafor, edebî sanat

Is It Metonomy? Is It Figure of Speech? Is It Allegory? Metaphorical Style In Classical Turkish Literature

Öz

Türk akademi dünyasında diğer insani bilimler alanlarında olduğu gibi klasik Türk edebiyatında da terminoloji konusunda çözülmesi gereken pek çok sorun vardır. Esasen klasik Türk edebiyatının dayandığı gelenekte yer alan belagat ilmi ve dönemin edebî tenkit birikimini aktaran tezkire metinleri sebebiyle kendi terminoloji ve teorisini içerdiği varsayılır. Ancak hem belagat konuları ve edebî tenkit hakkında yapılan çalışmaların hâlâ yeterli olmaması hem de terimlerden pek çoğu üzerinde henüz bir anlam birliğine varılamaması bu konuda çalışma yapılması gerektiğini göstermektedir. Üstelik edebî metinlere yönelik anlam arayışlarının belagat teori ve terminolojisiyle belirlenen kavramların ötesine varması araştırmacıları, bu metinleri, içinde geliştikleri gelenekten farklı bakış açılarıyla ele almaya sevk ettiğinden sürekli yeni terim ve teoriler gündeme gelmektedir. Bu noktada Doç. Dr. Nagehan UÇAN EKE’nin 2017 yılında yayımlanan Klâsik Türk Edebiyatında Metaforik Üslûp adlı eseri alanda teori ve terminoloji üretmeye yönelik çalışmalar arasında dikkat çekmektedir.

Anahtar Kelimeler

metonomy, figure of speech, allegory, metaphor, literary arts

Kaynakça

• Demirci, Kerim (2016). “Metafor: Bir Anlatım ve Üretim Mekanizması”. Dil Bilimleri Kültür ve Edebiyat. Ed. Mustafa Sarıca, Bedri Sarıca. Ankara: Padam Yayınları, s. 330-343. Sigman, Mariano (2020). Zihnin Gizli YaşamıBeyniniz Nasıl Düşünür, Hisseder ve Karar Verir. İstanbul: Aylak Kitap. Uçan Eke, Nagehan (2017). Klâsik Türk Edebiyatında Metaforik Üslûp. Ankara: Akçağ Yayınları.