Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun "Beş Ada" Öyküsünde Anlatıcı, İzlek ve Toplumsal Sorunların Analizi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 168 - 176, 30.04.2021

Kübra Kuru

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.859141

Öz

Beş Ada, Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun ikinci öykü kitabıdır. Eser, içerisindeki kısa öyküler ile insanın yaşam karşısındaki korkularını, yabancılaşmasını, iletişimsizliğini, hayallerini ve gerçeklerini konu alır. Yazarın Beş Ada öyküsünde ağırlıklı olarak üzerinde durduğu mesele, modernizm ile birlikte bireyin ve toplumun geçirdiği değişimdir. Öykülerde bu değişimler, kavramsal anlatıcı ve deneysel anlatıcı tarafından aktarılmaktadır. Ancak kimi bölümlerde bu anlatıcıların iç içe geçtiği de görülmektedir. Toplumsal sorunların yanı sıra bireyin bilinçaltını, bilincindeki bölünmeleri kurgusal bağlamda okuyucuya sunan Saçlıoğlu, bunu yaparken dilin göstergesel imkânlarından da yararlanmıştır. Göstergelerin çağrışım yoluyla vurguladığı yabancılaşma, toplumsal değişimle birlikte yitirilen değerleri yansıtır. Temel izlek sorunsalı olarak karşımıza çıkan bireyin çevreye ve kendisine yabancılaşması, insanoğlunun yaşam karşısındaki değişimine bağlı olarak anlatılmıştır. Parçalı öykülerden oluşan eserde her biri tek başına varolma gücüne sahip öyküler, âdeta bir yapboz gibi bir araya geldiklerinde bütünü tamamlayan parçalar olarak karşımıza çıkar. Birinci Masal ile başlayan eser İkinci Masal ile sona ererek kurgudaki eksik kısmı tamamlar. Aynı şekilde Korku Adası, Sis Adası, Yalnızlık Adası, Yargı Adası ve Düş Adası öyküleri modern dünyada bireyin sıkıntılarını, korkularını, iletişimsizliklerini anlatması bakımından bir devamlılık niteliği taşımaktadır.

Anahtar Kelimeler

izlek, anlatıcı, içerik, tür, anlatı, toplum, modernizm, birey

Analysis of the Narrator, Theme and Social Problems in Mehmet Zaman Saçlıoğlu's Story of Five Islands

Öz

The story book called Five Islands is Mehmet Zaman Saçlıoğlu’s second book. The short stories in the work are about human fears, alienation, and lack of communication, dreams and realities. The major emphasis of the author in the story of Five Islands is the change that individual and society have undergone with modernism. These changes in the stories, it is conveyed by the conceptual narrator and the experimental narrator. However, it's seen that these narrators are intertwined in some episodes In addition to social problems, Mehmet Zaman Saçlıoğlu, presents the subconscious of the individual and the divisions in his consciousness to the reader in a fictional context. Indicators emphasize by connotation alienation reflects values lost by social change. Basic theme issuealienation of the individual to his environment and himself, it is explained depending on the change in human life. The work consisting of partial stories is also stories that have the power to exist on their own form the whole when they come together like a puzzle. A work that begins with the first fairy tale and the second fairy tale it completes and ends the missing part in the fiction. Likewise Fear Island, Fog Island, Solitude Island, Judgment Island and Dream Island Stories reflect the troubles and fears of the individual in the modern world, they form a continuum in terms of explaining communication deficiencies.

Anahtar Kelimeler

Theme, narrator, content, kind, narrative, society, modernism, individual

Kaynakça

• Gürses, İbrahim (2007), “Jung’cu Arketip Teorisi Bağlamında Tasavvufî Öykülerin Değerlendirilmesi: Sîmurg Örneği”. Uludağ Üniversitesi: İlahiyat Fakültesi Dergisi, S.1, s.88.
• Jung, Carl Gustav (2006), Analitik Psikoloji, Ç. Ender Gürol, İstanbul: Payel Yayınları.
• Moran, Berna (2001), Edebiyat Eleştirileri ve Kuramları, İstanbul: İletişim Yayınları.
• Özata Dirlikyapan, Jale (2017), Kabuğunu Kıran Hikâye, İstanbul: Metis Yayınları.
• Parın, Kamil (2018), “Anlatının Söylemi: Yöntem Hakkında Bir Deneme”. Söylem Filoloji Dergisi. S.1, s.101.
• Saçlıoğlu, Mehmet Zaman (2002), Beş Ada, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Sakallı, Fatih (2015), “Sibel K. Türker’in Öykülerinde İzlek”. Türkbili. S.30.
• Sözen, Mustafa (2008), “Anlatıcı Kavramı, Sinematografide Anlatıcı Tipolojisi ve Örnek Çözümlemeler”. Selçuk İletişim Dergisi. S.2, s.169.
• Şen, Cafer (2014), “Mehmet Zaman Saçlıoğlu’nun Büyük Göz Öyküsünde‘Aşkın Gösteren’ Ve ‘Aşkın Gösterilen’ Kavramlarının Fenomenolojisi”. Turkish Studies. S.9, s.649.
• Toyman, Yeliz Özge (2002), “Nazlı Eray'ın Roman Dünyasında Düşsü ve Büyülü Gerçekliğin Kurgusu ile Fantastik Unsurlar”. Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi. Isparta: Süleyman Demirel Üniversitesi, s.135.
• Yivli, Oktay (2016), "Anlatıcı ve Perspektifte Yeni Bir Sınıflandırma Girişimi”. Nevşehir: Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi Yayınları, S.13, s.495.
• Yivli, Oktay (2016), “Ethem Baran'ın Emanet Gölgeler Defteri’nde Temel Sorunsallar”. Yeni Türk Edebiyatı Dergisi. S.16, s.165.
• Yivli, Oktay (2020), Öykü Nasıl Okunur Modern Öykü, İzmir: Günce Yayınları.