Halit Ziya Uşaklıgil Romanlarında Hastalık

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 157 - 167, 30.04.2021

Aybüke Şeyma Kozan

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.863127

Öz

İnsanlık dönem dönem çeşitli hastalıklarla mücadele etmiştir. Günlük hayatın içinde bu denli büyük bir yeri olan hastalık, edebiyatta da kendisine fazlasıyla yer bulur. Dünya edebiyatındaki birçok yazar hastalığı doğrudan ya da dolaylı olarak çalışmalarına taşır. Türk edebiyatında da en çok işlenen konulardan biri olan hastalık, şiir, hikâye, tiyatro gibi edebi türlerin konusu haline gelir. Bu tema, Tanzimat dönemiyle Türk edebiyatına giren roman türünün de mevzusu haline gelir. Yazarlar, kendilerini veya yakınlarını esir alan hastalıkların kötü etkisini yazarak gidermeyi amaçlar. Birçok yazar gibi Türk edebiyatının önemli isimlerinden biri olan Halit Ziya Uşaklıgil’in romanlarında da hastalık teması geniş yer tutar. Yazarın ailesinde ve çevresinde birçok hastalıklı insanın varlığı bu temayı romanlarında sıkça kullanmasına neden olur. Bir anlamda Halit Ziya Uşaklıgil, bu hastalıklara ve peşi sıra yaşanan kayıpların acılarına eserlerinde yer vererek hafifletmeye çalışmıştır.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya Uşaklıgil, hastalık, psikoloji, roman, edebiyat

Disease in Halit Ziya Uşaklıgil Novels

Öz

Humanity has struggled with various diseases from time to time. The disease, which has such an important place in daily life, finds its place in literature too. Many writers in world literature carry the disease directly or indirectly in their works. Illness, which is one of the most studied subjects in Turkish literature, becomes the subject of literary genres such as poetry, story, theater. This theme becomes the subject of the novel genre that entered Turkish literature in the Tanzimat period. The authors aim to eliminate the bad effects of the diseases that captured them or their relatives by writing. The theme of illness also takes place in the novels of Halit Ziya Uşaklıgil, one of the important names of Turkish literature like many writers. The presence of many sick people in the writer's family and environment causes him to use this theme frequently in his novels. In a sense, Halit Ziya Uşaklıgil tried to alleviate these diseases and the suffering of the ensuing losses in his works.

Anahtar Kelimeler

Halit Ziya Uşaklıgil, disease, psychology, novel, literature

Kaynakça

• Abasıyanık, Sait Faik (2019). Son Kuşlar. İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Çıkla, Selçuk (2016). Edebiyat ve Hastalık. İstanbul: Kapı Yayınları.
• Dino, Güzin (2008). Türk Romanının Doğuşu. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Dostoyevski, Fyodor Mihayloviç (2019). Budala. İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
• Kanter, Beyhan (2019). “Kurmaca Bedenler” Türk Romanında Bir Söylem Biçimi Olarak Beden. İstanbul: Kesit Yayınları.
• Sontag, Susan (2005). Metafor Olarak Hastalık. İstanbul: Agora Kitaplığı.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2005). Aşk-ı Memnu. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2009). Nesl-i Ahir. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2014). Mai ve Siyah. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2016a). Sefile. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2016b). Ferdi ve Şürekâsı. İstanbul: Can Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2016c). Nemide. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2017). Kırık Hayatlar. İstanbul: Özgür Yayınları.
• Uşaklıgil, Halit Ziya (2018). Bir Ölünün Defteri. İstanbul: Dergâh Yayınları.
• Yiğitbaş, Maksut (2019). Edebiyatın Ebemkuşağı: Halit Ziya Hikâyeciliğinde Renklerin Dili. Muğla: Günce Yayınları.