Turgut Uyar’ın Çok Üşümek Şiiri Üzerine Bir Tahlil Denemesi

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 92 - 101, 30.04.2021

Memet Abukan

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.865863

Öz

İkinci Yeni Hareketi, Türk şiirinde önemli değişimler meydana getirmiştir. İmge ağırlık bir dilin tercihi, sözdiziminde yapılan değişiklikler, farklı akım, teknik, bakış açılarına yönelimler gibi birçok yeniliği bünyesinde taşımış olan bu edebi hareketle Türk şiiri yepyeni bir çehre kazanmıştır. Bu hareketin hemen hemen bütün özelliklerini şiirlerinde taşıyan Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Ülkü Tamer, Ece Ayhan, İlhan Berk gibi şairlerin yanında Turgut Uyar da vardır. O şiir evrenini farklı edebi akımlarla oluşturmuş olsa da en yetkin şiirlerini İkinci Yeni döneminde verdiği ve bunu daha estetik bir düzleme oturttuğu söylenebilir. Bunu da en bariz örneğiyle kentleşme, bilinçaltı, yalnızlık gibi konulara yönelik örtük değinisi olarak görebilmek mümkündür. Onun şiirlerindeki dil inceliğini sadece İkinci yeni dönemi için değil, aynı zamanda modern Türk şiirinin de önemli bir şairi olarak görülmesini sağlamıştır. Bunu Uyar’ın İkinci Yeni hareketini niteliklerini kendisinde taşıyan ve modern hayatın içinde fakat kenarda kalmışlığın hüzünlü bir ifadesi olarak görülen Çok Üşümek adlı şiiriyle de örneklendirmek mümkündür. Nitekim yapılan bu çalışmada da onun bahse konu olan şiiri Aktaş’ın şiir inceleme tekniğine göre incelenmiş ve şiirin derinliğine ulaşılarak ikinci yeni etkisindeki şiirlerinin arka planının neler olduğu zihniyet, dil, yapı, ahenk ve tema başlıkları altında örneklendirilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Turgut Uyar,, Çok Üşümek,, Şiir İncelemesi.

An Analysis on the Poem ‘Çok Üşümek’ by Turgut Uyar

Öz

The Second New Movement brought about important changes in Turkish poetry. Thanks to this literary movement having many innovations such as preference of an image based language, changes in syntax, tendencies to different movement, technique and point of views, Turkish poetry has gained brand-new features. Turgut Uyar also takes places beside the poets like Sezai Karakoç, Cemal Süreya, Ülkü Tamer, Ece Ayhan, İlhan Berk who have almost all the features of this movement in their poems. Although Uyar built his poetry world with different literary movements, it can be said that he presented his most competent poems in the Second New period and placed this on a more aesthetic platform. It is possible to see this, with its most apparent example, as his implicit references to the subjects such as urbanization, subconscious, and loneliness. The decency in the language of his poetry has enabled him to be regarded as an important poet not only for the Second New period but also for the modern Turkish poetry. It is also possible to exemplify this with Uyar’s poem called ‘Çok Üşümek’ having the features of the Second New movement and seen as a sad expression of being forgotten albeit being in modern life. Indeed, in this study, his poem mentioned is examined according to the poem analysis technique of Aktaş, depth of the poem is analyzed and the background of his poems under the effect of the second new is exemplified under the titles of mentality, language, structure, harmony and theme.

Anahtar Kelimeler

Turgut Uyar,, Çok Üşümek,, Study of Poem.

Kaynakça

• Tanpınar, Ahmet Hamdi (1977). Edebiyat Üzerine Makaleler. (Haz.: Zeynep Kerman) İstanbul: Dergâh Yay.
• Aktaş, Şerif (2013). Şiir Tahlili – Teori ve Uygulama. Ankara: Kurgan Edebiyat Yay.
• Aslan, Ahmet, Duran (2019). Turgut Uyar'ın "Çok Üşümek" Şiirinde Beden, Ruh ve Zihin Üşümesi. İstanbul: C. XXIX. S. 347. Dergâh Yayınları.
• Bakırcı, Furkan (2019). İkinci Yeni Şairleri ve Güzel Sanatlar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Karaman: Karamanoğlu Mehmet Bey Üniversitesi.
• Caner, Fırat (2006). Turgut Uyar’ın Huzursuzluğu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Bilkent Üniversitesi.
• Deliklitaş. Didem (2013). İkinci Yeni Şiirinde Kadın. Yayınlanmamış Doktora Tezi. İstanbul: İstanbul Üniversitesi.
• Durdu, Anıl (2019). İkinci Yeni Şiirinde Toplumsal Meseleler [Cemal Süreya, Edip Cansever ve Turgut Uyar Örneği]. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: İnönü Üniversitesi.
• Geçen, Sevda (2014). İkinci Yeni Şiirinde Başkaldırı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ardahan: Ardahan Üniversitesi.
• Gönül, Ece, Gizem (2015). Melih Cevdet Andayîn Kokan, Turgut Uyar’ın Üşüyen, Ahmet Oktay’ın Öldüren Kentleri: Kentleşmenin Şiir Diline Yansıması. İnternational Journal of Languages Education and Teaching. UDES 2015. 1013-1027.
• Karaca, Alaattin. (2010). İkinci Yeni Poetikası. (2.b.)., Ankara: Hece Yayınları.
• Karakoç, Sezai (2007). Edebiyat Yazıları II: Dişimizin Zarı. 3. bsk., İstanbul: Diriliş Yayınları.
• Kıraç, Tuba (2019). İkinci Yeni Şiirinde Kent Algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi.
• Koç, Yasemin (2019). Turgut Uyar Şiirinde Varoluşsal Yalnızlığın Dışavurumu. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Aydın: Aydın Adnan Menderes Üniversitesi.
• Koska, Murat (2020). İkinci Yeni Şiiri ve Varoluşçuluk. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Manisa: Celal Bayar Üniversitesi.
• Lüleci, Gültekin (2009). İkinci Yeni Şiir Akımında Karşıtlıklar. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Sakarya: Sakarya Üniversitesi.
• Özçelebi, Hüseyin (2006). Cumhuriyet Döneminde Edebî Eleştiri. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Ankara: Ankara Üniversitesi.
• Özügüzel, Nedim (2019). İkinci Yeni Şiirinde Kent İmgesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Çankırı: Çankırı Karatekin Üniversitesi.
• Selçuk, Ali (2004). İkinci Yeni’nin Poetikası. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Adana: Çukurova Üniversitesi.
• Soysal, Sait (2016). İkinci Yeni Şiirinde Din ve Medeniyet Algısı. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Batman: Batman Üniversitesi.
• Şenderin, Zübeyde (2016). Turgut Uyar’ın Şiirinde Kent Yaşamı ve Birey. İletişim ve Kuram Dergisi. S. 43.
• Uyar, Turgut (2004). Büyük Saat Bütün Şiirleri. İstanbul: YKY.
• Uyar, Turgut. Uyar’ın el yazısıyla Çok Üşümek şiiri. https://www.nadirkitap.com/turgut-uyar-el-yazisi-siir-cok-usumek-tipkibasim-efemera17460429.html. (erişim 17.01.2021).
• Yıldırım, Fariz (2007). Turgut Uyar’ın Şiirlerinin Yapı Ve Tema Bakımından İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ankara: Fırat Üniversitesi.
• Yıldırım, Ali ve Şimşek, Hasan (2011). Sosyal Bilimlerde Nitel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Seçkin Yayınları.
• Yivli, Oktay (2017). Metaforların Yorumlanması Sorunu. Türk Dili. TDK. S. 783. s. 57-65.