Adalet Ağaoğlu'nun Hayır Romanında Schrödinger’in Kedisinin İzleri

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 1, 19 - 26, 30.04.2021

Hasan Cuşa

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.871272

Öz

Schrödinger'in Kedisi, Avusturyalı fizikçi Erwin Schrödinger tarafından 1935 yılında ortaya atılmış bir teoridir. Düşünce deneyine dayanan bu teoriye göre kapalı bir kutunun içinde bir kedi ve bazı koşullara bağlı olarak aktif hale gelen bir mekanizma olduğu varsayılır. Bu mekanizma bozulma ihtimali yüzde elli olan radyoaktif bir atom ve içinde siyanür olan bir şişe zehirden oluşur. Radyoaktif atomun bozulması durumunda mekanizma tetiklenecek ve şişe kırılacaktır. Bu nedenle şişeden dışarı salınan zehir kedinin ölümüne neden olacaktır. Söz konusu atom bozulmazsa mekanizma devreye girmeyecektir. Dolayısıyla kedi hayatına kaldığı yerden devam edecektir. Deney kutusunda gözlem yapılmadığı sürece paralel evrenler bağlamında kedinin hem canlı hem de ölü olduğu kabul edilecektir. Bu deney üçüncü hâlin imkânsızlığının olanaklı olduğuna işaret eder. Schrödinger'in kedisi deneyinde önemli olan kedinin hayatta kalıp kalmaması değil, kedinin ölümle yaşam arasındaki ince çizgide olduğunun farkına varılmasıdır. Bu açıdan bakıldığında bu tür bir düşünce deneyinin Adalet Ağaoğlu’nun Hayır adlı romanında var olduğu gözlemlenmiştir. Bu çalışmanın amacı inceleme nesnesi olan romanda Schrödinger'in Kedisi deneyinden izler taşıdığını ortaya koymaktır.

Anahtar Kelimeler

Adalet Ağaoğlu, Schrödinger'in Kedisi, Paralel Evrenler, Zaman, Hayır

TRACES OF SCHRÖDİNGER'S CAT IN NOVEL HAYIR OF ADALET AĞAOĞLU

Öz

Schrödinger's cat is a theory put forward by Austrian physicist Erwin Schrödinger in 1935. According to this theory based on the thought experiment, it is assumed that there is a cat inside a closed box and a mechanism that becomes active depending on some conditions. This mechanism consists of a radioactive atom with a 50 percent probability of deterioration and a bottle with cyanide in it. If the radioactive atom is broken, the mechanism will be triggered and the bottle will break. Therefore, the poison released from the bottle will cause the death of the cat. If this atom is not broken, the mechanism will not work and therefore the cat will continue its life from where it left off. In the context of parallel universes, the cat will be considered both alive and dead, unless observation is made in the experimental box. This experiment indicates that the impossibility of the third state is possible. In Schrödinger's cat experiment, what matters is not whether the cat survives, but the realization that the cat is on the fine line between death and life. From this point of view, it can be said that such a similar thought experiment exists in Adalet Ağaoğlu's novel Hayır. The purpose of this study is to reveal that Schrödinger's cat experiment carries traces in this novel.

Anahtar Kelimeler

Adalet Ağaoğlu, Hayır, Schrödinger's Cat, Paralel Universes, Time.

Kaynakça

• Ağaoğlu, Adalet (2001). Başka Karşılaşmalar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2002). Karşılaşmalar. İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2011). Ölmeye Yatmak. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2012). Bir Düğün Gecesi. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2012). Damla Damla Günler I. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2012). Damla Damla Günler II. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2012).Damla Damla Günler III. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Ağaoğlu, Adalet (2014). Hayır. İstanbul: Everest Yayınları.
• Alatlı, Alev (2001).Schrödinger'in Kedisi /Kâbus. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Alatlı, Alev (2001).Schrödinger'in Kedisi /Rüya. İstanbul: Alfa Yayınları.
• Andaç, Feridun (2005). Adalet Ağaoğlu Kitabı “Sen Türkiye’nin En Güzel Kazasısın”. İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Apaydın, Mustafa (2006). Adalet Ağaoğlu’nun Dar Zamanlar Üçlemesinde Zaman Kurgusu Üzerinde Bazı Değerlendirmeler. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 2, 17-38.
• Brooks, Michael (2012) Fizik: Zamanda Seyahat edebilir miyiz? ve Diğer Büyük Sorular. İstanbul: Versus Kitap.
• Cushing, James T. (2006). Fizikte Felsefi Kavramlar 2. B. Özgür Sarıoğlu (Çev.). İstanbul: Sabancı Üniveristesi Yayınları.
• Cuşa, Hasan (2017). Adalet Ağaoğlu’nun Dar Zamanlar Dörtlemesine Anlatıbilimsel Bir Yaklaşım. Yayınlanmamış Doktora Tezi. Adana: Çukurova Üniveristesi Sosyal Bilimler Enstitüsü. Eronat, Kamuran (2004). Adalet Ağaoğlu İnsan ve Eser. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Gümüş, Semih (2000). Adalet Ağaoğlu’nun Romancılığı. İstanbul: Adam Yayınları.
• Gribbin, John (2005). Schrödinger'in Kedisinin Peşinde: Kuantum Fiziği ve Gerçeklik. Nedim Çatlı (Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
• Issı, Ahmet Cüneyt (2012). Edebiyatı Dipte(n) Kuşatmak: Modern Türk Edebiyatı Üzerine Yazılar. İstanbul: Roza Yayınevi.
• Parla, Jale (2012). Don Kişot’tan, Bugüne Roman. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Taslaman, Caner (2008). Kuantum Teorisi, Felsefe ve Tanrı. İstanbul: İstanbul Yayınevi.
• Topaloğlu, Yüksel (2005). Adalet Ağaoğlu'nun Çağdaş Türk Romanındaki Yeri. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Edirne: Trakya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Uğurlu, Seyit Battal (2003). Adalet Ağaoğlu'nun Hayatı, Roman ve Hikâyeleri Üzerine Bir Araştıma. Yayımlanmamış Doktora Tezi. Van: Yüzüncü Yıl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.