Yahya Akengin’in Roman ve Öykü Karakterlerinin Sıla ve Aşk Algısında Değişim

Yıl 2021, Cilt: 6 Sayı: 3, 712 - 728, 31.12.2021

İlhan Karoğlu

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1010540

Öz

1946’de Bayburt’ta doğan Yahya Akengin’in sıladan gurbete uzanan yaşamı 1971’de Ankara’ya taşınana değin gençlik çağının deneyim ve hayalleri eşliğinde ilerler. Ancak başkentte dönemin kaosuna, kent yaşamının kabullerine uyum göstermekte zorlandığında çocukluğunun mekânı sılaya ve gençlik dönemi aşk hüsranlarının duygusal evrenine yönelecektir. Bir dönem umut imgesine dönüşen gurbet zamanla önüne engeller çıkarmış, aşk maceraları yarım kalmıştır. Bu hayal kırıklıklarını yansıttığı şiirlerini, ilkini 1981’de yayımladığı romanları takip eder. Sıla ve aşk temini şiirsel imgelemde eriten Akengin’e romanları, duyarlılıklarına daha somut düzeyde inme olanağı sunar. Yetişkinlik dönemi eserleri romanlarında sıla ve aşk temi, yazarın yaşantı ve buna bağlı gelişen hayat algısından önemli ölçüde etkiler barındırır. Romanları bu bağlamda kendi yaşamıyla da koşut bir biçimde gurbetten kente uzanan yaşamları odağa alır. Türlü hayaller eşliğinde geldikleri kentte bocalayan karakterler, güçlüklerle karşılaştıklarında sılanın ve aşk hatırasının evrenine sığınır. Bu yönelim karakterlerin dış dünya ile aralarındaki mesafenin açılmasını ve toplumsal hayata olumsuz bir gözle yaklaşmasını doğurur. İlk öyküsünü 2016’da yayımlayan Akengin, yaşlılık dönemine denk gelen bu yapıtlarında, gençliğinde sıladan gurbete gelmiş, aşk hüsranı yaşamış yine de kentte tutunabilmiş karakterlerin yaşlılık dönemine odaklanır. Öykü karakterleri sılaya ve aşk hüsranına roman karakterleri gibi şimdiden duydukları bunaltıdan dolayı bir kaçış olarak yönelmez; geçmişle barışık olmanın sükûneti içinde hatıra düzeyinde ele alırlar. Roman karakterlerinin şimdi ile sorunlu ilişkilerinin tetiklediği maziye yönelim, öykü karakterlerinde şimdinin dingin aynasından bir bakış halini alır. Bu çalışma Akengin’in hayat serüveniyle koşut bir biçimde roman ve öykü karakterlerinin de sıla geçmişi ve aşk hüsranına bakışında değişimler gözlendiğini ortaya koymayı amaçlar.

Anahtar Kelimeler

Yahya Akengin, yaşam, şiir, roman, öykü, sıla, aşk.

Teşekkür

Çalışmamın alana katkı yapması dileğiyle, ilginiz için şimdiden teşekkürlerimi sunarım, iyi çalışmalar..

Change in The Perception of Homeland and Love in Yahya Akengin's Novel and Story Characters

Öz

Born in 1946 in Bayburt, Yahya Akengin's life from home to expatriate progresses in company with the experiences and dreams of his youth until he moved to Ankara in 1971. However, when he finds it difficult to adapt to the chaos of the period and the acceptances of urban life in the capital, the place of his childhood will turn towards the homeland and the emotional universe of his youthful love disappointments. Hometown, which turned into an image of hope for a while, brought obstacles in front of it, and love adventures were left unfinished. His poems reflecting these disappointments are followed by his novels, the first of which was published in 1981. Akengin's novels offer the opportunity to delve into his sensibilities at a more tangible level. The theme of home and love in the novels of the adulthood period has significant effects from the author's life and the perception of life that develops accordingly. In this context, his novels focus on lives ranging from expatriate to urban in parallel with his own life. The characters, who falter in the city they came to with various dreams, take refuge in the universe of the soul and the memory of love when they encounter difficulties. This orientation causes the characters to widen the distance between them and the outside world and to approach social life with a negative eye. Akengin, who published his first story in 2016, focuses on the old age of the characters, who came from home to abroad in their youth, experienced love disappointment, but still managed to hold on in the city, in these works that coincide with the old age period. Story characters do not turn to homeland and love frustration as an escape from the depression they already feel like novel characters; they deal with it at the level of memory in the serenity of being at peace with the past. The orientation to the past, triggered by the problematic relations of the novel characters with the present, becomes a gaze from the serene mirror of the present in the story characters. This study aims to reveal that in parallel with Akengin's life adventure, changes are observed in the way the novel and story characters view their home history and love disappointment.

Anahtar Kelimeler

Yahya Akengin, life, poetry, novel, short story, homeland, love.

Kaynakça

• Akengin Yahya (1969). İstesen. Ankara: Ayyıldız Matbaası.
• Akengin, Yahya (1970). Al Sevda. Emre(69), s. 9.
• Akengin, Yahya (1973). Akşamla Gelen. Ankara: Hisar Yayınları.
• Akengin, Yahya (1987). Yaralı Dağlar. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (1997). Altınkapı. Beş Hikaye Bir Destan (s. 43-51). içinde Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2000). Yeniden. Türk Edebiyatı(318), s. 16.
• Akengin, Yahya (2004). Aşka Verilmiş Muhtıra. Ankara: Asil Yayınları.
• Akengin, Yahya (2007). Şehir Mahşerinde Hesaplaşmalar. Bizim Külliye(32), 14-15.
• Akengin, Yahya (2013). Bir Semaverlik Muhabbet. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2016). Karınca Düşü. Ankara: Akçağ Yayınları.
• Akengin, Yahya (2017). Ressamın Gün Batımı. Bizim Külliye(71), s. 31-33.
• Akengin, Yahya (2020). Korona Günlükleri. Bizim Külliye(85), s. 54-61.
• Argın, Şükrü (2005). Taşraya İçeriden Bakmak Mümkün müdür? T. Bora içinde, Taşraya Bakmak. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Botton, Alain D. (2001). Aşk Üzerine. (A. Antmen, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Cicero (2020). Yaşlı Cato veya Yaşlılık Üzerine. (C. C. Çevik, Çev.) İstanbul: Türkiye İş Bankası Yayınları.
• Gasset, Jose Ortega Y. (2017). Üstüne, Sevgi. (Y. Sağlam, Çev.) İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
• Karoğlu, İlhan (2021). Yahya Akengin'in Hayatı Sanatı ve Eserleri Üzerine Bir İnceleme . Giresun: Giresun Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Mardin, Şerif (2017). İdeoloji. İstanbul: İletişim Yayınları.
• Schmid, Wilhelm (2020). Sakin Olmak: Yaşlanırken Kazandıklarımız. (T. Bora, Çev.) İstanbul: İletişim Yayınları.
• Simmel, Georg (2009). Bireysellik ve Kültür. (T. Birkan, Çev.) İstanbul: Metis Yayınları.
• Stendhal (1998). Aşk Üzerine. (M. M. Yakuboğlu, Çev.) Ankara: Mor Yayınları.