Translatorial Landscapes From My Country: Nâzım Hikmet in English

Yıl 2023, Cilt: 8 Sayı: 3, 1009 - 1023, 30.12.2023

Alaz Pesen

https://doi.org/10.29110/soylemdergi.1386822

Öz

Abstract
The present study delves into the translation of poetry, with a specific focus on the work of Mutlu Konuk and Randy Blasing, who translated Nâzım Hikmet's Memleketimden İnsan Manzaraları (1966) as Human Landscapes From My Country: An Epic Novel in Verse (1982). Translating poetry is a multifaceted endeavor due to the diverse directions a poem can take in its source language. This often necessitates a trade-off between prioritizing content or form. Nâzım Hikmet's fusion of prose, poetry, regional idioms, and folk sayings presents substantial hurdles for translators. It is precisely here that the present study aligns with Francis Jones' notion of "valency," aiming to convey, or more accurately, recreate the features of the source text within a new language and cultural context. The achievable goal is not a flawless replica, but a correspondence on multiple levels, which forms the foundation for the study's analytical framework.
In essence, this study contributes to the field of translation studies by delving into the intricacies of translating poetry, particularly a work that amalgamates diverse linguistic elements. It highlights the challenges confronted by translators in capturing both the form and content of the source text while accommodating the constraints and nuances of the target language and culture. Through a meticulous analysis of specific excerpts, the study sheds light on the strategies employed by Konuk and Blasing to convey the essence of Nâzım Hikmet's work to an audience unfamiliar with the original language and cultural context.

Anahtar Kelimeler

Nâzım Hikmet, Turkish Literature, Translation Studies, Poetry, Translation, Style.

Memleketimden Çeviri Manzaraları: İngilizce’de Nâzım Hikmet

Öz

Öz
Nâzım Hikmet'in Memleketimden İnsan Manzaraları (1966), Mutlu Konuk ile Randy Blasing tarafından İngilizce’ye Human Landscapes From My Country: An Epic Novel in Verse (1982) adıyla çevrilmiştir. Şiir çevirisi, kaynak dildeki şiirin çok yönlülüğünü erek dilde de (yeniden) yaratmak anlamına geldiğinden zor bir iştir. Şiir çevirmeni eninde sonunda içerik ve biçimden birini tercih etmek durumunda kalır. Buna ek olarak, Nâzım Hikmet'in düz yazı, şiir, yörelere özgü deyişler, ve halk dili gibi öğeleri harmanlayarak biçemine yansıtması çevirmenler için durumu daha da zor kılar. Çalışma işte tam da bu noktada Francis Jones’un şiir çevirisinde “değerlik” [valency] kavramından faydalanarak yeni bir dil ve kültür bağlamında kaynak metni meydana getiren değerlik yükü fazla ögelerin nasıl çevrilebileceği ve/veya yeniden yaratılabileceğini tartışmaktadır. Şiir çevirisinde amaç asla “kusursuz bir kopya” olamaz, şiir çevirmeni farklı ögeler ve düzeyler arasında bilinçli tercihler yaparak yeniden bir bütün meydana getirir.
Çalışma, özellikle çeşitli dil unsurlarını bir araya getiren yüksek “değerlik”li örnekleri saptayıp ayrıntılı olarak inceleyerek hem şiir çevirisine hem de çeviribilimine katkıda bulunmakta, kaynak metnin içerik ve biçimini farklı bir dile aktarırken erek dil ve kültürün kısıtlamalarını dikkate alarak çevirmenlerin karşılaştığı zorlukları vurgulamaktadır. Çalışma böylelikle, özenle seçilen alıntıların çözümlenmesi yoluyla, Mutlu Konuk ve Randy Blasing'in orijinal dil ve kültürel bağlama aşina olmayan bir okuyucu kitlesine Nâzım Hikmet'in eserini aktarmak için kullandığı stratejilere ışık tutmaktadır.

Anahtar Kelimeler

Nâzım Hikmet, Nâzım Hikmet, Türk Edebiyatı, Çeviribilimi, Şiir, Çeviri, Biçem

Kaynakça

• Aguiar, Marian (2007). “Nâzim Hikmet’s Modernism of Development”. Journal of Modern Literature. Vol. 30, No. 4, Reading from the Margins of Modernism (Summer, 2007). Pp. 105-121.
• Bulduker, Gülten (2020). “Nâzım Hikmet Ran’ın Memleketimden İnsan Manzaraları Başlıklı Eserinde Marksist Estetiğin İzdüşümü.” Sosyal Bilimler Araştırmaları Dergisi. Kasım 10(3). Pp. 837-851.
• Connoly, David (2001). “Poetry Translation”. Routledge Encyclopedia of Translation Studies. New York: Routledge. Pp. 170-177.,
• Dolcerocca, Özen Nergis (2016). “Reimagining the Epic: Historical and Collective Memory in Nâzım Hikmet and Pablo Neruda”. Edebiyat Fakültesi Dergisi/ Journal of Faculty of Letters. Volume 33. Number 2. December. Pp. 111-121.
• Ergil, Başak (2008). The Image of Nâzım Hikmet and His Poetry in Anglo-American Literary Systems. İstanbul: Nâzım Hikmet Kültür ve Sanat Vakfı.
• Hikmet, Nâzım (1966). Memleketimden İnsan Manzaraları. İstanbul: De Yayınevi.
• Hikmet, Nâzım (1982). Human Landscapes from My Country: En Epic Novel in Verse. Translated into English by Mutlu Konuk and Randy Blasing. New York: Persea Books.
• İşi, Nazan (2017). Analysis of Culture-Specific Items in the English Translation of Nâzım Hikmet’s Memleketimden İnsan Manzaraları. Hacettepe University Graduate School of Social Sciences. Department of Translation and Interpreting. Unpublished Master’s Thesis.