Yayın Etiği

Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi (SPKD); sağlık sistemi, sağlık politikaları, sağlıkta performans ve kalite kapsamında gerçekleştirilen çalışmaların bilimsel ortamda ele alınması ve teşvik edilmesi amacıyla hakemli bilimsel dergi olarak hazırlanmaktadır. SPKD’in yayın etiği politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalarına dayanmaktadır.
Derginin yayın etiği politikası, Yayın Etiği Komitesi’nin (Committee on Publication Ethics, COPE) açık erişimde yayınladığı kılavuzlar ve politikalarına dayanmaktadır. Dergiye yapılan yayın başvuruları, Yayın Kurulu tarafından uluslararası etik kurallara uygunluk açısından değerlendirilir. Araştırma ve Yayın Etiğine uyulmaktadır. Başvuru yapılan her çalışmada "Araştırma ve Yayın Etiğine" uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir.

Yayıncının Etik Sorumlukları
SPKD 2010 yılından bu yana, yayın ve editörler kurulu yönetiminde sağlık bilimlerinin tüm alanlarında bilimsel gelişmeleri okuyuculara ve ilgililere ulaştırma amacı taşıyan ve kar amacı gütmeyen bir dergidir.

SPKD' in Editörler Kurulu, kendi alanlarında yetkin ve birikimi olan sağlık uzmanları ve sağlık çalışanlarından oluşmaktadır. SPKD'de editörler kurulu başkanı olarak bir editör ve bir ya da birden fazla alan editörü belirlenir. Bu görevlerinden ayrılan üyenin yerine yeni üye görevlendirilir.

SPKD Editörler Kurulu’nun Sorumlulukları

SPKD Editörler Kurulu;

• Yayın, kör hakemlik, değerlendirme süreci, etik ilkeler gibi dergi politikalarının belirlenmesi ve uygulanması için temel ilkeleri belirler.
• Dergide yayınlanmış makale yazarlarının telif hakkını korur.
• Makale ve dergi yayım sürecinde fikri mülkiyet hakları, bilimsel ve etik olmayan davranışlar, intihal ve atıf çeteciliği gibi ihlallerle ilgili önlemleri almada sorumludur.
• Yazar(lar)ın bilgi gereksinimlerini içeren bir “Yazım Kuralları” hazırlar ve gerektiğinde günceller.

Editör, Editör Yardımcıları ve Alan Editörlerinin Etik Sorumlulukları

Editörler;

• Dergiye gönderilen makaleleri alan editörlerinden önce ön incelemeye tabi tutar. İlk olarak şekil ve yazım kuralları açısından inceleme yapar. Dergi şablonuna uygun olarak hazırlanan makaleler daha sonra İstatistik Editörü, Dil Editörleri ve Yayın Kurulu tarafından derginin yayın etiği ve ilkelerine uygunluğu, konunun bilimsel açıdan özgünlüğü ve güncelliği açısından incelenir ve uygun görülen makaleler alan editörlerine atanır. Alan editörleri makaleleri, alanın var olan bilgi birikimine katkısı yönünden inceler ve uygun görürlerse makaleyi hakemlere gönderirler.
• Ön değerlendirme sonucunda yayınlanması uygun olmayan makalelerin yazarlarına bilgi verir, yayımlanmayacak yazılar sahibine iade edilir.
• Yayımlanabileceğine karar verilenleri yayın sürecine alır.
• Makalelerin yayımlanmasına karar verirken, makalelerin özgün olmasına, bilimsel alan yazısına, okuyucu, araştırmacı ve uygulayıcılara katkı sağlamasına özen gösterirler.
Makalelerle ilgili olumlu ya da olumsuz karar verirken, makalelerin özgün değeri, alana katkısı, araştırma yönteminin geçerli ve güvenirliği, anlatımın açıklığı ile derginin amaç ve kapsamını göz önünde tutarlar.
• Derginin yayın politikaları arasında bulunan kör hakemlik ve değerlendirme süreci politikalarını uygular, hakemlerin kimlik bilgilerini gizli tutar, her makalenin yansız ve süresi içinde değerlendirilmesini sağlarlar.
• Makalelerin alanında uzman hakemlere gönderilmesini, hakem havuzunun güncel olmasını sağlarlar. Tarafsız bir değerlendirme için hakemler ve yazar(lar) arasındaki çıkar çatışması-çıkar birliği olup olmadığını göz önüne alırlar.
• Hakemleri zamanında, tarafsız ve etkin bir değerlendirme yapmaya teşvik eder, akademik kurallar çerçevesinde gerçekleşmeyen ve bilimsel olmayan değerlendirmeleri engellerler.
• Tüm bilim dallarında yapılan ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmaları kapsayan makalelerde etik kurul izni alınıp-alınmadığını kontrol eder, izin alınması gereken araştırmalarda etik kurul izinleri olmadığında makaleyi reddederler.
• Dergiye makale gönderilecek makalelerin hangi yazım kurallarına göre hazırlanacağına dair rehberlik etmesi amacıyla kılavuz oluşturur. Makalelerdeki hata, tutarsızlık ya da yanlış yönlendirmelerin düzeltilmesini sağlarlar.
• Olumsuz sonuçları içeren çalışmalara yönelik eleştirileri de dikkate alırlar.
Dergiye iletilen şikayetleri inceler ve gerekli açıklamaları yaparlar.

Hakemlerin Etik Sorumlulukları

Hakemlerden gelen dönütler ve eş editörlerin kararına bağlı olarak dergiye gönderilen makalelerin ilk tur hakem değerlendirme süreçlerinin yaklaşık olarak 6-8 hafta sürmesi öngörülmektedir. Ancak bu süre alandan alana değişebilir. Değerlendirme yapmayı kabul etmeyen hakem olması durumunda süre uzayabilmektedir.

Hakemler;

• Uzmanlık alanına göre makale değerlendirmeyi kabul etmelidirler.
• Değerlendirmeyi tarafsız ve gizlilik içinde yapmalıdırlar. Uyruk, cinsiyet, inanç, siyasal görüş ve ticari kaygılar, değerlendirmenin yansızlığını bozmamalıdır.
• Çıkar çatışması veya çıkar birliği olduğunu anladıklarında, makaleyi değerlendirmeyi reddederek, editörlere bilgi vermelidirler.
• Değerlendirmeyi akademik görgü kurallarına uygun biçimde, yapıcı bir dille yapmalı; hakaret içeren veya kişisel olabilecek yorumlardan kaçınmalıdırlar.






Yazarların Etik Sorumlulukları


Dergiye gönderilen makalelerin başka bir yerde yayınlanmamış veya yayınlanmak üzere eş zamanlı olarak başka bir dergiye gönderilmemiş olması gerekmektedir. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi yayınlanmak üzere kabul edilen makalelerin tüm yayın haklarına sahiptir.

Yazarlar;

• Makaleleri dergi yazım kriterlere uygun olarak hazırlayıp,
kaynakçada yer alan kaynaklara metin içinde eksiksiz şekilde atıf yapmalıdırlar.
• Tüm bilim dallarında yapılan ve etik kurul kararı gerektiren klinik ve deneysel insan ve hayvanlar üzerindeki çalışmalar için ayrı ayrı etik kurul onayı alınmış olmalı, bu onay makalede belirtilmeli ve belgelendirilmelidir. Ayrıca olgu sunumlarında olur formunun alındığına ilişkin bilgiye makalede yer vermelidirler.
• Yazarlara raporlar doğrultusunda geliştirilmek veya düzeltilmek üzere gönderilen yazılar, gerekli düzenlemeler yapılarak editörün verdiği süre içinde tekrar dergiye ulaştırılmalıdır. Bu süre içinde düzeltilmeyen yazı(lar)ın değerlendirme süreci sona erer. Yazarlar hakemlerin eleştiri, öneri ve düzeltme taleplerini dikkate alırlar; katılmadıkları hususlar varsa, gerekçeleriyle birlikte itiraz etme hakkına sahiptirler. Olumlu bulunduğu halde yazı çokluğu nedeniyle bir yıl stokta bekleyen yazılar, güncelliği yitirmeleri nedeniyle olumsuz sayılırlar.
• Yayına kabul edilen makalelerin basılması için yazar(lar) tarafından telif hakkı ve yazar sözleşmesi formunun imzalanması ve dergiye iletilmesi gerekmektedir. Ayrıca, yazar(lar)dan makaleyi bir intihal kontrol programı ile taramaları ve intihal kontrol programının ürettiğini belgeleyen bir program çıktısını, garanti ve yükümlülük formuyla beraber göndermeleri istenir.
• Yayına kabul edilen ve son biçimi verilen makaleler üzerinde yazar(lar) değişiklik yapamaz.
• Yayınlanan makalenin içeriğinden (kaynakların ve alıntıların doğruluğundan, ileri sürülen görüşlerden ve telif hakkı olan çizelge, resim ve diğer görsellerden) yazar(lar) sorumludur.
• Bir yazarın derginin aynı sayısında ilk isim olarak bir, ikinci ve diğer isim sırasında bir olmak üzere en fazla iki eseri yayımlanabilir.
• Yayına kabul edilen makaleler için yazar(lar)a ve hakemlere telif ücreti ödenmez.
• Makaleye katkı sağlamayan kişilerin adını yazar olarak yazılmamalı, yayımlanmak üzere başvurusu yapılan bir makalenin yazar sırasını değiştirmeyi, yazar çıkartmayı ve yazar eklemeyi önerilmemelidir.
• Kullanılan fikir ve sanat eserleri için telif hakkı düzenlemelerine riayet edilmesi gerekmektedir. Makale sonunda; Araştırmacıların Katkı Oranı Beyanı, varsa Destek ve Teşekkür Beyanı, Çatışma Beyanı verilmesi gerekmektedir.
• Veri toplama sürecinde etik ilkelere özen gösterdiklerinin kanıtlarını (alıntı yapılan ölçek, anket, fotoğraf gibi belgelerinin kullanılması için izin alınması gibi) makale içinde sunmalıdırlar.
• Makalelerde Araştırma ve Yayın Etiğine uyulduğuna dair ifadeye yer verilmelidir. Etik kurul izni gerektiren çalışmalarda, izinle ilgili bilgiler (kurul adı, tarih ve sayı no) yöntem bölümünde ve ayrıca makale ilk/son sayfasında yer verilmelidir.
• Makaleyi sadece değerlendirme için görüş istenen hakemlerden geri dönüş gelmeden önce geri çekebilirler. Hakemlerden bir tanesinden makale değerlendirmesine yönelik karar geldikten sonra makalesini çekme talebinde bulunan yazarların başvuruları, bu durumun gerekçesini (ör. çalışmalarında etik ihlal bulunması, telif hakkı sorunu olması, önemli bir bilimsel hata meydana gelmiş olması veya yazarlar arasında çıkar çatışması bulunması gibi) açıklayan ve tüm yazarların imzaladığı belgenin yüklenmesinden sonra editörler kurulu tarafından değerlendirme yapılarak kararlaştırılacaktır.

Etik İlke Kural İhlallerinin Editöre Bildirilmesi

SPKD'de editörler, hakemler, yazarlar ile ilgili etik ilkelere uymayan bir davranış ya da değerlendirme sürecindeki, erken görünümdeki ya da yayımlanmış bir makale ilgili etik olmayan bir durumla karşılaşılması durumunda spkddergisi@saglik.gov.tr adresine e- posta yoluyla bildirilmesi gerekir.