SPOR BİLİMLERİ FAKÜLTESİNDE ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN SPORTMENLİK VE SPORA BAĞLILIK DÜZEYLERİ İNCELENMESİ

Yıl 2024, , 156 - 169, 30.09.2024

Mihraç Köroğlu , Nuri Muhammet Çelik , Burcu Yentürk , Fikret Soyer

https://doi.org/10.33689/spormetre.1480319

Öz

Bu çalışmanın amacı, Batman Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi'nde beden eğitimi ve spor öğretmenliği, spor yöneticiliği ve antrenörlük eğitimi alan öğrencilerin sportmenlik ve spora olan bağlılıklarını çeşitli değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada ilişkisel tarama modeli kullanılmış ve Veriler Sportmenlik Ölçeği ile Spora Bağlılık ölçeği aracılığıyla elde edilmiştir. Bu çalışmanın evrenini Batman Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesinde eğitim almakta olan 1070 öğrenci oluşturmakta olup örneklem ise 565 katılımcıdan meydana gelmektedir. Araştırmaya katılacak öğrencilere sportmenlik ve spora bağlılık ölçekleri dağıtılarak elde edilen veriler SPSS programında analiz edilmiştir. Demografik özellikler için betimleyici istatistik uygulanmıştır. Verilerin analizi için değişken sayısı iki ise Mann-Whitney-U Testi, değişken sayısı ikiden fazla olanlar için Kruskal Wallis- H testi uygulanmıştır. Değişkenleri ikiden fazla gruplarda anlamlı fark olması durumunda farklılığın hangi gruplar arasında olduğunu anlamak için sıralı olarak Mann-Whitney-U Testi yapılmıştır. Analiz sonuçlarına bakıldığında katılımcıların sportmenlik düzeylerinin cinsiyet, yaş, yapılan spor branşı değişkenlerine göre anlamlı fark gösterirken, öğrencilerin okuduğu bölüm, sınıf, sporla uğraşma yılı ve spor yapma sıklığına göre anlamlı fark göstermediği görülmüştür. Katılımcıların spora bağlılık düzeylerinin ise öğrencilerin okuduğu bölüm, yapılan spor branşı, sporla uğraşma süresi ve spor yapma sıklığı değişkenlerine göre anlamlı farklılıklar göstermektedir. Spora bağlılık düzeyleri cinsiyet, yaş ve sınıf değişkenlerine göre ise anlamlı fark göstermemektedir.

Anahtar Kelimeler

Sportmenlik, Spora bağlılık, Spor

INVESTIGATION OF SPORTSMANSHIP AND SPORTS COMMITMENT LEVELS OF STUDENTS STUDYING IN THE FACULTY OF SPORTS SCIENCES

Öz

The aim of this study is to explore the sportsmanship and commitment to sports among students enrolled in various programs at Batman University's Faculty of Sports Sciences, considering different variables. A relational screening model was employed, and data were collected using the sportsmanship scale and sports commitment scale. The population comprised 1070 students from the Faculty of Sports Sciences, with a sample size of 565 participants. Data analysis was conducted using the SPSS software. Descriptive statistics were utilized for demographic characteristics. For data analysis, the Mann-Whitney-U Test was employed for two variables, while the Kruskal Wallis-H test was used for more than two variables. In cases where significant differences were found across multiple groups, the Mann-Whitney-U Test was sequentially applied to identify specific group differences. Results indicated significant variations in sportsmanship levels among participants based on gender, age, and sports specialization. However, no significant differences were observed based on the students' department, academic year, or frequency of sports engagement. Conversely, participants' levels of commitment to sports significantly varied based on their department, sports specialization, duration of sports involvement, and frequency of sports activities. Gender, age, and academic year did not yield significant differences in commitment levels.

Anahtar Kelimeler

Commitment to sport, Sportsmanship, Sport

Kaynakça

• Albay, F., Çebi, A. İ., & Gül, V. (2021). Spora bağlılığın üniversite öğrencilerinde üzerindeki etkileri. ROL Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 91-98. doi:10.29228/roljournal.57582.
• Aykora, A. F., & Dinçer, U. (2022). Spor bilimlerinde öğrenim gören lisans öğrencilerinin spora bağlılık düzeyleri ve akademik başarılarının incelenmesi. Uluslararası Dağcılık ve Tırmanış Dergisi, 5(1), 1-8.
• Bakırcı, F. (2023). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sportmenlik davranışı ile özgüven düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ardahan Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ardahan.
• Büyüköztürk, Ş., Kılıç, Ç. E., Akgün, Ö. E., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel Araştırma Yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi Yayıncılık.
• Çalayır, Ö., Yıldız, N., Yaldız, Ö., & Çoknaz, H. (2017). Hokey müsabakalarına katılan sporcuların beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi. İstanbul Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 7(2), 27-37.
• Can, E. (2020). Düzenli olarak antrenman yapan bireylerin spor salonlarına yönelik hizmet kalitesi algılarının spora bağlılığa etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Caz, Ç., & Bardakçı, S. (2023). Spora bağlılık ile bilinçli farkındalık arasındaki ilişkinin incelenmesi: spor bilimleri fakültesi üzerine bir uygulama. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 8(2), 131-146. doi:10.31680/gaunjss.1281238
• Caz, Ç., & İkizler, H.C. (2019). Üniversite öğrencilerinin beden eğitimi dersi sportmenlik davranış düzeyleri ve sosyodemografik özelliklerle ilişkisi. Spor Eğitim Dergisi, 3(1), 25-35.
• Çeliker, İ. (2021). Elit güreşçilerin spora bağlılık düzeyleri ile kulüp antrenörlerinin etik liderlik ve etik dışı davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Bayburt Üniversitesi Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Bayburt.
• Doğar, Y., & Yağmur, M. (2020). İmam-hatip ortaokullarının beden eğitimi ve spor dersine bakışı. Ankara: Akademisyen Yayınevi.
• Efek, E., & Yiğiter, K. (2021). Spor katılımının atılganlık ve sportmenlik düzeyleri ile ilişkisi. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 18(43), 6732-6763. doi:10.26466/opus.945546
• Ekicioğlu, M. S. (2023). Yüzme sporuyla ilgilenen bireylerin yaşam kalite ve spora bağlılık düzeyinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sinop Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sinop.
• Ekmekçi, C. (2020). Farklı düzeylerde spor yapan sporcuların sportmenlik anlayış düzeyleri ile yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin araştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Kütahya Dumlupınar Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Kütahya.
• Elik, T. (2017). Güneydoğu Anadolu bölgesi futbol takımlarında amatör olarak futbol oynayan sporcuların sportmenlik yönelimleri ve empatik eğilim düzeyleri. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Esentürk, O. K., İlhan, E. L., & Celik, O. B. (2015). Examination of highschool students’ sportsmanlike conducts in physical education lessonsaccording to some variability. Science, Movement and Health 15(2), 627-634.
• Fawver, B., Cowan, R., Decouto, B., Lohse, K., Podlog, L., & Williams, A. (2020). Psychological Characteristics, Sport Engagement, and Performance In Alpine Skiers. Psychology Of Sport and Exercise, 47. doi: 10.1016/j.psychsport.2019.101616.
• Guillén, F., & Martínez, J. R. (2014). The sport engagement scale: An adaptation of the utrecht work engagement scale (UWES) For The Sports Environment. Universitas Psychologica. 13(3), 975-984.
• Güney, L. G., Uzun, A. P. D. M., & İmamoğlu, O. (2021). Spora bağımlılığın değişik faktörlere göre araştırılması. Proceedıngs Book.
• Hon, J. (1994). Teaching fair play: The essence of sport. Journal of Physical Education, 65 (7), 70-73.
• İkizler, H. C., & Tekin, A. (2008). Sporda fanatizme neden olan güdüler ve cinsiyet. Türkiye Kick Boks Federasyonu Spor Bilimleri Dergisi, 1(1), 28-38.
• Kangotan, S. (2020). Dövüş sporcularının mükemmeliyetçilik ve spora bağlılık düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Başkent Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Kavak, E. (2023). Okul içi sportif faaliyetlere katılan öğrencilerin spora bağlılık ve sporcu özyeterlik durumlarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Amasya Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Amasya.
• Kayışoğlu, N. B., Altınkök, M., Temel, C., & Yüksel, Y. (2015). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışlarının incelenmesi: Karabük İli Örneği. International Journal of Social Sciences and Education Research, 1(3), 1045- 1056.
• Kelecek, S., & Koruç, Z. (2018). Futbolcuların güdüsel yönelim ve spora bağlılık düzeylerinin sporcu tükenmişliğini belirlemedeki rolü. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 3(2), 103-116.
• Kılınç, B. (2020). Farklı spor branşlarıyla uğraşan bireylerin sportmenlik düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Yozgat Bozok Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yozgat.
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15. (1): 6–114.
• Koç, Y. (2017). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15 (1): 96-114.
• Koç, Y., & Seçer, E. (2018). Spor bilimleri alanında eğitim gören üniversite öğrencilerinin sportmenlik davranışları ile saygı düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 13(2), 247-259. doi: 10.33459/cbubesbd.383027
• Kwak, L., Kremers, S.P., Bergman, P., Ruiz, J.R., Rizzo, N.S., & Sjostrom, M. (2009). Association between physicalactivity, fitness and academic achievement. Journal of pediatrics, 155:914-918. doi: 10.1016/j.jpeds.2009.06.019.
• Oğuzlu, M. (2023). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sportmenlik davranışının spor ahlakı davranışlarını betimlemedeki rolünün incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İzmir Demokrasi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, İzmir.
• Öntürk, Y., & Ekici, S. (2018). Evaluation of the effect of physical education and sports lessons on children. new horizons in social sciences. Riga: LAP Lambert Academic Publication Press.
• Özçakır, S. (2017). Tarih temeller; eski çağlarda spor. N. Mirzeoğlu (Ed). Spor Bilimlerine Giriş (2. Baskı). Ankara: Spor Yayınevi.
• Özgün, A., Türkmen, M., & Ayhan, B. (2021). Sporcuların covid-19'a yakalanma kaygısı ve spora bağlılık durumları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi, 7(1), 298-315.
• Özsarı, A., Demirel, H., Altın, M., Yalçın, Y., & Demir, H. (2018). Kadın basketbolcuların sportmenlik yönelimleri. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 66-71.
• Păunescu, M., Gagea, G., Păunescu, C., & Piţigoi, G. (2013). The moral dimension of fair play in high-performance sport. Procedia-Social and Behavioral Sciences, 92, 692-696. doi: 10.1016/j.sbspro.2013.08.740.
• Peke, K. (2020). Oryantring katılımcıların spora bağlılıkları ve zihinsel dayanıklılıklarının incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Sessions, W. L. (2004). Sportsmanship as honor. Journal of the Philosophy of Sport, 31(1), 47-59.
• Teke, E. (2018). Sporcuların kişilik özelliklerinin fair-play davranışına etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Ana Bilim Dalı, Muğla.
• Türkmen, M., & Varol, S. (2015). Beden eğitimi ve spor dersinin ortaokul öğrencileri üzerinde sportmenlik davranışı oluşturma etkisinin belirlenmesi: Bartın il örneği. International Journal of Contemporary Educational Studies, 1;42-64.
• Uysal, E. (2022). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin kişilik özellikleri ve sportmenlik anlayışlarının bazı parametrelere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Burdur.
• Uzgur, K. (2020). Koşu gruplarında rekreatif koşucuların spora bağlılık düzeylerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Vallerand, R. J., & Losier, G. F. (1994). Self-Determined Motivation and Sportsmanship Orientations: An Assessment of their Temporal Relationship. Journal of Sport and Exercise Psychology, 16, 229-245.
• Yalçın, Y. G., Tek, T., & Çetin, M. Ç. (2020). Amatör olarak spor yapan üniversite öğrencilerinin sportmenlik yönelimlerinin incelenmesi. Türk Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 29-34.
• Zorba, E. (2015). Herkes için yaşam boyu spor. Ankara: Fırat Matbaacılık.