Spor Bilimleri Fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları

Yıl 2017, Cilt: 15 Sayı: 3, 177 - 184, 01.04.2017

Meral Küçük Yetgin , Ani Agopyan

https://doi.org/10.1501/Sporm_0000000323

Cited By: 2

Öz

Bu araştırmanın amacı; spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının bölüm, sınıf ve cinsiyet değişkenlerine göre değerlendirmektir. Araştırmanın örneklemini; fakültenin beden eğitimi ve spor öğretmenliği, antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümlerinin 1., 2., 3. ve 4. sınıflarında okuyan ve basit rastgele örneklem yöntemiyle seçilen 160 kadın ve 343 erkek olmak üzere toplam 503 gönüllü öğrenci oluşturmuştur. Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği kullanılarak toplanan veriler bölüm, sınıf ve cinsiyet değişkenlerine göre analiz edilmiştir. Ölçeğin Cronbach Alpha güvenirlik katsayısı 0,937 olarak saptanmıştır. Verilerin değerlendirilmesinde Manova, Anova, t testi ve post hoc LSD testleri kullanılmıştır. Egzersiz ve stres yönetimi boyutlarında, erkek öğrenciler ile kadınlar arasında anlamlı fark olduğu belirlenmiştir [Wilks Lambda (λ) 0,938; F (6,496)=5,423; p<0,05]. Bölümlere göre yapılan analizde; beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin, antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümü öğrencilerine oranla, kendini gerçekleştirme boyutunda [Wilks Lambda (λ) 0,940; F (6,495)=2,579; p<0,05] istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Sınıf düzeylerine göre yapılan karşılaştırmada; birinci sınıf öğrencilerinin, üçüncü ve dördüncü sınıf öğrencilerine oranla sağlık sorumluluğu boyutunda [Wilks Lambda (λ) 0,931, F (6,494)=1,992; p<0,05] istatistiksel olarak anlamlı farklılık bulunmuştur. Ölçeğin diğer boyutlarında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamıştır (p>0,05). Sonuç olarak; egzersiz ve stres yönetiminde erkeklerin kadınlara göre daha iyi olduğu, beden eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencilerinin antrenörlük eğitimi ve spor yöneticiliği bölümü öğrencilerine oranla kendini gerçekleştirme puanlarının daha yüksek olduğu belirlenirken birinci sınıf öğrencilerinin sağlık sorumluluğunun diğer sınıflara oranla daha düşük düzeyde olduğu belirlenmiştir. Spor bilimleri fakültesindeki öğrencilerin, sağlıklı yaşam biçimi davranışlarını gerçekleştirme düzeyinde bölüm, sınıf ve cinsiyet gibi bazı faktörlerin etkili olabileceği sonucuna varılmıştır

Anahtar Kelimeler

Beslenme, egzersiz, sağlık sorumluluğu, sağlıklı yaşam biçimi, üniversite öğrencileri

HEALTHY LIFESTYLE BEHAVIOURS OF SPORTS SCIENCES FACULTY STUDENTS

Öz

The purpose of this study was to investigate the healthy lifestyle behaviors of college students enrolled in the sports sciences faculty at a state university in Istanbul based on their departments, grades, and genders. The sample of the research was constituted by totally 503 voluntarily students including 160 females and 343 males who were selected by random method (i.e., freshmen to seniors) from physical education and sports, coaching education and sports management departments. Data collected by using Healthy Lifestyle Behaviors Scale and were analyzed according to the variables of department, class and gender. Cronbach Alpha of the scale was calculated as 0,937. Data were analyzed using Manova, Anova, t test, and post hoc LSD tests. A statistically significant difference was found between male and female students in terms of exercise and stress management [Wilks Lambda (λ) 0,938; F (6,496)=5,423; p<0.05]. A statistically significant difference was determined between groups for self-actualization, as teacher education and sports department students generated greater value compared to sport management and coaching education departments [Wilks Lambda (λ) 0,940; F (6,495)=2,579; p< 0.05]. Freshmen had higher scores in health responsibility sub-scale comparison to sophomores, juniors and seniors [Wilks Lambda (λ) 0,931, F (6,494)=1,992; p < 0.05]. As a conclusion, male students demonstrated higher healthy lifestyle behaviors than females in terms of exercise and stress management while students from teacher education department had higher scores in comparison to students from sport management and coaching education departments in self-actualization sub-scale. Freshmen had lower health responsibility scores comparison to sophomores, juniors, and seniors. It was concluded that the factors of department, grade and gender might have an effect on the healthy lifestyle behaviors of students enrolled in sports sciences faculty

Anahtar Kelimeler

College students, exercise, healthy lifestyle, health responsibility, nutrition

Kaynakça

• Agopyan A (2015): Comparison of body composi- tion, cardiovascular fitness, eating and exercise ha- bits among university students. Anthropologist, 19, 145-156.
• Altay B, Çavuşoğlu F, Güneştaş İ (2015): Tıp fakül- tesi hastanesinde çalışan hemşirelerin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 8, 1.
• Ansah EW, Menyanu EK, Agyei M (2014): Pre-and- inclass practical lesson habits of selected university physical education students in Ghana: Implications for health and physical education. J Educ Prac, 5, 42-49
• Arslan C, Ceviz D (2007): Ev hanımı ve çalışan kadınların obezite prevalansı ve sağlıklı yaşam bi- çimi davranışlarının değerlendirilmesi. Fırat Üniver- sitesi Spor Bilimleri Dergisi, 21, 211-220.
• Arslanoğlu C, Yanardağ B, Tanyeri L (2016): Be- den eğitimi ve spor öğretmenliği bölümü öğrencile- rinin sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının incelen- mesi. 14. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Özet Kitapçığı, s; 755, 1-4 Kasım 2016, Antalya.
• Ayaz S, Tezcan S, Akıncı F (2005): Hemşirelik yüksekokulu öğrencilerinin sağlığı geliştirme dav- ranışları. Cumhuriyet Üniversitesi Hemşirelik Yük- sek Okulu Dergisi, 9, 26-34.
• Bahar Z, Beşer A, Gördes N, Ersin F, Kısal A (2008): Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği II’nin ge- çerlik ve güvenirlik çalışması. Cumhuriyet Üniversi- tesi Hemşirelik Yüksekokulu Dergisi, 12, 1-13.
• Batı H, Tezer E, Duman E, Önen E, Yılmaz C, Fadıloğlu Ç (2003): Üniversite öğrencilerinde sağ- lıklı yaşam biçimi davranışı değerlendirmesi. 8. Halk Sağlığı Günleri (Kongre Kitabı), Sivas, 23-25 Haziran, s.227.
• Beccaria L, Rogers C, Burton, L et al (2016): Role of health-promoting behaviours for on-campus and distance education students. Distance Education, 37, 22-40.
• Bozkuş T, Türkmen M, Kul M, Özkan A, Öz Ü, Cengiz C (2013): Beden Eğitimi ve Spor Yükseko- kulu’nda öğrenim gören öğrencilerin fiziksel aktivi- te düzeyleri ile sağlıklı yaşam biçimi davranışlarının belirlenmesi ve ilişkilendirilmesi. IntJSCS, 1, 49-65.
• Can S, Arslan E, Ersöz G (2014). Güncel Bakış Açısı ile Fiziksel Aktivite. Ank. Üniv Spor Bil Fak, 12(1), 1-10.
• Can S, Gündüz N, Arslan E, Biernat E, Ersöz G, Kilit B (2016). Multi-instrument assessment of phy- sical activity in female office workers. International Journal of Occupational Medicine and Environmen- tal Health, 29(6), 937-945.
• Church T (2011): Exercise in obesity, metabolic syndrome and diabetes program. Cardiovasc Dis, 53, 412-418.
• Cihangiroğlu Z, Deveci SE (2011): Fırat Üniversite- si Elazığ Sağlık Yüksekokulu öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve etkileyen faktörler. Fı- rat Tıp Dergisi, 16, 78-83.
• Deforche B, Van Dyck D, Deliens T, et al. (2015): Changes in weight, physical activity, sedentary be- haviour and dietary intake during the transition to higher education: a prospective study. Int J Behav Nutr Phys Act, 12, 16.
• Deliens T, Deforche B, De Bourdeaudhuij I, et al (2015): Determinants of physical activity and seden- tary behaviour in university students: a qualitative study using focus group discussions. BMC Public Health, 15, 201.
• Demir A, Çelik S, Mirzeoğlu AD, ve ark (2016): BESYO Öğrencilerinde Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ile Yaşam Doyumu Arasındaki ilişki- nin Belirlenmesi. 14. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Özet Kitapçığı, s; 670, 1-4 Kasım 2016, Antalya.
• Esin N (1997): Endüstriyel Alanda Çalışan İşçilerin Sağlık Davranışlarının Saptanması ve Geliştirilmesi. Doktora Tezi, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü 1997.
• Esin N (1999): Sağlıklı yaşam biçimi davranışları ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hemşirelik Bülte- ni, 2,87-96.
• Franzki R, Braun H, Schänzer W, Kohler K (2013): Eating disorders in sports: Comparison of sport stu- dents and non-sport students using the eating disor- der inventory-2. Aktuel Ernahrungsmed, 38, 283- 289
• İlhan N, Batmaz M, Akhan LU (2010): Üniversite öğrencilerinin sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Maltepe Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, 3,34-44.
• Keating XD, Guan J, Piñero JC, et al (2005): A meta-analysis of college students’ physical activity behaviors. J Am Coll Health, 54, 116-126.
• Krejcie RV, Morgan DW (1970): Determining sample size for research activities. Educational and psychological measurement, 30, 607-610.
• Romaguera D, Tauler P, Bennasar M, et al (2011): Determinants and patterns of physical activity prac- tice among Spanish university students. J Sports Sci, 29, 989-997.
• Özakgül AA, Atabek Aştı T, Merve A, ve ark (2016): Lise son sınıf öğrencileri sağlıklı yaşam bi- çimi davranışlarına sahipler mi? Florence Nightin- gale Hemşirelik Dergisi, 24, 16-23.
• Şimşek H, Öztoprak D, İkizoğlu E, ve ark (2012): Tıp fakültesi öğrencilerinde sağlıklı yaşam biçimi davranışları ve ilişkili etmenler. DEÜ Tıp Fakültesi Dergisi, 26, 151-157.
• Tadesse T, Alemu H (2014): Hypertension and associated factors among university students in Gondar, Ethiopia: A cross-sectional study. BMC Public Health, 14, 1-5.
• Tercan Kaas E (2016): Üniversite Öğrencilerinde Rekreasyon Aktivitelerine Katılım, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları ve Yaşam Tatminin İncelenme- si (Akdeniz Üniversitesi Örneği). 14. Uluslararası Spor Bilimleri Kongresi, Özet Kitapçığı, s; 203, 1-4 Kasım 2016, Antalya.
• Thibault H, Contrand B, Saubusse E, Baine M, Maurice-Tison S (2010): Risk factors for overwe- ight and obesity in french adolescents: Physical ac- tivity, sedentary behavior and parental characteris- tics. Nutrition, 26, 192-200.
• Ünalan D, Öztop DB, Elmalı F, Öztürk A, Konak D, Pırlak B, Güneş D (2009): Bir grup sağlık yükseko- kulu öğrencisinin yeme tutumları ile sağlıklı yaşam biçimi davranışları arasındaki ilişki. İnönü Üniversi- tesi Tıp Fakültesi Dergisi, 16, 75-81.
• Vella-Zarb RA, Elgar FJ (2009): The ‘freshman 5’: a meta-analysis of weight gain in the freshman year of college. J Am Coll Health, 58, 161-166.
• Vella-Zarb RA, Elgar FJ (2015): Predicting the ‘freshman 15’: Environmental and psychological predictors of weight gain in first-year university students. Health Educ J, 69, 321-332.
• Walker SN, Sechrist KR, Pender NJ (1987): The health-promoting lifestyle profile: development and psychometric characteristics. Nurs Res, 36, 76-81.
• WHO. World Health Organization. Obesity and Overweight Fact Sheet No:311. 2013, http://who. int/mediacentre/factsheets/fs3117en/print.html (Erişim Tarihi: 20.12.2016).
• Yüksel H. (2012): Üniversite öğrencilerinin sağlığı geliştirici yaşam biçimi davranışlarına etki eden sosyal faktörler. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bi- limler Dergisi, 34, 137-150.
• Zaccagni L, Barbieri D, Gualdi-Russo E (2014): Body composition and physical activity in Italian university students. J Transl Med, 12, 1-9.