FUTBOL HAKEMLERİNİN DURUMLUK KAYGI VE GENEL ÖZ YETERLİK DÜZEYLERİNİN BAZI DEĞİŞKENLER AÇISINDAN İNCELENMESİ

Yıl 2019, Cilt: 17 Sayı: 2, 64 - 74, 30.06.2019

Çağatay Dereceli , Turhan Toros , Rabia Yıldız

https://doi.org/10.33689/spormetre.530152

Cited By: 2

Öz

Bu
çalışmanın amacı; futbol hakemlerinin durumluk kaygı ve genel öz
yeterliklerinin bazı değişkenler açısından incelenmesidir. Araştırmaya, 21-34
yaş aralığında, 2018-2019 futbol sezonunda Mersin, Ankara, İstanbul, İzmir,
Adana ilinde görev yapan toplam 117 erkek futbol hakemi gönüllü olarak
katılmıştır. Hakemlerin durumluk kaygı düzeyleriyle ilgili veri toplamak
amacıyla Martens ve ark. (1990) tarafından geliştirilen Koruç (1998) tarafından
Türk kültürüne uyarlanan Yarışmasal Durumluk Kaygı Envanteri (CSAI-2), genel öz
yeterlik düzeylerini belirlemek amacıyla ise Sherer ve ark. (1982) tarafından
geliştirilen Yıldırım ve İlhan (2010) tarafından Türk kültürüne uyarlanan Genel
Öz Yeterlik Ölçeği kullanılmıştır. Verilerin analizinde değişkenler arasında
karşılaştırma ve korelasyon türü incelemeleri içeren ilişkisel tarama modeli
kullanılmıştır. Yapılan normallik testi sonucu dağılımın normal bulunmasıyla
birlikte, ikili karşılaştırmalar için Bağımsız t testi, ilişki durumlarına
bakmak amacıyla ise Pearson Korelasyon Analizi kullanılmıştır. Sonuç olarak,
hakemlerin başlama, yılmama ve sürdürme çabası/ısrar alt boyut puanlarında
hakemlik kategorisine göre anlamlı bir farklılık olmadığı tespit edilmiştir.
Hakemlerin yaşları ile bedensel

kaygı
alt boyutu arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki bulunmuştur.

Anahtar Kelimeler

Kaygı, Öz Yeterlik, Futbol Hakemi

Kaynakça

• Bandura A. (1977). Self-efficacy: toward a unifying theory of behavioral change. Psychological review, 84, 2, 191.
• Bandura A. (1986). The explanatory and predictive scope of self-efficacy theory. Journal of social and clinical psychology, 4, 3, 359-373.
• Bandura A. (1994). Self-efficacy. In V. S. Ramachaudran (Ed.), Encyclopedia of human behavior, New York: Academic Press, 4, 71-81.
• Bandura A. (1997). Self-efficacy: The exercise of control, New York, 3-604.
• Baştuğ G., Duman S., Akçakoyun F., Karadeniz F. (2016). Football referees; stress, self-confidence, decision making, Journal of Human Sciences, 13, 3, 5399-5406.
• Engür M. (2002). Elit Sporcularda Başarı Motivasyonunun Öğrencilerinin Durumluk Kaygı Düzeyleri Üzerine Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi, İzmir.
• Feltz D.L., Short S.E., Sullivan P.J. (2008). Self-efficacy in sport. Human Kinetics.
• Göksel A.G., Pala A., Caz Ç. (2016). Futbol Hakemlerinin Boş Zamanlarını Değerlendirme Tercihleri ile İletişim Becerileri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi, Uluslararası Hakemli İletişim ve Edebiyat Araştırmaları Dergisi (UHIVE), 11, 15-28.
• Karasar N. (2015). Bilimsel Araştırma Yöntemi, Ankara: Nobel Yayınevi.
• Konter E. (1996). Sporda Stres ve Performans (1. Baskı b.). İzmir: Saray Medikal Yayıncılık.
• Konter E. (1997). Profesyonel Futbolcuların Yaş Gruplarının Durumluk Kaygı Düzeylerine Etkisi. 1. Uluslararası Spor Psikolojisi Sempozyumu (s. 82). Mersin: Bağırgan Yayımevi.
• Koruç Z. (1998). CSAI-2’nin Türkçe uyarlaması. V. Spor Bilimleri Kongresi. Ankara: Hacettepe Üniversitesi, 93.
• Macila E. (2013). Basketbol oyuncularının durumluk ve sürekli kaygı düzeylerinin belirlenmesi, Yakın Doğu Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Lefkoşa, Kıbrıs.
• Magaletta P.R., Oliver J.M. (1999). The hope construct, will, and ways: Their relations with self‐efficacy, optimism, and general well‐being. Journal of clinical psychology, 55, 5, 539-551.
• Martens R. (1977). Sport Competition Anxiety Test. Champaign IL: Human Kinetics Publishers.
• Martens R., Vealey R. S., Burton D. (1990). Competitive anxiety in sport. Human Kinetics.
• Özgül F. (2003). Beden Eğitimi ve Spor Yüksek Okulu öğrencilerinde durumluk ve sürekli kaygı düzeyleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas.
• Pajares F. (1997). Current directions in self-efficacy research. Advances in motivation and achievement, 10, 149, 1-49.
• Sherer M., Maddux J.E., Mercandante B., Prentice-Dunn S., Jacobs B., Rogers R.W. (1982). The self-efficacy scale: Construction and validation. Psychological reports, 51, 2, 663-671.
• Sherer M., Adams C. H. (1983). Construct validation of the self-efficacy scale. Psychological reports, 53, 3, 899-902.
• Spielberger, C. D. (1966). Theory and research on anxiety. Anxiety and behavior, 1(3).
• Tavacıoğlu L., Kora K., Karaveli D., Yazıcı O., Ercan H. (1997). Kaygının Reaksiyon Zamanı Üzerine Etkisi. 1. Ululararası Spor Psikolojisi Sempozyumu Mersin: Bağırgan Yayımevi, 47-48.
• Uzunoğlu Ö.U., Şahin M., Fişekçioğlu B. (2009). Türk Futbol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin Klasmanlarına Ve Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi, Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 11, 1, 32–36.
• Ülper H., Bağcı H. (2012). Türkçe öğretmeni adaylarının öğretmenlik mesleğine dönük öz yeterlik algıları. Electronic Turkish Studies, 7, 2.
• Yıldırım F., İlhan İ. Ö. (2010). Genel özyeterlilik ölçeği Türkçe formunun geçerlilik ve güvenilirlik çalışması. Türk Psikiyatri Dergisi, 21, 4, 301-308.
• Zorba E., Göksel A. G., Pala A., Zorba N. (2016). Futbol Hakemlerinin Müsabaka Öncesi Sürekli Kaygı Düzeylerinin Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi (Ege Bölgesi Örneği), Ankara Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, Spormetre, 14, 2.