PROFESYONEL FUTBOL KULÜPLERİNİN KURUMSALLAŞMASINDA İZOFORMİZM

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 1, 39 - 52, 30.03.2021

Hacı Şükrü Taştan , Bilge Donuk

https://doi.org/10.33689/spormetre.764296

Öz

Öz: Bu araştırmanın amacı, profesyonel futbol kulüpleri yönetiminde yer alan yöneticilerin kurumsallaşma ilkeleri ile kulübün firma performans tutumları arasındaki ilişki durumunu incelemektir. Araştırma, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama yöntemi ile yapılmıştır. Araştırmaya 217 profesyonel futbol kulüp yöneticisi katılmıştır. Bu araştırma, nicel araştırma metodolojisi içinde yer alan genel tarama modellerinden betimleyici ilişkisel tarama modelinde gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın amacına yönelik olarak yöneticilere, kurumsallaşma ilkeleri ve firma performans ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen veriler SPSS programında korelasyon analizi yapılmıştır. Araştırma bulgularına göre profesyonel futbol kulüplerinin sportif başarısının yanı sıra, finansal başarı da kazanması, kulüplerin finansal ve yönetimsel sürdürülebilirliğini artırması, performanslarını geliştirilebilecek kazanımlar elde etmesi, kulüplerin iç ve dış paydaşları tarafından istenen ve beklenen bir olgu olduğu görülmektedir. Profesyonel futbol kulüplerinin yönetimlerinin kurumsallaşma ilkelerini gerçekleştirirken yönetim performansını artırdıklarına yönelik bir algı oluşmasına rağmen söz konusu yönetim yaklaşımlarının finansal ve sportif başarı üzerindeki etkisinin sınırlı kalması, kurumsallaşma ilkelerinin sportif başarı sağlama gayesinden çok kulüp yönetimlerinin birbirleriyle benzeşme yoluyla kendilerini meşrulaştırmak amacının bir göstergesi olarak yorumlanmaktadır. Sonuç olarak; kulüpler, kurumsal kuramda yer alan izomorfizm yaklaşımı ile birbirlerine benzeme eğilimi göstererek, kurumsallaştıklarını düşünmektedir. Ancak kulüplerin kurumsallaştıklarını düşünmelerine rağmen finansal durumlarının zararda olması, kurumsallaşma ilkelerini yerine getirmedikleri sonucunu ortaya çıkarmaktadır. Kulüplerin finansal ve sportif başarısının arttırılması için bir iktisadi örgütün yapması gereken kurumsallaşma ilkelerini, kişisellikten uzak, profesyonel kurumsal yönetim anlayışı ile kararlılıkla uygulaması gerektiği değerlendirilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Kulüp Yönetimi, Kurumsallaşma, Firma Performansı

Teşekkür

Değerli Spormetre editörüm şimdiden emeğiniz için Teşekkür ederim. İyi çalışmalar dilerim.

ISOFORMISM IN THE INSTITUTIONALIZATION OF PROFESSIONAL FOOTBALL CLUBS

Öz

The purpose of this study is to examine the relationship between the institutionalization principles of managers involved in the management of professional football clubs and the firm performance attitudes of the club. The research was carried out in the descriptive relational scanning model, one of the general scanning models included in the quantitative research methodology. 217 professional football club managers participated in the study. For the purpose of the research, institutionalization principles and firm performance scale were applied to managers. Correlation analysis of the obtained data was made in the SPSS program. According to the findings of the research, it is seen that professional football clubs gain financial success as well as their sportive success, increase the financial and managerial sustainability of clubs, gain gains that can improve their performance, and it is seen that clubs are desired and expected by their internal and external stakeholders. Although there is a perception that the management of professional football clubs increase their management performance while implementing the principles of institutionalization, the limited effect of these management approaches on financial and sportive success is interpreted as an indicator of the goal of institutionalization to legitimize themselves through similarity with each other rather than the aim of achieving sportive success. As a result; Clubs think that they are institutionalized by showing a tendency to resemble each other with the isomorphism approach in institutional theory. However, even though clubs think they are institutionalized, their financial situation is at a loss, which reveals that they do not fulfill the institutionalization principles. In order to increase the financial and sportive success of the clubs, it is considered that an economic organization should decisively implement the principles of institutionalization, away from personalities, with a professional corporate management approach.

Anahtar Kelimeler

Club Management, Institutionalization, Firm Performance

Kaynakça

• Apaydın, F. (2007). Örgütlerde Kurumsallaşma ve Adaptif Yeteneklerin Pazarlama Eylemlerine ve Örgütsel Performansına Etkileri. Gebze: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimleri Enstitüsü.
• Argan, M. (2004). Spor Sponsorluğu Yönetimi. Ankara: Detay Yayıncılık.
• Aydın, A. (2018). Aile Şirketlerinde Değişim ve Kurumsallaşma. İstanbul: Ceres Yayınları.
• Çakar, M., Danışman, A. (2017). Kurumsal Kuram. H. Sözen, N. Basım içinde, Örgüt Kuramları. İstanbul: Beta Yayıncılık.
• Dağlı Ekmekçi, Y, Sönmezoğlu, U. (2019). Türkiye Süper Liginde Üç Büyük Futbol Kulübünün Başkanlarının Söylem Analizi: 2015-2016 Sezonu. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 4(1), 62-74. DOI: 10.25307/jssr.571047.
• Di Maggio, P.J., Powell, W.W. (1983). The Iron Cage Revisited: Institutional Isomorphism and Collective Rationality in Organizational Fields, Powell, W.W. Ve Dimaggio, P.J. (Ed.), in The New Institutionalism in Organizational Analysis, 1991. Chicago: University of Chicago Press, p.63-82.
• Devecioğlu, S., Çoban B., Karakaya, Y.E., Karataş, Ö. (2012). Türkiye’de Spor Kulüplerinin Şirketleşmeye Yönelimlerinin Değerlendirilmesi, SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2012, X(2) 35-42.
• Ekmekçi, Y. A., (2015). Türkiye Profesyonel Futbol Kulüplerinin Kurumsallaşması, Doktora Tezi, Pamukkale Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
• Eren, M, Çukacı, Y. (2020). Türkiye'deki Futbol Kulüplerinin Halka Arzında Değerleme Süreçleri: Beşiktaş, Galatasaray ve Fenerbahçe Örneği. Akademik Yaklaşımlar Dergisi, 10(2), 90-122.
• Ergül, N. (2017). Spor Kulüplerinin Futboldaki Başarıları İle Spor Şirketlerinin Finansal Başarıları Arasındaki İlişkinin Test Edilmesi. Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35(3), 43-71. DOI: 10.17065/huniibf.340696.
• Ergün E., (2003). İşletmelerdeki Kültürel Özelliklerin Örgüt Performansına Etkisi Üzerine Bir Uygulama, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gebze Yüksek Teknolojileri Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmit, s. 200.
• Gürbüz, S., Şahin, F. (2018). Sosyal Bilimlerde Araştırma Yöntemleri (5.Basım). Ankara: Seçkin Yayıncılık.
• Karasar, N. (2005). Bilimsel Araştırma Yöntemi. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. s.81.
• Koç, A., Orman F., (2018). Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi (Modaratör: Düzen, E.), https://www.youtube.com/watch?v=DzmeinJUO4E, Erişim Tarihi: 15.11.2018, İstanbul.
• Koçel, T. (2014). İşletme Yöneticiliği. İstanbul: Beta Yayıncılık s.421-422.
• Konuksever, S.C. (2020). Trabzonspor UEFA'dan neden ceza aldı? www.fanatik.com.tr/trabzonspor-uefadan-neden-ceza-aldi-tum-kriterlere-uyulmustu-2148662 Erişim tarihi: 15.06.2020.
• Özdamar, K. (2016). Ölçek ve Test Geliştirme Yapısal Eşitlik Modellemesi. Eskişehir: Nisan Kitabevi.
• Özen, Ş. (2015). Yeni Kurumsal Kuram: Örgütleri Çözümlemede Yeni Ufuklar ve Yeni Sorunlar; Örgüt Kuramları, (Der.) Sargut, A. Selami, Şükrü Özen, 3.Baskı, Ankara: İmge Kitabevi.
• Paşaoğlu, D. ve Ark. (2013). Yönetim ve Organizasyon. Eskişehir: Anadolu Üniversitesi.
• Saatçioğlu, C. (2013). Spor Ekonomisi. Ankara: Gazi Kitabevi.
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), (2018). www.sermayepiyasalarikongresi.org.tr/kongre/2018 Türkiye Sermaye Piyasaları Kongresi, 2018, Erişim Tarihi: 15.11.2018.
• Sermaye Piyasası Kurulu (SPK), (2019). Kurumsal Yönetim Raporlama Rehberi, s.7, https://www.spk.gov.tr/Sayfa/Dosya/1297 Erişim tarihi: 11.03.2019.
• Sönmezoğlu, U., Çoknaz, D. (2013). Yönetici Bakış Açısıyla Spor Kulüplerinde Kurumsallaşma. NWSA-Sports Sciences, 1-21.
• Sunay, H. (2004). Spor Kulüplerinde Şirketleşme. Gazi Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, s.69-76.
• Şen, E. (2013). Kurumsallaşma ile Firma Performansı İlişkisinde Kurumsal Yönetişimin Rolü, Doktora Tezi, İzmit: Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü.
• Şen, E. (2017). Kurumsallaşma ve Kurumsal Yönetim. İstanbul: Beta Basım A.Ş.
• Taştan H.Ş. (2019). Spor Yönetiminde Kurumsallaşmanın, Kurumsal Yönetişimin Ve Denetimin, Örgüt Performansı Üzerine Etkisi; Türkiye Profesyonel Futbol Takımları Üzerine Analitik Bir Araştırma, Doktora Tezi. İstanbul Üniversitesi-Cerrahpaşa, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü. Türkiye Futbol Federasyonu (TFF). (2018). http://www.tff.org/default.aspx?pageID=545 Erişim Tarihi: 11.06.2018.
• Turan, İ., Şimşek, Ü., Aslan, H. (2015). Eğitim Araştırmalarında Likert Ölçeği ve Likert-Tipi Soruların Kullanımı ve Analizi. Sakarya Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, (30), 186-203.
• UEFA, (2016). Club Licensing Benchmarking Report Financial Year 2016. İsviçre, Nyon.
• Uluslararası Futbol Ekonomi Formu (UFEF), (2019) https://www.borsaistanbul.com/duyurular/2019/11/21/uluslararasi-futbol-ekonomi-forumu-ufef-2019-gerceklestirildi, Erişim Tarihi:21.11.2019, İstanbul.
• Uluyol, O. (2014). Süper Lig Futbol Kulüplerinin Finansal Performans Analizi / Fınancıal Performance Analysıs Of Super League Football Clubs. Journal of Yaşar University, 9(34), 5716-5731. Retrieved from https://dergipark.org.tr/tr/pub/jyasar/issue/19148/203251.
• Walter, G., Tacon, R. (2010). Corporate Social Responsibility in Sport: Stakeholder Management in the UK Football Industry. Journal of Management and Organization, 566-586.
• Yurdakul, H. (2021). Kulüpler Yasası ve Kulüp Yöneticilerinin Sorumluluğu, https://www.hukukihaber.net/makale/kulupler-yasasi-ve-kulup-yoneticilerinin-sorumlulugu-h440481.html. Erişim Tarihi: 15.03.202.