IS SOCIAL APPEARANCE ANXIETY DETERMINANT OF ATTITUDE RELATED TO HEALTHY NUTRITION IN TEAM AND INDIVIDUAL SPORTS?

Yıl 2021, Cilt: 19 Sayı: 4, 124 - 134, 30.12.2021

Gönül Tekkurşun Demir , Sevinç Namlı , Halil İbrahim Cicioğlu

https://doi.org/10.33689/spormetre.915191

Cited By: 7

Öz

The present study aimed to reveal whether the social appearance anxiety of the athletes engaging in individual and team sports predict their attitudes toward healthy eating and explore these variables by age, gender, and sports branch. A total of 316 athletes, 142 females and 174 males, participated in the research employing a correlational design. Among the participants, 166 were individual sports athletes, while 150 were team sports athletes. The data were collected using the Social Appearance Anxiety Scale (SAAS) and the Attitude Toward Healthy Eating Scale (ATHES) and analyzed utilizing Pearson's correlation analysis, regression analysis, and t-test. The results showed a significant negative correlation between social appearance anxiety and attitudes toward healthy eating. Besides, the regression analysis yielded that social appearance anxiety significantly predicted attitudes toward healthy eating. In addition, there was a low, significant, and positive correlation between age and social appearance anxiety, while it was negative between age and attitudes toward healthy eating. Regarding gender, the social appearance anxiety of male athletes was found to be significantly higher than that of female athletes. Yet, attitudes toward healthy eating did not differ statistically by gender. Finally, it was discovered that the male individual sports athletes had significantly higher scores on the ATHES than their female counterparts. Overall, social appearance anxiety negatively predicts attitudes toward healthy eating; that is, increased social appearance anxiety significantly lowers attitudes toward healthy eating. Moreover, male athletes have greater external appearance concerns and, consequently, ignore healthy eating. 

Anahtar Kelimeler

Sports, team and individual sports, attitude for healthy nutrition, social appearance anxiety

TAKIM VE BİREYSEL SPORLARDA SOSYAL GÖRÜNÜŞ KAYGISI SAĞLIKLI BESLENMEYE İLİŞKİN TUTUMUN BELİRLEYİCİSİ MİDİR?

Öz

Araştırmada bireysel ve takım sporu yapan sporcuların sosyal görünüş kaygısının sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumunun belirleyicisi olup olmadığını ortaya koymak ve katılımcıların yaşı, cinsiyeti, branşına göre sosyal görünüş kaygısı ile sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumunu incelemek amaçlanmıştır. Bu amaçla araştırmaya 142 kadın, 174 erkek olmak üzere toplam 316 sporcu katılmıştır. Nicel araştırma modelinin kullanıldığı araştırmaya, 166’sı bireysel, 150’si takım sporcusu dahil edilmiştir. Araştırmada veri toplama aracı olarak, Sosyal Görünüş Kaygısı Ölçeği (SGKÖ)ve Sağlıklı Beslenmeye İlişkin Tutum Ölçeği (SBİTÖ) kullanılmıştır. Araştırmada pearson moment korelasyon testi, regresyon analizi, t-testi analizinden yararlanılmıştır. Araştırmada SGKÖ ile SBİTÖ arasında negatif yönde orta düzeyde anlamlı ilişki tespit edilmiştir. Sosyal görünüş kaygısının, sporcuların sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum puanlarını anlamlı olarak yordadığı görülmüştür. Ayrıca sporcuların yaşı ile SBİTÖ arasında pozitif yönde düşük düzeyde, SGKÖ arasında negatif yönde düşük düzeyde anlamlı ilişki bulunmuştur. Cinsiyete göre, erkek sporcuların sosyal görünüş kaygısının kadın sporcuların sosyal görünüş kaygısından anlamlı düzeyde yüksek olduğu saptanmıştır. Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum cinsiyete göre istatistiksel açıdan farklılık göstermemektedir. Bireysel branşlarda spor yapan erkeklerin sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumunun, bireysel branşlarda spor yapan kadın sporcularınkinden anlamlı düzeyde yüksek olduğu tespit edilmiştir. Sonuç olarak, sosyal görünüş kaygısının sağlıklı beslenmeye ilişkin tutumun belirleyicisi olduğu, sosyal görünüş kaygısındaki artışın sağlıklı beslenme tutumunu negatif yönde etkilediği, erkek sporcuların dış görünüşe ilişkin kaygılarının daha yüksek olduğu ve bu doğrultuda sağlıklı beslenmeyi göz ardı ettikleri söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Spor, Sağlıklı beslenme, Sosyal Görünüş Kaygısı, Bireysel ve Takım Sporları

Kaynakça

• Aksayan, S. (1998). Halk sağlığı hemşireliği el kitabı. Vehbi Koç Vakfı.
• Alemdağ, S., Öncü, E. (2015). Öğretmen adaylarının fiziksel aktiviteye katılım ve sosyal görünüş kaygılarının incelenmesi. International Journal of Science Culture and Sport (IntJSCS), 3(3), 287-300.
• Atik, D., Atik, C., Asaf, R., Çınar, S. (2015). The effect of perceived social support by hemodialysis patients on their social appearance anxiety. Medicine Science, 4(2), 2210-2223.
• Baysal A., (2002). Beslenme. (Yenilenmiş 9. Baskı). Ankara: Hatiboğlu Yayınevi.
• Brennan, M. A., Lalonde, C. E., Bain, J. L. (2010). Body image perceptions: Do gender differences exist. Psi Chi Journal of Undergraduate Research, 15(3), 130-138.
• Büyüköztürk, S. (2014). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabi: istatistik, araştırma deseni, SPSS uygulamaları ve yorum, 16th ed., Ankara: Pegem Akademi.
• Büyüköztürk, Ş. (2011) Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Ankara: Pegem A Yayınları.
• Cash, T. F., Fleming, E. C. (2002). The impact of body image experiences: Development of the body image quality of life inventory. Journal of Eating Disorder, 31, 455-460.
• Ceylan, V., Muştu, Ç., Sarıışık, M. (2020). Healthy Nutritional Attitudes and Behaviors During COVID-19 Outbreak Lockdown. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(4), 2491-2506. DOI: 10.21325/jotags.2020.723
• Cohen, J. (2013). Statistical power analysis for the behavioral sciences. New York: Academic press.
• Çınar, H., Keskin, N. (2015). Öğrencilerin sosyal görünüş kaygısının öğrenim yeri tercihlerine etkisi. Electronic Journal of Vocational Colleges, 14, 457-464.
• De Vriendt, T., Matthys, C., Verbeke, W., Pynaert, I., De Henauw, S. (2009). Determinants of nutrition knowledge in young and middle-aged Belgian women and the association with their dietary behaviour. Appetite, 52(3), 788-792. https://doi.org/10.1016/j.appet.2009.02.014
• Demir, G. T., Cicioğlu, H. İ.(2019). Sağlıklı beslenmeye ilişkin tutum ölçeği (SBİTÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 4(2), 256-274.
• Doğan, T. (2010). Sosyal görünüş kaygısı ölçeği’nin (SGKÖ) Türkçe uyarlaması: geçerlik ve güvenirlik çalışması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 39(39), 151-159.
• Erdemir, A. V., Bağcı, S. I., Yüksel İnan, E., Turan, E. (2013). Akne vulgarisli hastalarda sosyal görünüş kaygısı ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi. İstanbul Med, 1, 35-9. Doi: 10.5152/imj.2013.08
• Gülen, Ö., Kumartaşlı, M., Madak, E., Sönmez, H. O., Pepe, O. (2021). Taekwon-do sporcularının beslenme tutumlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. The Online Journal Of Recreation And Sport–July, 10(3), 31-45.
• Gümüş A. E. (2000). Üniversite Öğrencilerinin Yalnızlık ve Beden İmgelerinden Doyum Sosyal Kaygı Düzeyleri ile İlişkisinin İncelenmesi, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi, 33 (1), 99-108.
• Haase, A. M., Mountford, V., Waller, G. (2007). Understanding the link between body checking cognitions and behaviors: The role of social physique anxiety. International Journal of Eating Disorders, 40(3), 241-246.
• Hart, T. A., Flora, D. B., Palyo, S. A., Fresco, D. M., Holle, C., Heimberg, R. C. (2008). Development and examination of the social appearance anxiety scale. assessment, Sage Journal, 15, 48-59.
• Hendrie, G. A., Coveney, J., Cox, D. (2008). Exploring nutrition knowledge and the demographic variation in knowledge levels in an Australian community sample. Public Health Nutrition, 11(12), 1365-1371. Kalaycı, Ş. (2006). SPSS Uygulamalı Çok Değişkenli İstatistik Teknikleri, Asil Yayın Dağıtım, Ankara.
• Karaağaç, G. (2020). Spor salonlarına giden bireylerin sağlıklı beslenme tutumları ve sosyal görünüş kaygı düzeylerinin belirlenmesi, Yayımlanmış Yüksek Lisan Tezi, Kafkas Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kars. Karasar, N. (2009). Bilimsel araştırma yöntemleri. Ankara: Nobel.
• Ko, N. (2010). The role of body shame, social appearance anxiety, and body checking behavior on body dissatisfaction and disordered eating behaviors: a crosscultural study in Germany and Korea (Doctoral dissertation, Universitätsbibliothek Freiburg). Retrieved from http://www.freidok.unifreiburg.de/volltexte/7926/
• Leary, M. R., Kowalski, R. M. (1995). Social anxiety. New York: Guilford.
• Lunde C, Frisén A, Hwang C.,P. (2007). Ten-Year-Old Girls’ and Boys’ Body Composition and Peer Victimization Experiences: Prospective Associations with Body Satisfaction, Body Image, 4, 11-28.
• Mancini, C., Ameringen, M. V., Bennett, M., Patterson, B., Watson, C. (2005). Emerging treatments for child and adolescent social phobia: AReview. Journal of Child & Adolescent Psychopharmacology, 15(4), 589-607.
• Namlı, S. (2019). Kış sporları ile uğraşan sporcuların sağlıklı beslenmeye yönelik tutumları. Beslenme ve obezite. (Ed. Yaman, Ç.) (1. Baskı: Ekim 2019). Yayıncı Sertifika No: 36934.E-ISBN: 978-605-7594-08-2.
• Özenoğlu, A., Çevik, E., Çolak, H., Altıntaş, T., Alakuş, K. (2021). Changes in nutrition and lifestyle habits during the covid-19 pandemic in Turkey and the effects of healthy eating attitudes. Mediterranean Journal of Nutrition and Metabolism, 1(17), 325-341.
• Özkan, Y. (2017). Ergenlerde sosyal görünüş kaygısı ile duygusal yeme arasındaki ilişkinin incelenmesi, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Gelişim Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim dalı, İstanbul.
• Pehlivan, Z., Ada, E. N., Öztaş, G. (2017). Ev kadınlarının sosyal görünüş kaygıları ve sağlıklı yaşam biçimi davranışları. Spor Bilimleri Dergisi, 28(1), 11-23.
• Sanlier, N., Pehlivan, M., Sabuncular, G., Bakan, S., Isguzar, Y. (2018). Determining the relationship between body mass index, healthy lifestyle behaviors and social appearance anxiety. Ecology of food and nutrition, 57(2), 124-139.
• Saygın, M., Öngel, K., Çalışkan, S., Yağlı, M., Has, M., Gonca, T., Yücel, K. (2011). Süleyman Demirel üniversitesi öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları. Sdü Tıp Fakültesi Dergisi, 18(2), 43-47.
• Senger, K. (2017). Beden eğitimi ve spor yüksekokulu öğrencilerinin sosyal görünüş kaygı düzeylerinin incelenmesi. TURAN-SAM, 9(36), 751-756.
• Smolak, L. (2004). Body image in children and adolescents: where do we go from here?. Body image, 1(1), 15-28.
• Spark, A. (1998). Nutrition counseling. In health promotion throughout the lifespan. Ed. Edelman CL, Mandle CL. Mosby Company, St.Louis.
• Süel, E., Şahin, İ., Karakaya, M. A., Savucu, Y. (2006). Elit seviyedeki basketbolcuların beslenme bilgi ve alışkanlıkları. Fırat Üniversitesi Sağlık Bilimleri Tıp Dergisi, 20(4), 271-275.
• Şimşir, Z., Seki, T., Dilmaç, B. (2019). Sosyal görünüş kaygısında cinsiyet farklılıkları: Bir meta analiz çalışması. OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 10(17), 615-637.
• Tabachnick, B. G., Fidell, L. S. (2013). Using multivariate statistics (6th ed.). NewJersey: Pearson
• Telli̇, E., Ünal, Z. (2016). Üniversite öğrencilerinin sosyo-demografik özelliklerine göre sosyal görünüş kaygısı: bir alan araştırması. Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8(15), 134-146. DOI: 10.20875/sb.98440.
• Üstün, N. A. (2020). Social physical anxiety and nutritional attitude in athlete and non-athlete university students. Progress in nutrition, 22(2), 1-22.
• Üstün, N. A., Üstün, Ü. D., Işık, U., Yapıcı, A. (2020). Health belief regarding leisure time physical activity and nu-tritional attitude: are they related in athletic and sedentary university students. Progress in Nutrition, 22(1), 156-160 DOI: 10.23751/pn.v22i1-S.9810
• Var, L., Karabulut, E. O., Atasoy, M. (2018). Examination of social appearance anxiety levels of senior taekwondo athletes studying at university. International Journal of Eurasia Social Sciences, 9(33), 1434-1451.