“SPORCU BAĞLILIK ÖLÇEĞİ”NİN GEÇERLİK VE GÜVENİRLİK ÇALIŞMASI

Yıl 2018, Cilt: 16 Sayı: 3, 39 - 47, 30.09.2018

Selen Kelecek Feyza Meryem Kaya F. Hülya Aşçı

Öz

Bu araştırmanın amacı, Lonsdale, Hodge ve Jackson (2007) tarafından geliştirilmiş olan “Sporcu Bağlılık Ölçeği” (Athlete Engagement Questionnaire)’nin Türkçe versiyonunun geçerlilik ve güvenilirliğinin test edilmesidir. “Sporcu Bağlılık Ölçeği” 87 kadın (Xyaş: 22.62 ± 2.36), 114 erkek (Xyaş: 23.85 ± 3.07) olmak üzere toplam 201 (Xyaş: 23.32 ± 2.84) sporcuya uygulanmıştır. Sporcu Bağlılık Ölçeği her biri dört maddeden oluşan dört alt boyut (güven, adanmışlık, dinçlik, coşku) olmak üzere toplam 16 maddeden oluşmaktadır. Ölçeğin yapı geçerliğini test etmek için Temel Bileşenler Faktör Analizi Varimaks dönüştürmesi uygulanmıştır. Ölçüt geçerliliğini sınamak amacıyla “Sporcu Tükenmişlik Ölçeği” kullanılmıştır. Ölçeğin ölçüt geçerliği için Pearson Çarpımlar Moment Korelasyonu, iç tutarlılığı için ise Cronbach Alpha iç tutarlılık katsayısı hesaplanmıştır. Temel Bileşenler Faktör Analizi sonuçları ile orijinal ölçeğe uygun olarak dört faktör yapısı belirlenmiştir ve maddeler ölçeğin %71.73’ünü açıklamaktadır. Sporcu Bağlılık Ölçeği için hesaplanan iç tutarlık katsayıları 0.75 (adanmışlık) ile 0.92 (güven) arasında bulunmuştur. Sporcu Bağlılık Ölçeği ile Sporcu Tükenmişlik Ölçeği arasında anlamlı bir ilişki olmadığı saptanmıştır. Elde edilen analiz sonuçlarına göre, Sporcu Bağlılık Ölçeği’nin Türkçe versiyonunun sporcuların bağlılık düzeylerinin belirlenmesinde kullanılabilir olduğunu göstermekle birlikte, kriter geçerliğinin desteklenmediğini göstermektedir.

Anahtar Kelimeler

Bağlılık Ölçeği, Geçerlik, Güvenirlik, Sporcu

Kaynakça

• 1. Alpar R. (2001): Spor Bilimlerinde Uygulamalı İstatistik. 2. Baskı. İstanbul: Nobel Yayın Dağıtım.
• 2. Brislin RW. (1986): The wording and translation of research instruments. In: WJ Lonner, JW Berry, (Eds.) Field Methods in Educational Research. s.137-64. 1st ed. Newbury Park, CA: Sage Publications.
• 3. Büyüköztürk, Ş. (2014): Sosyal Bilimler İçin Veri Analizi El Kitabı. Ankara: Pegem Akademi.
• 4. Curran T, Appleton PR, Hill, AP, et al. (2013). The mediating role of psychological need satisfaction in relationships between types of passion for sport and athlete burnout. J SPORT SCI, 31(6), 597 – 606.
• 5. DeFreese JD, Smith AL. (2013): Areas of work life and the athlete burnout-engagement relationship. J APPL SPORT PSYCHOL, 25(2), 180-196.
• 6. Gustafsson H, Hassmén P, Hassmén N. (2011): Are athletes burning out with passion?. EUR J SPORT SCI, 11(6), 387-395.
• 7. Hodge K, Lonsdale C, Jackson SA. (2009): Athlete engagement in elite sport: an exploratory investigation of antecedents and consequeneces. SPORT PSYCHOL, 23, 186-202.
• 8. Kahn WA. (1990): Psychological conditions of personal engagement and disengagement at work. ACAD MANAGE J, 33(4), 692-724.
• 9. Kahn WA. (1992): To be fully there: Psychological presence at work. HUM RELAT, 45(4), 321-349.
• 10. Kelecek S, Kara FM, Kazak Çetinkalp Z, ve ark. (2016): “Sporcu tükenmişlik ölçeği”nin Türkçe uyarlaması. HACETTEPE SPOR BİLİMLERİ DERGİSİ, 27(4), 149-161.
• 11. Lemyre PN, Roberts GC, Stray-Gundersen J. (2007): Motivation, overtraining, and burnout: Can self-determination predict overtraining and burnout in elite athletes?. EUR J SPORT SCI, 7, 115-126.
• 12. Lonsdale C, Hodge K, Jackson SA. (2007a): Athlete engagement: II. Development and initial validation of the athlete engagement questionnaire. INT J SPORT PSYCHOL, 38, 471-492.
• 13. Lonsdale C, Hodge K, Raedeke TD. (2007b): Athlete engagement: I. A qualitative investigation of relevance and dimentions. INT J SPORT PSYCHOL, 38, 451-470.
• 14. Martins P, Rosado A, Ferreira V, et al. (2014): Examining the validity of the athlete engagement questionnaire (AEQ) in a Portuguese sport setting. MOTRIZ, RIO CARLO, 20(1), 1-7.
• 15. Maslach C, Jackson SE. (1981): The measurement of experienced burnout. J ORGAN BEHAV, 2, 99-113.
• 16. Maslach C, Leiter MP. (1997): The truth about burnout: how organizations cause personal stress and what to do about it. San Francisco. John Wiley & Sons, Inc.
• 17. Maslach C, Schaufeli WB, Leiter MP. (2001): Job burnout. ANNU REV PSYCHOL, 52(1), 397-422.
• 18. Raedeke TD, Smith AL. (2001): Development and preliminary validation of an athlete burnout measure. J SPORT EXERCISE PSY, 23, 281–306.
• 19. Raedeke TD, Smith, AL. (2004): Coping resources and athlete burnout: an examination of stress mediated and moderation hypotheses. J SPORT EXERCISE PSY, 26, 1-14.
• 20. Schaufeli WB, Bakker AB. (2004): Job demands, job resources, and their relationship with burnout and engagement: a multi-sample study. J ORGANIZ BEHAV, 25, 293-315.
• 21. Schaufeli WB, Salanova M, Gonzalez-Roma V, Bakker AB. (2002): The measurement of engagement and burnout: a two sample confirmatory fator analytic approach. J HAPPINESS STUD, 3, 71-92.
• 22. Tabei Y, Fletcher D, Goodger K. (2012): The relationship between organizational stressors and athlete burnout in soccer players. J CLIN SPORT PSYCHOL, 6, 146-165.