REKREASYONEL FAALİYETLERE KATILIMI ETKİLEYEN FAKTÖRLERİN İNCELENMESİ: LOJİSTİK REGRESYON ANALİZİ

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 2, 109 - 120, 30.07.2024

Kübra Karadağ Mehmet Ali Yücel Adil Oğuzhan

https://doi.org/10.33689/spormetre.1397907

Öz

Ekonomilerde üretimin verimliliğinin artması, emek, sermaye, doğal kaynaklar ve girişimci unsurlarından oluşan üretim faktörlerinin belirli koşul ve oranlarda bir araya gelmesiyle birlikte sağlanmaktadır. Emek faktörünün niteliğini ifade eden beşeri sermaye kavramı ise üretime katılan işgücünü belirtirken, diğer üretim faktörlerinin verimini de etkilemektedir. Beşeri sermayenin etkinliği, beceri düzeyi, motivasyon, sağlık durumu ve refah gibi faktörlerden etkilenmektedir. Zamanın büyük bir kısmını çalışma ve diğer zorunlu faaliyetlere ayıran bireyler için boş zaman faaliyetleri, kişisel tatmin, zihinsel yenilenme ve bedensel dinlenme sağlayan önemli araçlar arasında yer almaktadır. Bireylerin bilinçli olarak katılım gösterdiği, özgürlük ve mutluluk hislerini içselleştirdiği, çalışma hayatı ve temel ihtiyaçlar dışındaki keyifli ve dinlendirici etkinliklerin tümünü ifade etmek amacıyla tercih edilen rekreasyonel faaliyetleri, toplumsal değişim süreçlerine olumlu katkıda bulunmaktadır. Çalışma kapsamında, TÜİK Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması (2021)’ nda 66,176 kişiye uygulanan anket verileri kullanılarak, bireylerin ücret karşılığında rekreasyon faaliyetine katılmasını etkileyen faktörlerin belirlenmesi ve nitel tercih modelleriyle ele alınan değişkenler açısından nasıl değişkenlik gösterdiğinin açıklanması amaçlanmaktadır. Sonuç olarak, cinsiyet, kişinin demografik özellikleri, eğitim seviyesi, gelir düzeyi, çalışma durumu, sağlık durumu ve otomobil sahipliği olarak belirlenen değişkenlerin, rekreasyonel faaliyetlere katılım üzerinde anlamlı bir etkisinin olduğu elde edilmektedir. Hayatın rutinleşmesinden kaçınarak, bireylerin çeşitli faaliyetlere katılımını teşvik etmek, zamanlarını etkili bir şekilde yönetmelerini sağlamak ve yaşamsal faaliyetlerden daha fazla tatmin elde etmelerine destek olmak, kişilerin verimliliği arttırmaktadır. Bu nedenle, rekreasyonel faaliyetlere katılımı etkileyen faktörleri incelenmesi ve bu konuda yapılacak iyileştirmelerin göz ardı edilmemesi gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler

Rekreasyon, Lojistik Regresyon Modeli, Yaşam Koşulları

INVESTIGATION OF FACTORS AFFECTING PARTICIPATION IN RECREATIONAL ACTIVITIES: LOGISTIC REGRESSION ANALYSIS

Öz

Increasing the efficiency of production in economies is ensured by the combination of production factors consisting of labor, capital, natural resources and entrepreneurial elements in certain conditions and proportions. The concept of human capital, which expresses the quality of the labor factor, refers to the labor force participating in production and also affects the efficiency of other production factors. For individuals who allocate a significant portion of their time to work and other obligatory activities, leisure pursuits serve as crucial means for personal satisfaction, mental rejuvenation, and physical relaxation. Recreational activities, chosen to encompass all enjoyable and relaxing endeavors beyond work and basic needs, in which individuals consciously engage, internalize feelings of freedom and happiness, contribute positively to societal processes of change. Within the scope of the study, it is aimed to determine the factors affecting individuals’ participation in recreational activities for a fee and to reveal how they vary in terms of variables considered with qualitative preference models by using the survey data applied to 66,176 people in the TURKSTAT Income and Living Conditions Survey (2021). As a result, it is determined that variables such as gender, demographic characteristics, education level, income level, employment status, health condition, and car ownership have a significant impact on participation in recreational activities. Avoiding the routine of life and encouraging individuals to participate in various activities, facilitating effective time management, and supporting them in obtaining greater satisfaction from leisure activities than from routine tasks enhances productivity. Therefore, it is necessary to examine the factors influencing participation in recreational activities and not to overlook improvements that can be made in this regard.

Anahtar Kelimeler

Recreation, Logistic Regression Model, Living Conditions

Kaynakça

• Akyol, C., & Akkaşoğlu, S. (2020). Gençlerin Boş Zamanlarında Rekreasyon Faaliyetlerine Katılım Engelleri Üzerine Bir. Journal of Tourism and Gastronomy Studies, 8(3), 2072-2089.
• Altergott, K., & McCreedy, C. C. (1993). Gender and family status across the life course: constraints on five types of leisure. Loisir et Société/Society and Leisure, 16(1), 151-179.
• Aşıkkutlu, H. S. (2008), Rekreasyonel Motivasyon ve Kısıtlayıcılar; Ankara Göksu Parkı ve Harikalar Diyarı Parkı Örneği. Yüksek Lisans, Düzce Üniversitesi, Düzce.
• Aydoğdu, A., Dağıstan, M., T., & Karaçor, B. (2018). Üniversite öğrencilerini sportif rekreasyonel faaliyetlerden alıkoyan etmenler üzerine bir örnek olay incelemesi. Social, Mentality and Researcher Thinkers Journal, 4(11), 410-422.
• Barton, J., Bragg, R., Pretty, J., Roberts, J., & Wood, C. (2016). The wilderness expedition: An effective life course intervention to improve young people’s well-being and connectedness to nature. Journal of Experiential Education, 39(1), 59-72.
• Beightol, J., Jevertson, J., Carter, S., Gray, S., & Gass, M. (2012). Adventure education and resilience enhancement. Journal of Experiential Education, 35(2), 307-325.
• Clark, B. S., & Anderson, D. M. (2011). I would be had I had not taken this class:'the role of leisure education in college students' development. Recreational Sports Journals, 35(1), 45-55.
• Culp, R. H. (1998). Adolescent girls and outdoor recreation: A case study examining constraints and effective programming. Journal of Leisure Research, 30(3), 356-379.
• Çerez, H., Yılmaz, Ş., & Dinçer, Ö. (2006). Antalya merkez emniyet teşkilatında görev yapan emniyet mensuplarının rekreasyon etkinliklerine katılımlarının incelenmesi. Uluslararası spor bilimleri kongresi, 1-3.
• Çiçen, C., Boyacıoğlu, E. Z., & Oğuzhan, A. (2020). Turizmde kadın işgücünün cinsiyet ayrımcılığı algısı: Edirne ilinde bir araştırma. Tourism and Recreation, 2(1), 54-63.
• Çolakoğlu, Ü, Atay, H., & Yurcu, G. (2020). Turizm rehberliği bölümü öğrencilerinin kişilik özellikleri ile rekreatif faaliyetlere katılım engelleri ilişkisi, OPUS Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 15(26), 4386-4407.
• Eser, K., & Gökmen, Ç. E. (2009). Beşeri sermayenin ekonomik gelişme üzerindeki etkileri: Dünya deneyimi ve Türkiye üzerine gözlemler. Sosyal ve Beşeri Bilimler Dergisi, 1(2), 41-56.
• Gujarati, D. N. (2001), Temel Ekonometri, Çev. Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayınları, 540 – 578, İstanbul.
• Gujarati, D. N., & Porter, D. C. (2012). Temel Ekonometri, Çev. Ümit Şenesen, Gülay Günlük Şenesen, Literatür Yayıncılık, İstanbul.
• Gulam, A. (2016). Recreation–need and importance in modern society. International Journal of Physiology, Nutrition and Physical Education, 1(2), 157-160.
• Gümüş, H., Alay, Ö. S., & Karakılıç, M. (2017). Fiziksel aktivite için park ve rekreasyon alanlarına gelen kullanıcıların mekân seçimini ve fiziksel aktiviteye katılımını etkileyen faktörler. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 15(1), 31-38.
• Güriş, S., & Çağlayan, E. (2010). Ekonometri: Temel Kavramlar, Der Yayınları, İstanbul.
• Güven, A. G., & Taşdeviren, G. (2012). Çalışma Saatleri ve Kapasite Yoksunluğu Perspektifinden Rekreasyon. I. Rekreasyon Araştırmaları Kongresi: 392 - 408, 12 – 15 Nisan 2012, Kemer, Antalya.
• Hausman, J. A., & Wise, D. A. (1978). A conditional probit model for qualitative choice: Discrete decisions recognizing interdependence and heterogeneous preferences. Econometrica: Journal of the econometric society, 403-426.
• Henderson, K. A., Bialeschki, M. D., Shaw, S. M., & Freysinger, V. J. (1996). Both gains and gaps: Feminist perspectives on women's leisure. Both gains and gaps: feminist perspectives on women's leisure.
• Hlansy, G. (2000). The effects of a short-term outdoor experiential program on a student’s selfconcept and their perception of the program. Unpublished master’s thesis). University of Wisconsin-Stout, Menomonie, WI.
• Karakan H.İ., Ertaş Ç, Çolak O., & Yurtman S. (2021). Yerel halkın rekreasyon faaliyetlerine katılımını etkileyen faktörlere yönelik bir çalışma. Gümüşhane Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Elektronik Dergisi, 12(2), 557-569.
• Kruger, L. E. (2006). Recreation as a path for place making and community building. Leisure/Loisir, 30(2), 383-392.
• Lapa, T. Y., & Ardahan, F. (2009). Akdeniz Üniversitesi Öğrencilerinin Serbest Zaman Etkinliklerine Katılım Nedenleri ve Değerlendirme Biçimleri. Spor Bilimleri Dergisi, 20(4), 132-144.
• Moccia, F. D. (2000). Planning time: an emergent European practice. European Planning Studies, 8(3), 367-375.
• Overholt, J. R., & Ewert, A. (2015). Gender matters: Exploring the process of developing resilience through outdoor adventure. Journal of Experiential Education, 38(1), 41-55.
• Özsoy D., & Biçer T. (Ed.). (2023). The Effect of Leisure Management on Motivatıon in Sports Volunteers, Efe Akademi, İstanbul
• Özsoy D., & Karakuş O., (2023), Spor Endüstrisinde Yapay Zeka, Efe Akademi, İstanbul. Searle M, & Jackson E (1985): Socio-economic variation in perceived barriers to recreation participation among would-be participants. Leisure Sciences. 7, 227-249.
• Tarı, R. (2008). Ekonometri, Kocaeli Üniversitesi Yayınları, Gözden Geçirilmiş 5. Baskı, İzmit.
• Torkildsen, G. (2005). Leisure and Recreation Management, London and Newyork: Taylor Birnd Francis Group.
• Türkiye İstatistik Kurumu, (2021). Gelir ve Yaşam Koşulları Araştırması Mikro Veri Seti (Kesit), 2021, Ankara: TÜİK Yayınları
• US Department of Health and Human Services. (2008). US Department of Health and Human Services 2008 physical activity guidelines for Americans. Hyattsville, MD: Author, Washington, DC, 2008, 1-40.
• Usal, A. (1981). Çağdaş bunalım/turizm. Ege Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 1(1-2), 13-19.
• Warren, K. (1990). Women's outdoor adventures. In Miles, J. C., & Priest, S. (Eds.), Adventure education (pp.411-417). State College, PA: Venture.
• Whittington, A., Aspelmeier, J. E., & Budbill, N. W. (2016). Promoting resiliency in adolescent girls through adventure programming. Journal of Adventure Education and Outdoor Learning, 16(1), 2-15.
• Yıldız, S.B., Kılıç, S. N., 6 Gürbüz, A. K. (2016). Balıkesir Kent Halkının Yaşadıkları Kentteki Rekreasyon Faaliyetlerine Katılımları ve Yerel Rekreasyon İmkanlarının Yeterlilik Düzeylerinin Belirlenmesi. Journal of Recreation and Tourism Research, 3(1), 10-23.