INVESTIGATION OF THE RELATIONSHIP BETWEEN THE FREQUENCY OF PHYSICAL EDUCATION COURSE SPORTSMANSHIP AND VIOLENT TENDENCIES AND HAPPINESS OF SECONDARY EDUCATION STUDENTS

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 4, 10 - 26

Öner Boztepe , Meryem Altun Ekiz

https://doi.org/10.33689/spormetre.1430062

Öz

The aim of this study is to examine the relationship between Frequency of Physical Education Course Sportsmanship and Violence Tendencies and happıness of Secondary Education Students. 374 volunteer students studying at U. B. Multi-Program Anatolian High School participated in this study, in which the relational screening model was applied, in the 2022-2023 academic year. Data were collected with the "Physical Education Lesson Sportsmanship Behavior Scale, Violence Tendency Scale and Happiness Scale". In the analysis of the data, firstly, the normality test of the scale scores was performed and it was determined that the data did not show a normal distribution. Accordingly, Mann-Whitney U test, Kruskal-Wallis test and Sperman Brown rank difference test were applied along with descriptive statistical methods. While a significant difference was observed in the students' violence tendency and sportsmanship behavior scores according to gender and age variables, no significant difference was observed in their happiness scores. In the analysis results made according to the students' high school type, there was a significant difference in sportsmanship scores, but no significant difference was seen in violence and happiness scores. While there was a significant difference in the students' violence scores according to the class variable, there was no significant difference in their sportsmanship and happiness scores. According to the results of correlation analysis; a negatively significant relationship between violence and happiness; a positive significant relationship between sportsmanship and happiness; a positive significant relationship between age and sportsmanship; It was found that there was a significant negative relationship between grade and age and violence. According to the results of the correlation analysis, it was found that there is a significant negative relationship between violence and happiness. A positive and significant relationship was found between sportsmanship and happiness. A positive significant relationship was found between age and sportsmanship. A significant negative correlation was found between class and age and violence. As a result, it was seen that men's violence and sportsmanship behaviors were higher than women's. While the highest score obtained from the violence tendency scale is in the 15-year-old group, the highest score received from the sportsmanship behavior scale includes students in the 16-year-old group. Considering the grade level, the highest score obtained from the violence tendency scale was seen in the 10th grade students. It can be said that if students' violence scores increase, their happiness scores will decrease, and if their sportsmanship scores increase, their happiness scores will also increase.

Anahtar Kelimeler

Secondary education, physical education course, sportsmanship, violent tendencies, happiness

ORTAÖĞRETİMDE ÖĞRENİM GÖREN ÖĞRENCİLERİN BEDEN EĞİTİMİ DERSİ SPORTMENLİK DAVRANIŞI VE ŞİDDET EĞİLİMİ SIKLIĞI İLE MUTLULUK ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Öz

Bu çalışmanın amacı Ortaöğretimde Öğrenim Gören Öğrencilerin Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışı ve Şiddet Eğilimi Sıklığı ile Mutluluk Arasındaki İlişkinin İncelenmesidir. İlişkisel tarama modeli uygulanan bu çalışmaya 2022-2023 eğitim öğretim yılında U.B. Çok Programlı Anadolu Lisesi’nde öğrenim gören 374 gönüllü öğrenci katılmıştır. Veriler “Beden Eğitimi Dersi Sportmenlik Davranışı Ölçeği, Şiddet Eğilimi Ölçeği ve Mutluluk Ölçeği” ile toplanmıştır. Verilerin analizinde öncelikle ölçek puanlarının normallik testi yapılmış ve verilerin normal dağılım göstermediği tespit edilmiştir. Buna bağlı olarak da betimsel istatistik yöntemleri ile beraber Mann-Whitney U testi, Kruskal-Wallis testi ve Sperman Brown sıra farkları testi uygulanmıştır. Öğrencilerin cinsiyet ve yaş değişkenine göre şiddet eğilimi ve sportmenlik davranışı puanlarında anlamlı farklılık gözlenirken mutluluk puanlarında anlamlı bir farklılık gözlenmemiştir. Öğrencilerin lise türüne göre yapılan analiz sonuçlarında sportmenlik puanlarında anlamlı farklılık görülürken şiddet ve mutluluk puanlarında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Öğrencilerin sınıf değişkenine göre şiddet puanlarında anlamlı farklılık görülürken sportmenlik ve mutluluk puanlarında anlamlı bir farklılık görülmemiştir. Korelasyon analizi sonuçlarına göre; şiddet ve mutluluk arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki; sportmenlik ve mutluluk arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki; yaş ve sportmenlik arasında pozitif yönde anlamlı bir ilişki; sınıf ve yaş ile şiddet arasında negatif yönde anlamlı bir ilişki olduğu bulunmuştur. Sonuç olarak erkeklerin şiddet ve sportmenlik davranışları kadınlardan daha yüksek düzeyde olduğu görülmüştür. Şiddet eğilimi ölçeğinden alınan en yüksek puan 15 yaş grubunda iken sportmenlik davranışı ölçeğinden alınan en yüksek puan ise 16 yaş grubundaki öğrencileri kapsamaktadır. Sınıf düzeyine bakıldığında şiddet eğilimi ölçeğinden alınan en yüksek puan 10. sınıftaki öğrencilerde görülmüştür. Öğrencilerin şiddet puanlarının artması durumunda mutluluk puanlarının azalacağı, sportmenlik puanlarının artması durumunda mutluluk puanlarının da artacağı söylenebilir.

Anahtar Kelimeler

Ortaöğretim, beden eğitimi dersi, sportmenlik, şiddet eğilimi, mutluluk

Kaynakça

• Akbaş Aksoy, S. (2022). Lise öğrencilerinin internet bağımlılığı, okula yabancılaşma ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Zonguldak Bülent Ecevit Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Zonguldak.
• Akdoğan, B. (2017). Lise öğrencilerinin psikolojik dayanıklılık ve çatışma çözme davranışlarının öznel iyi oluşlarını yordaması. Yüksek Lisans Tezi, Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Akman, S. (2013). Lise öğrencilerinin şiddette yönelik tutumları ile okula bağlılık duygusu arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Aksoy, A. B., Güngör Aytar, A., Kaytez, N. (2017). Üniversite öğrencilerinin mutluluk ve alçakgönüllülük düzeylerinin bazı değişkenlere göre incelenmesi. Kastamonu Eğitim Dergisi, 25(3), 1119-1132. https://dergipark.org.tr/tr/pub/kefdergi/issue/29417/320726
• Akyüz, H., Yaşartürk, F., Aydın, İ., Zorba, E., Türkmen, M. (2017). Üniversite öğrencilerinin yaşam kalitesi ve mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. International Journal of Cultural And Social Studies, 3 (SI-2), 253-262. https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjcss/issue/33182/369781
• Altun, M., Güvendi, B. (2019). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersi sportmenlik davranışlarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Uluslararası Toplum Araştırmaları Dergisi, 11(18), 2224-2240. https://doi.org/10.26466/opus.570922
• Ateş, E. (2021). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersinde sergiledikleri sportmenlik davranışlarını çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Sivas Cumhuriyet Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sivas. Aydoğdu, H. (2017). Lise öğrencilerinde öznel oluş ve akılcı olmayan inancalar arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Ayyıldız, E., Sunay, H. (2021). Bireylerin fiziksel aktiviteye katılım durumlarına göre mutluluk ve duygusal düzenlemede öz-yeterlik düzeylerinin incelenmesi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 19(4), 230-240. https://doi.org/10.33689/spormetre.963168
• Bağcı, R., Uslu, S., Sarıçam, H. (2019). Rekreasyonel etkinliklere katılan ve katılmayan bireylerin mutluluk yönelimlerinin incelenmesi. Uluslararası Spor Bilimleri Öğrenci Çalışmaları, 1(1), 27-34. https://dergipark.org.tr/tr/pub/i4s Baş, D. (2020). Trakya üniversitesinin merkez ilçede eğitim gören öğrencilerin şiddet eğilimleri ve toplumsal cinsiyete ilişkin tutumları. Uzmanlık Tezi, Trakya Üniversitesi Tıp Fakültesi, Halk Sağlığı Anabilim Dalı, Edirne. Büyüköztürk, Ş. (2012). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. (16. Baskı). Ankara: Pegem.
• Campbell, A. (2006). Sex differences in direct aggression: What are the psychological mediators? Aggression and Violent Behavior, 11(3), 237–264. https://doi.org/10.1016/j.avb.2005.09.002
• Certel, Z., Bahadır, Z., Çelik, B. (2020). Ortaokul öğrencilerin beden eğitimi dersi sportmenlik davranışları. Spor ve Performans Araştırmaları dergisi, 11(3), 221-230. https://doi.org/10.17155/omuspd.676577 Çakır, B. (2022). Ortaokul öğrencilerin dijital oyun bağımlılığı, akran zorbalığı ve sportmenlik davranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ağrı İbrahim Çeçen Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Ağrı.
• Çakır, G. (2015). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluş düzeylerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İzmir.
• Çelebi, Ç. D. (2014). Lise öğrencilerinin öznel iyi oluşları ile ahlaki olgunluk seviyeleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Çetinöz, E., Pehlivan, F. Z., Aslan, E. (2024). Investigation of the effects of violence tendency and moral maturity on attitudes towards physical violence. OPUS– Journal of Society Research, 21(4), 238-252.
• Çuhadaroğlu Çetin, F. (2008). Youth and violence. In M.D. Ulusoy (Ed.). Political Violence, Organized Crimes, Terrorism And Youth. Netherlands: IOS Press. Davli Temel, D. (2018). Ergenlerde algılanan sosyal destek ve şiddet eğilimi. Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Halk Sağlığı Hemşireliği Anabilim Dalı, İstanbul.
• Demircan, T. (2019). Öğretmenlerin örgütsel bağlılık düzeyleri ile örgütsel mutlulukları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Uşak Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Uşak.
• Denizli, A. A., Dündar, G. İ. (2020). Kariyer tatmininin mutluluk düzeyi üzerindeki etkisini belirlemeye yönelik araştırma. İş’te davranış dergisi, 5(1), 17-25. https://doi.org/10.25203/idd.702802
• Doğan, T. (2013). Beş faktör kişilik özellikleri ve öznel iyi oluş. Doğuş Üniversitesi Dergisi, 14(1), 56-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/doujournal/issue/66668/1043081 Efilti, E. (2008). Orta öğretim kurumlarında okuyan öğrencilerin saldırganlık ve denetim odağı’nın karşılaştırmalı olarak incelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi (19), 213-230. https://dergipark.org.tr/tr/pub/susbed/issue/61795/924219
• Ekinci, H. B. (2018). Ortaokul öğrencilerinin sportmenlik davranışları ile başarı algıları. Yüksek Lisans Tezi, Erzincan Binali Yıldırım Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim dalı, Erzincan.
• Emiroğlu, Z (2018). Examining the effects of basic psychological needs and life satisfaction levels on tendencies to violence of 10-14 aged middle school students. Master Thesis, Yeditepe University, Institute of Educational Sciences, İstanbul.
• Erkan, A. S. (2006). Ergenlerdeki şiddet eğilimine televizyonun etkisi ve sosyal hizmet müdahalesi. Yüksek Lisans Tezi, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim Dalı, Ankara.
• Erkiner, D. (2012). Lise 1.sınıf öğrencilerinin saldırganlık düzeyleri ile aile işleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Dokuz Eylül Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Aile Eğitimi ve Danışmanlığı Anabilim Dalı, İzmir.
• Ezer, H. İ. (2017). Ergenlik döneminde yağın kullanılan savunma mekanizmaları ile psikolojik sağlamlık ve mutluluk düzeyi arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi, Çağ Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Mersin.
• Felicity, H. (2002). Eğitimde etik. S. Kunt-Akbaş (Çev.), İstanbul: Ayrıntı Yayınları.
• Feta, M. (2019). Farklı lise türlerindeki öğrencilerin sınav kaygısı ile mutluluk düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Fidan, N. (2012). Okulda öğrenme ve öğretme. (3. Baskı), Ankara: Pegem Akademi.
• Genç, M., Ayhan, F. (2021). University students’ experiences of violence during elementary education. International Social Sciences Studies Journal, 7(78), 533-541. http://dx.doi.org/10.26449/sssj.3007
• Gordon, T. (1999). Etkili ana baba eğitimi. E. Aksay ve B. Özkan (Çev.), İstanbul : Ya-pa Yayınları. Gülcan, A. (2014). Genç yetişkinlerde iyimserliğin mutluluk ve yaşam doyumu üzerindeki etkisinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Fatih Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Gündoğan, S. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinin saldırganlık düzeylerinin, algılanan sosyal destek ve öznel iyi oluş açısından incelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Necmettin Erbakan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Konya.
• Gürpınar, B. (2009). Basketbol ve futbol hakemlerinin karşılaştıkları sportmenlik dışı davranışlar ve bu davranışların çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Ankara.
• Hacıcaferoğlu, S., Selçuk, M., Hacıcaferoğlu, B., Karataş, Ö. (2015). Ortaokullarda işlenen beden eğitimi ve spor derslerinin, sportmenlik davranışlarına katkısının bazı değişkenler açısından incelenmesi. International Journal of Sport Culture and Science, 3(Special Issue 4), 557-566. https://doi.org/10.14486/IJSCS431
• Haskan-Avcı, Ö., Yıldırım, İ. (2014). Ergenlerde şiddet eğilimi, yalnızlık ve sosyal destek. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education) 29(1), 157-168.
• İkiz, F., Püskülcü, H., Eren, Ş. (2000). İstatistiğe giriş. Barış Yayınları Fakülteler Kitabevi.
• İnan, B. C. (2021). Beden eğitimi ve spor ders saatlerinin akademik başarıya etkisi: Beden eğitimi ve spor dersine yönelik tutumların aracılık rolü. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi Eğitim Enstitüsü, Rize.
• Karabulut, B. (2019). Ortaöğretim öğrencilerinde dijital oyun bağımlılığı ve şiddet eğilimi ilişkisi. Yüksek Lisans Tezi. Hasan Kalyoncu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Psikoloji Anabilim Dalı, Gaziantep.
• Kılıç, S. (2019). Spor yöneticiliği bölümü öğrencilerin kişilik özellikleri ile sportmenlik yönelim düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Bilimleri Enstitüsü, Spor Yönetimi Anabilim Dalı, Erzurum.
• Kiremitçi, S. (2020). Lise öğrencilerinde aile aidiyeti ve şiddet eğilimi arsındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisan Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Sosyal Hizmet Anabilim dalı, Konya.
• Kocadaş, B., Özgür, Ö., Özbulut, M. (2010). Gençlik ve şiddet: Toplumsal alanda şiddetin yükselişi. Anakara: Atatürk Kültür Merkezi Yayınları.
• Koç, Y. (2013). Beden eğitimi dersi sportmenlik davranışı ölçeği (BEDSDÖ): Geçerlik ve güvenirlik çalışması. Erzincan Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 96-114.
• Koc, Y. (2017). Relationships between the physical education course sportsmanship behaviors with tendency to violence and empathetic ability. Journal of Education and Learning, 6(3), 169-180.
• Koç, H., Tekin, A. (2011). Beden eğitimi derslerinin çocuklarda seçilmiş motorik özellikler üzerine etkisi. van Yüzüncü Yıl Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 8(Özel). https://dergipark.org.tr/tr/pub/yyuefd/issue/13708/165960
• Koç, Y., Tamer, K. (2016). A study on the sportsmanshiıp behaviors of female students in physical education course according to different variables. Journal of Physical Education & Sports Science/Beden Egitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 10(2). https://dergipark.org.tr/tr/pub/bsd/issue/53483/711935
• Koçyiğit, M. (2023). Beden eğitimi ve spor öğretmenlerinin örgütsel sinizme ilişkin algılarının örgütsel mutlulukları üzerine etkisinin incelenmesi. Ankara: İKSAD.
• Konter, E. (2006). Sporda karşılaşma psikolojisi. Ankara: Nobel Yayınları. Kotan, R. (2024). Profesyonel futbol takım taraftarlarının sportmenlik anlayışları üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara. Kulaber, E. (2021). Spor lisesi ile beden eğitimi ve spor yüksekokulunda öğrenim gören öğrencilerin sportmenlik yönelimlerinin bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Recep Tayyip Erdoğan Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Rize.
• Kulakci-Altintas, H., Ayaz-Alkaya, S. (2018). Parental attitudes perceived by adolescents, and their tendency for violence and affecting factors. Journal of Interpersonal Violence, 34(1), https://doi.org/10.1177/088626051880790
• Miller, B. W., Roberts, G. C., Ommundsen, Y. (2004). Effect of motivational climate on sportspersonship among competitive youth male and female football players. Scandinavian Journal of Medicine – Science in Sports, 14(3), 193 – 202. https://doi.org/10.1111/j.1600-0838.2003.00320.x
• Nair, B. (2014). Ergenlerin saldırganlık davranışlarının bazı değişkenler açısından incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Cumhuriyet Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ortaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Anabilim Dalı, Sivas.
• Namdar, A. (2018). Bir grup öğrencide umut, kaygı ve mutluluk arasındaki ilişki. Yüksek Lisans Tezi. Üsküdar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Klinik Psikoloji Anabilim Dalı, İstanbul.
• Obaid, M. A. O. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin sporda şiddet ve istenmeyen davranışlara ilişkin görüşlerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Balıkesir Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Balıkesir. Önel, S. (2021). Ortaöğretim öğrencilerin sportmenlik davranışları ile saldırganlık düzeyi arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Adnan Menderes Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Aydın. Özgür, G., Yörükoğlu, G., Arabacı Baysan, L. (2011). Lise öğrencilerinin şiddet algıları, şiddet eğilim düzeyleri ve etkileyen faktörler. Psikiyatri Hemşireliği Dergisi, 2(2), 53-60. https://jag.journalagent.com/z4/vi.asp?pdir=phd&plng=tur&un=PHD-76486
• Özyılmaz, Ö. (2020). Türk Milli Eğitim sisteminin sorunları ve çözüm arayışları. Ankara: Pegem Akademi.
• Pala, Ö., F. (2003). Saldırganlık eğilimi – dindarlık ilişkisi üzerine bir çalışma. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Erzurum.
• Pallant, J. (2016). SPSS Survival manual. (6. Baskı). McGraw-Hill. (6. Baskıdan Türkçe’ye çevirisi: Balcı, S., Ahi, B. SPSS Kullanma kılavuzu. Ankara: Anı.
• Pehlivan, Z. (2004). Fair play kavramının geliştirilmesinde okul sporunun yeri ve önemi. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 2(2): 49- 53.
• Sağlam, A., İkiz, F. E. (2017). Ortaokul öğrencilerinin şiddet eğilimleri ile okula bağlılık düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. İlköğretim Online, 16(3), 1235-1246. https://doi.org/10.17051/ilkonline.2017.330253
• Salmon, G., James, A., ve Smith, D.M. (1998). Bullying in schools: self reported anxiety, deression and self esteem in secondary childiren. BMJ, 317(7163), 924-925. https://doi.org/10.1136/bmj.317.7163.924
• Satcher, N. D. (2006). Social and moral reasoning of hing school athletes and non- athletes. Unpublished Doctoral Dissertation, The University of Mississippi, USA. Şahin, M. H., (2003). Sporda şiddet ve saldırganlık. Ankara: Nobel Yayın Dağıtım. Şen Balcı, M. (2022). Üniversite öğrencilerinin öznel iyi oluş ve mutluluk düzeylerinin rekreaktif aktivitelerle katılma durumlarına göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Konya.
• Tanrıverdi, H. (2012). Sports ethıcs and vıolence. The Journal of Academic Social Science Studies, 5(8), 1071-1093. https://doi.org/10.9761/jasss_361
• Tektaş, D. (2021). Hatay örnekleminde yetişkinlerde çocukluk çağı travmalarının şiddete yönelik tutum, şiddet eğilimi ve saldırganlık üzerine etkisi. Yüksek Lisans Tezi. Haliç Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, İstanbul.
• Temel, A., Altun Ekiz, M., Akdağcık, İ. U., Kangalgil, M. (2023). Investıgatıon of secondary school students’ sportsmanshıp behavıors ın physıcal educatıon and sports lesson. SPORMETRE Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 21(1), 105-116. https://doi.org/10.33689/spormetre.1187404
• Tingaz, E. O. (2013). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği ile bazı öğretmen adaylarının duygusal zekâ ve mutluluklarının karşılaştırılması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Beden Eğitimi ve Spor Eğitimi Anabilim Dalı, Ankara.
• Tingaz, E., O., Hazar, M. (2014). Beden eğitimi ve spor öğretmenliği ile bazı öğretmen adaylarının duygusal zekâ ve mutluluklarının karşılaştırılması. International Journal of Science Culture and Sport. Special Issue (1), 745-756. https://doi.org/10.14486/IJSCS144
• Tsai, E., Fung, L. (2005). Sportspersonship in youth basketball and volleyball players. Athletic Insight, 7(2), 37-46. athleticinsight.com chrome-extension://efaidnbmnnnibpcajpcglclefindmkaj/https://athleticinsight.com/Vol7Iss2/SportsPDF.pdf
• Tuncer Uçar, H. (2016). Ortaöğretim öğrencilerinde şiddet eğilimi: Samsun örneği. Yüksek Lisans Tezi. On dokuz Mayıs Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Samsun.
• Turan, S. (2022). Okul sporlarına katılan ortaöğretim öğrencilerinin beden eğitimine yatkınlıkları ve beden eğitimi dersindeki sportmenlik davranışlarının incelenmesi. Doktora Tezi. Sakarya Uygulamalı Bilimler Üniversitesi, Lisansüstü Eğitim Enstitüsü, Sakarya. Türkmen, M., Varol, S. (2015). Beden eğitimi ve spor dersinin ortaokul öğrencileri üzerinde sportmenlik davranışı oluşturma etkisinin belirlenmesi (Bartın il örneği). Uluslararası Güncel Eğitim Araştırmaları Dergisi 1(1): 42-64. https://dergipark.org.tr/tr/pub/intjces/issue/25668/270721
• Yarar, Y. (2019). Lise öğrencilerinin iyi oluş düzeyleri ile siber zorbalık mağduriyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi. İstanbul Sabahattin Zaim Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul.
• Yeter, S. İ. (2019). Üniversite öğrencilerinin mutluluk düzeylerinin aile aidiyeti ve manevi yönelimlerine göre yordanması. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi, Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, İstanbul. Yıldız, A. (2021). Spor bilimleri fakültesi öğrencilerinin belirsizliğe tahammülsüzlerinin mutluluk düzeyleri üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Atatürk Üniversitesi, Kış Sporları ve Spor Yönetimi Ana Bilim Dalı, Erzurum,
• Yıldız, Y. (2015). Spor yapan ve spor yapmayan üniversite öğrencilerinin sosyalleşme ve mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Muğla.
• Yücekaya, M. A. (2020). Ortaokul öğrencilerinin beden eğitimi ve spor dersi mutluluk düzeylerinin incelenmesi. Uluslararası Dağcılık Ve Tırmanış Dergisi, 3(1), 27-37. https://doi.org/10.36415/dagcilik.745302