A LOOK AT THE SITUATION OF DUAL CAREER REFEREES IN CONTINUING THEIR REFEREE PROFESSION FROM A GENDER CONTEXT

Yıl 2024, Cilt: 22 Sayı: 4, 98 - 113

Rana Eti , Yeter Aytül Dağlı Ekmekçi

https://doi.org/10.33689/spormetre.1484111

Öz

In today's realities, the individual turns to a second job. The situation of turning to another profession for a second job or hobby is within the scope of dual career. In this context, it is aimed to investigate the status of dual-career referees in continuing their refereeing profession in the context of gender. In this study, a total of 377 referees, 134 women and 243 men, working in racquet sports branches (tennis, badminton and table tennis) were reached. Study data were collected with the personal information form prepared by the researchers and the “Referee Retention Scale”. In addition to descriptive statistics, independent samples T-test and One-Way Analysis of Variance (ANOVA) were used in the study, assuming that the data were normally distributed (kurtosis -.300 and skewness -.094).
According to the findings, there are significant differences between the referee retention scale and its sub-dimensions according to gender, marital status, age, educational status and sport branches. There are significant differences in the scale and sub-dimensions of the expressions related to the referee profession and gender-related expressions according to gender, marital status, age, educational status and branch variables. In addition, there are significant differences in the referee retention scale and its sub-dimensions according to the responses to gender-related statements. As a result, although the stress of dual-career female referees is high, their tendency to continue the referee profession is also high.

Anahtar Kelimeler

Dual career, referee, referee retention, gender

ÇİFT KARİYERLİ HAKEMLERİN HAKEMLİK MESLEĞİNİ SÜRDÜRME DURUMLARINA TOPLUMSAL CİNSİYET BAĞLAMINDAN BİR BAKIŞ

Öz

Günümüz gerçeklerinde birey ikinci bir işe yönelmektedir. İkinci bir iş veya hobi amaçlı başka bir mesleğe yönelme durumu çift kariyerliliğin kapsamındadır. Bu kapsamda çift kariyerli hakemlerin hakemlik mesleğini sürdürme durumlarının toplumsal cinsiyet bağlamında araştırılması amaçlanmaktadır. Bu çalışmada raket sporları branşlarında (tenis, badminton ve masa tenisi) görev yapan 134 kadın ve 243 erkek olmak üzere toplam 377 hakeme ulaşılmıştır. Çalışma verileri, araştırmacılar tarafından düzenlenen kişisel bilgi formu ve “Hakemlik Mesleğini Sürdürme Ölçeği” ile toplanmıştır. Çalışmada tanımlayıcı istatistiğin yanı sıra verilerin normal dağılım gösterdiği (kurtosis -,300 ve skewness -,094) kabul edilerek bağımsız örneklemler T-testi ve Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) kullanılmıştır.
Bulgulara göre cinsiyet, medeni durum, yaş, eğitim durumu, branş değişkenlerine göre hakemlik mesleğini sürdürme ölçeği ve alt boyutları arasında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Ayrıca toplumsal cinsiyete yönelik ifadelere verilen yanıtlara göre de hakemlik mesleğini sürdürme ölçeği ve alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmaktadır. Sonuç olarak çift kariyerli kadın hakemlerin stresleri yüksek olmasına rağmen hakemlik mesleğini sürdürme eğilimleri de yüksektir.

Anahtar Kelimeler

Çift kariyerlilik, hakem, hakemliği sürdürme, toplumsal cinsiyet

Kaynakça

• Açıcı, S., Çebi, M. (2020). Ulusal ve Uluslararası Voleybol Hakemlerinin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Journal of International Social Research, 13(70), 1212-1222.
• Ağbuğa, B., Gül, F., Ağbuğa F., Şenkibar, B. (2017). Denizli İli Atletizm Hakemlerinin Hakemlikte Kalma ve Bırakma Davranışlarının İncelenmesi. International Journal of Cultural and Social Studies (IntJCSS), 3(1), 146-153.
• Akpınar, C. (2013). Career barriers for women executives and the Glass Ceiling Syndrome: the case study comparison between French and Turkish women executives. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 75.
• Aktaş, K. (2015). Genel anlamda kariyer ve kariyer sorunları. Sosyal Araştırmalar ve Davranış Bilimleri Dergisi, 1(1), 26-36.
• Albayrak, O., İbiş S., Kayışoğlu N. B. (2012). Futbol Hakemlerinin Meslek ve Aile Yaşantılarında Karşılaşmış Oldukları Sorunlar. Selçuk Üniversitesi Beden Eğitimi ve Spor Bilim Dergisi, 14 (1), 75-82.
• Alper, R., Karagün, E., Görün, L. (2023). Düzce İlinde Görev Yapan Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 5(2), 27-41.
• Atılgan, D., & Tükel, Y. (2019). Hakemlerin Karar Verme Stillerinin İncelenmesi. Sport Sciences, 14(2), 22-32.
• Avcı, B., Alsoy, Ş. B. (2023). Türkiye Badminton Federasyonu ve Avrupa Badminton Federasyonlarının Karşılaştırılması Analizi. Fenerbahçe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 95-103.
• Aydın, G., Aydın Aslaner, D. (2015). Stereotip Kadın Rollerinin Televizyon Reklamlarında Sunumu. Global Media Journal Dergisi, 11, 54-74.
• Bayram, L., Yüceloğlu Keskin, D. Ö., Kabadayı, M., Bostancı, Ö. (2016). Üniversitede eğitim gören milli sporcuların sorunlarının incelenmesi. Gaziantep Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(2), 75-84.
• Büyüköztürk, Ş. (2018). Sosyal bilimler için veri analizi el kitabı. Pegem Atıf İndeksi, 1-214.
• Connell, R. W. (1988). Toplumsal Cinsiyet ve İktidar Toplum. Kişi ve Cinsel Politika, Ayrıntı Yayınları.
• Cross, C., Margaret, L. (2006). Barriers to advancing Female Careers in the High-Tech Sector: Empirical Evidence from Ireland. Women in Management Review, 21 (1).
• Çağlayan, B. (2019). Türkiye Olimpik Hazırlık Merkezlerindeki Sporcuların Gelecek Kaygıları İle Bireysel Kariyer Planlamalarının İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Anabilim Dalı, Kırıkkale.
• Çelik, A., Şimşek, M. Ş. (2013). Yönetim ve Organizasyon. Eğitim Yayınevi, Konya.
• Dağlı Ekmekçi, Y.A., Mülazımoğlu Ballı, Ö., Ilgar Doğan, Y. (2023). Dual Career of a Sportswoman: Problems and Successes. European Handbook For Gender Equality, Equity, Inclusion in Sport: A Perspective Through The Erasmus + Women-Up Project, ISBN: 978-84-1170-562-2.
• Dağlı Ekmekçi, Y.A., İnan Işık, Ö., Dikmen Çoban, F.N., (2020). Tükenmişlik ve Örgütsel Bağlılık Arasındaki İlişki: Yüzme Hakemleri üzerinde bir İnceleme. İşletme Araştırmaları Dergisi, 12 (2), 1159-1175.
• Demirel, N., Yumuk, Y., Hacıoğlu, N. (2021). İş-Aile Rol Çatışması ve Kariyer Devamlılığı İlişkisi: Kadın Turist Rehberleri Üzerine Bir Değerlendirme. Turist Rehberliği Dergisi, 4(1), 48-63.
• Deniz, M. (2004). Üniversite öğrencilerinin karar vermede öz saygı karar verme stilleri ve problem çözme becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Eurasian Journal of Educational Research, (15), 23-35.
• Dilsiz, M.Ş. (2011). Kariyer Yönetimi ve Kırıkkale’deki Banka Şubelerinde Bir Uygulama. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Ana Bilim Dalı, Kırıkkale.
• Dugan, Ö. (2018). Sporda Cam Tavan Sendromu. Spor Yayınevi ve Kitapevi.
• Durusoy, M. (2018). Öğretim Elemanlarının Kariyerde Durgunluk Kaynaklarına İlişkin Görüşleri. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Akdeniz Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Antalya.
• Ekmekçi, R. (2016). Hakemlikte Zihinsel Hazırlık (1.Baskı). Ankara, Detay Yayıncılık.
• Ekmekçi, R. (2011). İyi hakemin özellikleri. Pamukkale Journal of Sport Sciences, 2(1), 1-5.
• Elmasoğlu, K. (2023). Çalışan Kadınlara Yönelik Ücret Ayrımcılığı Nedenleri: Türkiye-Fransa Karşılaştırması, İş Hayatında Kadın Çalışanlar Türkiye Avrupa Ülkeleri Karşılaştırmaları. Eğitim yayınevi, İstanbul.
• Geraniosova, K., Ronkainen, N. (2015). The experience of dual career through Slovak athletes' eyes. Physical Culture and Sport, 66(1), 53-64. doi: 10.1515/pcssr - 2015-0005.
• Gerey, H. (2021). Basketbol Hakemlerinin Mesleki ve Aile Yaşantılarında Karşılaştıkları Sorunların İncelenmesi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Beden Eğitimi ve Spor Programı, Kocaeli.
• Gözütok, D. F., Toraman, Ç., Acar Erdol, T. (2017). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ölçeğinin (TCEÖ) Geliştirilmesi Development of Gender Equality Scale. Elementary Education Online, 16(3), 1036-1048.
• Hancock, D. J., Dawson, D. J., Auger, D. (2015). Why ref? Understanding sport officials’ motivations to begin, continue, and quit. Movement & Sport Sciences, 87,31-39.
• Helmy, O. S. (2018). Work-Family conflict and family-work conflict on employees turnover intentions in the tourism industry. International Journal of Heritage, Tourism and Hospitality, 12(2/2), 400-410.
• Herdem, M. H. (2020). Türkiye Futbol Federasyonuna Bağlı Hakemlerde Çift Kariyerlilik Sorunu ve Kariyere Etkisi. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ufuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü İşletme Anabilim Dalı İnsan Kaynakları Programı, İstanbul.
• Hieatala, B., Archibald, J.G. (2021). Barriers to Female Officials in Sports. ACPA College Student Educators International, 2-6.
• İslamoğlu E., Yıldırımalp, S. (2014). Yolcu Hizmetleri Memurluğu Yapan Kadınların Çalışma Hayatında Karşılaştıkları Sorunlar. HAK-İŞ Uluslararası Emek ve Toplum Dergisi, 3(3),152-177.
• Jacobs, L. B., Tingle, K. J., Oja, D. B., Smith, A. M. (2020). Exploring referee abuse through the lens of the collegiate rugby coach. Journal of Sport Management Review, 23 (1), 39-51.
• Karaçam, A., Sabuncu, A.A., Akça, E., Akduman, O.B., Güçlü, H. (2021). Hakemlik Mesleğini Sürdürme Ölçeğinin (HMSÖ) Türkçeye Uyarlama Çalışması. CBÜ Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi, 16(1), 10-21.
• Karaçam, A., Orhan, B.E., Özdemir, A.S., Sabuncu, A.A. (2022). Hakemlerin Duygu Düzenleme Düzeylerinin İncelenmesi. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 4 (1) 4-9.
• Karalı, Y. (2012). Eğitim Fakültesi Öğrencilerinin Eleştirel Düşünme Eğilimleri: İnönü Üniversitesi Örneği. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Malatya: İnönü Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü.
• Kavasoğlu, İ., Yaşar, M. (2016). Toplumsal Cinsiyet Normlarının Dışındaki Sporcular. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 27 (3), 118–132.
• Kellet, P., Shilbury, D. (2007). Umpire participation: Is abuse really the issue?. Sport Management Review, 10 (3), 209-229.
• Kişioğlu, H. (2015). Kadınların Kariyer Yönetimi ve Kariyer Sürecinde Karşılaştığı Sorunlar: Banka Çalışanları Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Sakarya.
• Kocacık, F., Gökkaya, V. B. (2005). Türkiye’de Çalışan Kadınlar ve Sorunları. Cumhuriyet Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 1 (6), 195-220.
• Koca, C., Bulgu, N. (2005). Spor ve Toplumsal Cinsiyet: Genel Bir Bakış. Hacettepe Üniversite Dergisi, 1-36.
• Livingston, L. A., Forbes, S. L., Pearson, N., Camacho, T., Wattie, N., & Varian, P. (2017). Sport officiating recruitment, development, and retention: A call to action. Current Issues in Sport Science, 2-11.
• Koca, S., Yıldız, S. M. (2018). Futbol hakemlerini strese iten faktörler, iş tatmini ve iş performansı ilişkisinin incelenmesi. Spor Bilimleri Araştırmaları Dergisi, 3(2), 195-207.
• Livingston, L. A., Forbes, S. L., Pearson, N., Camacho, T., Wattie, N., Varian, P. (2017). Sport officiating recruitment, development, and retention: A call to action. Current Issues in Sport Science,
• Ökten, Ş. (2009). Toplumsal cinsiyet ve iktidar: Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin Toplumsal Cinsiyet Düzeni. Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, 2(8), 302- 312.
• Önder, N. (2013). Türkiye’de Kadın İşgücünün Görünümü. Çalışma Dünyası Dergisi, 1(1), 35-61.
• Özdemir, A. R., Özdemir, E., Akça, C., Ediz, B., ve Akça, A. (2002). Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Beden Eğitimi ve Spor Bölümü son sınıf öğrencilerinin benlik ve mesleki benlik kavramları arasındaki bağdaşım düzeylerini etkileyen bazı faktörler. Uludağ Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 15(1), 287-303.
• Pereira, A., Mendes, F., Figueiredo, A. (2023). Governance in Sports Organizations: A Gender Approach, European Handbook For Gender Equality, Equity, Inclusion in Sport: A Perspective Through The Erasmus + Women-Up Project, ISBN: 978-84-1170-562-2.
• Rullang, C., Emrich, E., & Pierdzioch, C. (2017). Why do referees end their careers and which factors determine the duration of a referee’s career? Current Issues in Sport Science (CISS).
• Şahin, S., Dal, S., Donuk, B. (2020). Basketbol Hakemlerin Cam Tavan Algısı ve Kadın Hakemlerin Üst Klasmanlara Yükselmesindeki Engeller. Spormetre, 18(1), 2020, 120-130.
• Tabachnick, B.G., L.S., Fidell (2013). Using Multivariate Statistics (sixth ed.) Pearson, Boston.
• Tapşın, F.O., Koç Doğan, N.E. (2024). Futbol Hakemlerinin Sporda Mücadele ve Tehdit Durumlarının İncelenmesi. Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 6(3), 284-289.
• TDK (2024). Güncel Türkçe Sözlük, https://sozluk.gov.tr/
• Türkiye Badminton Federasyonu (Eylül 2023). https://www.badminton.org.tr/
• Türkiye Masa Tenisi Federasyonu (Eylül 2023). https://www.tmtf.gov.tr/83
• Türkiye Tenis Federasyonu (Eylül 2023). https://www.ttf.org.tr/duyurular/hakem-duyurular
• Parsons, T., Balmer, A. (2015). You want the buzz of having done well in a game that was not easy: A sociological examination of the job commitment of English football referees. Movement & Sport Sciences, 87, 41-52.
• Wiesner Hanks, M. E. (2024). Tarihte Toplumsal Cinsiyet (Çiyan Şenerdi, M. Çev.). Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
• Yanıkkerem, E., Altınparmak, S., ve Karadeniz, G. (2004). Gençlerin meslek seçimini etkileyen faktörler ve benlik saygıları. Nursing Forum Dergisi, 7(2), 61- 62.
• Yılmaz, S. (2018). Toplumsal Cinsiyet Rollerinin Günlük Hayattaki Yansımaları: Çorum/Alaca Örneği. İMGELEM, 2 (2), 59-79.