ÜNİVERSİTE ÖĞRENCİLERİNİN KARANLIK ÜÇLÜ KİŞİLİK ÖZELLİKLERİNİN SPORA YÖNELİK TUTUMLARI ÜZERİNE ETKİSİNİN İNCELENMESİ

Yıl 2025, Cilt: 23 Sayı: 3, 178 - 190, 30.09.2025

Ender Özbek

https://doi.org/10.33689/spormetre.1677930

Öz

Bu çalışmanın amacı, üniversite öğrencilerinin karanlık üçlü kişilik özelliklerinin spora yönelik tutumları üzerine etkisinin incelenmesidir. Araştırmada, nicel araştırma yöntemlerinden ilişkisel tarama modeli kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini, Dicle Üniversitesinde öğrenim görmekte olan lisans öğrencileri oluşturmakta iken örneklemini ise kolay örnekleme yöntemi ile belirlenen 1237 öğrenci oluşturmaktadır. Araştırmada veri toplama aracı olarak kişisel bilgi formu, Kısaltılmış Karanlık Üçlü Ölçeği ve Spora Yönelik Tutum Ölçeği kullanılmıştır. Toplanan verilerin normal dağılım gösterdiği tespit edilmiş ve parametrik testlerden T testi, ANOVA testi ve korelasyon analizi kullanılmıştır. Yapılan analizler sonucunda, Araştırmaya katılan öğrencilerin spora yönelik tutumlarının cinsiyet, yaş, bölüm ve sınıf değişkenine göre anlamlı farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Karanlık üçlü özelliklerinin ise cinsiyet, yaş, bölüm değişkenlerine göre anlamlı fark gösterdiği tespit edilmiştir. Ayrıca, araştırmaya katılan öğrencilerin spora yönelik tutumları ile karanlık üçlü özellikleri arasında düşük düzeyde pozitif yönlü bir ilişki olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Karanlık üçlü , tutum , spora yönelik tutum , lisans öğrencisi

THE EXAMINATION OF THE EFFECT OF UNIVERSITY STUDENTS' DARK TRIAD PERSONALITY TRAITS ON THEIR ATTITUDES TOWARDS SPORTS

Öz

The purpose of this study is to examine the effect of university students' dark triad personality traits on their attitudes towards sports. In the research, a relational screening model, one of the quantitative research methods, was used. The population of the study consists of undergraduate students studying at Dicle University, while the sample comprises 1,237 students determined by the convenience sampling method. The data collection tools used in the study include a personal information form, the Short Dark Triad Scale, and the Attitude Towards Sports Scale. It was determined that the collected data showed a normal distribution, and parametric tests such as the T-test, ANOVA, and correlation analysis were used. As a result of the analyses, it was found that the attitudes of the students participating in the study towards sports showed significant differences according to gender, age, department, and class variables. It was also found that the dark triad traits exhibited significant differences according to gender, age, and department variables. Additionally, a low-level positive relationship was found between the students' attitudes towards sports and their dark triad traits.

Anahtar Kelimeler

Dark triad , attitude , attitude towards sports , undergraduate student

Kaynakça

• Beşikçi, T., Dinler, K., & Atalmış, E. (2023). Examination of the relationship between volunteering motivation for sports activities and attitudes towards sports of students in an elite university. Journal of Human Sciences, 20(4), 567-583. https://doi.org/10.14687/jhs.v20i4.6417
• Bozkurt, T. (2024). Üniversite ve lise öğrencilerinin spora yönelik tutumları: Psiko-sosyal, fiziksel ve zihinsel gelişme ile ilişkisi. Kalem Uluslararası Eğitim ve İnsan Bilimleri Dergisi. https://doi.org/10.23863/kalem.2023.251
• Budak, D., & Kandil, N. (2022). Futbol ve tenis branşlarıyla ilgilenen bireylerin karanlık üçlü kişilik özelliklerinin karar verme stilleri üzerine etkisi. Akdeniz Spor Bilimleri Dergisi, 5(Özel Sayı 1), 158-170. https://doi.org/10.38021/asbid.1198516
• Çelik, R., & Çelik, S. B. (2024). Üniversite öğrencilerinde sosyal medya kullanımının karanlık üçlü kişilik özellikleri açısından incelenmesi. 19 Mayıs Sosyal Bilimler Dergisi, 5(2), 154-162. https://doi.org/10.52835/19maysbd.1480121
• Çiçek, E. D. (2019). Üniversite öğrencilerinin spora katılım ve spora yönelik tutumlarının incelenmesi (Adana İli Örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Aksaray: Aksaray Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Furnham, A., Richards, S. C., & Paulhus, D. L. (2013). The dark triad of personality: A 10 year review. Social and Personality Psychology Compass, 7(3), 199-216. https://doi.org/10.1111/spc3.12018
• Gogoriță, C. (2019). Dark triad of personality and aggression in adolescents and young people. 10(2), 102-113. https://doi.org/10.47040/sd0000075 Gürlek, T. T., & Ok, A. B. (2022). Karanlık üçlü kişilik özellikleri, risk alma eğilimi, örgütsel bağlılık, kariyer bağlılığı ve işten ayrılma niyeti arasındaki ilişkiler. Fiscaoeconomia, 6(2), 457-477. https://doi.org/10.25295/fsecon.1074806
• Hare, R. D., Hart, S. D., & Harpur, T. J. (1991). Psychopathy and the DSM-IV criteria for antisocial personality disorder. Journal of Abnormal Psychology, 100(3), 391– 398. https://doi.org/10.1037/0021-843X.100.3.391
• Jin, C. C., Wang, B. C., & Ji, A. T. (2019). The relationship between the dark triad and internet adaptation among adolescents in China: Internet use preference as a mediator. Frontiers in Psychology, 10. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2019.02023
• Karaaslan, N., & Gizir, C. (2021). Üniversite öğrencilerinde ilişkisel saldırganlık: Karanlık üçlü kişilik özelliklerinin rolü. Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Dergisi. https://doi.org/10.30964/auebfd.683683
• Karadağ, S. (2012). İlköğretim 8. sınıf ve lise 11. sınıf öğrencilerinin beden eğitimi dersine ilişkin tutumlarının çeşitli değişkenlere bağlı olarak karşılaştırılması (Kırıkkale Örneği). (Yüksek Lisans Tezi), Kırıkkale: Kırıkkale Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
• Krick, A., Tresp, S., Vatter, M., Ludwig, A., Wihlenda, M., & Rettenberger, M. (2016). The relationships between the dark triad, the moral judgment level, and the students’ disciplinary choice. Journal of Individual Differences, 37(1), 24-30. https://doi.org/10.1027/1614-0001/a000184
• Kuzu, A. (2013). Araştırmaların planlanması. Kurt, A.Ş.
• Nicholls, A. R., Madigan, D. J., Backhouse, S. H., & Levy, A. R. (2017). Personality traits and performance enhancing drugs: The dark triad and doping attitudes among competitive athletes. Personality and Individual Differences, 112, 113-116. https://doi.org/10.1016/j.paid.2017.02.062
• Paulhus, D. L., & Williams K. M. (2002). The dark triad of personality: Narcissism, Machiavellianism, and psychopathy. J Res Pers, 36:556- 563.
• Safitri, R., Lyona, A., Evi, E., Kotimah, C., & Karmiyati, D. (2023). Influence dark triad personalities in aggressive behavior. International Journal of Research Publication and Reviews, 4(12), 1061-1064. https://doi.org/10.55248/gengpi.4.1223.123402
• Sarıkabak, M. (2019). Determining vocational high school of health students attitudes toward physical education and sports class and their self-efficacy. International Journal of Science Culture and Sport, 7(2), 29-41. https://doi.org/10.14486/intjscs.2019254975
• Tapşın, F., Karagün, E., & Selvi, S. (2023). Examination of goal commitment, mental wellness and body like of individuals who continue to sports centers in their free time. Spor ve Rekreasyon Araştırmaları Dergisi, 5(2), 55-71. https://doi.org/10.52272/srad.1355466
• Ueno, Y., Shimotsukasa, T., Suyama, S., & Oshio, A. (2017). Untitled. Journal of Physical Education and Sport, 17(02). https://doi.org/10.7752/jpes.2017.02080
• Üresin, B. (2012). Beden Eğitimi Derslerinde Uygulanan Bireysel Rekabetçi ve İşbirlikçi Hedef Yönelimlerinin İlköğretim 2 Kademesinde Okuyan Öğrencilerin Beden Eğitimi Derslerine Yönelik Tutumlarına Etkisi. (Yüksek Lisans Tezi), İzmir: Ege Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü
• Wilson, D. S., Near, D., & Miller, R. R. (1996). Machiavellianism: A synthesis of the evolutionary and psychological literatures. Psychological Bulletin, 119(2), 285– 299. https://doi.org/10.1037/0033-2909.119.2.285
• Wright, J., Morgan, M., Almeida, P., Almosaed, N., Moghrabi, S., & Bashatah, F. (2016). Malevolent forces. Youth Violence and Juvenile Justice, 15(2), 191-215. https://doi.org/10.1177/1541204016667995
• Yapıcı, E., & Alpullu, A. (2022). Z kuşağında yer alan öğrencilerin spora yönelik tutumlarının incelenmesi. Sportive, 5(1), 22-35. https://doi.org/10.53025/sportive.1041576