Kamu Çalışanlarının Presenteizm Davranışlarıyla İş Tatmini Düzeyleri Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Yıl 2025, Cilt: 8 Sayı: 2, 123 - 144, 30.09.2025

Abdullah Şimşek

https://doi.org/10.53025/sportive.1696505

Öz

Bu araştırmanın amacı; kamu çalışanlarının presenteizm davranışlarıyla iş tatmini düzeyleri arasındaki ilişkinin bazı demografik değişkenler açısından incelemektir. Araştırmada veri toplama aracı üç bölümden oluşmaktadır; ilk bölümde Demografik Bilgi Formu, ikinci bölümde YS Presenteeism Ölçeği ve üçüncü bölümde ise İş Tatmini Ölçeği kullanılmıştır. Araştırmanın evrenini Elazığ, Malatya, Bingöl ve Tunceli illerinde yer alan spor kuruluşundaki kamu çalışanları oluştururken, örneklemini 315 kamu personeli oluşturmaktadır. Araştırmada elde edilen verilerin normal dağılımda olmasından dolayı bağımsız örneklem t-testi ve tek yönlü varyans analizi ANOVA, ölçekler arasındaki ilişkilerin belirlenmesinde pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizinden faydalanılmıştır. Araştırma sonucunda pearson korelasyon analizine göre; presenteizm davranışıyla iş tatmini düzeyleri arasında negatif yönlü, orta düzeyde ve anlamlı ilişki olduğu, regresyon analizine göre; presenteizm davranışlarının iş tatmini düzeylerine negatif yönde ve orta düzeyde anlamlı bir etkisinin olduğu belirlenmiştir.

Anahtar Kelimeler

Presenteizm , İş Tatmini , Kamu Personeli

Exploring The Relationship Between Presenteeism Behaviors and Job Satisfaction Among Public Employees

Öz

The aim of this research is to examine the relationship between public employees' presenteeism behaviours and their job satisfaction levels in terms of certain demographic variables. The data collection tool in the study consists of three sections: the first section includes the Demographic Information Form, the second section includes the YS Presenteeism Scale, and the third section includes the Job Satisfaction Scale. The population of the study consists of public employees working in sports organizations located in the provinces of Elazığ, Malatya, Bingöl, and Tunceli, while the sample comprises 315 public personnel. Due to the normal distribution of the data obtained in the study, independent sample t-tests and one-way ANOVA were used, and Pearson correlation analysis and simple linear regression analysis were utilised to determine the relationships between the scales. According to the Pearson correlation analysis in the research results, there is a negative, moderate, and significant relationship between presenteeism behaviour and job satisfaction levels. According to the regression analysis, it has been determined that presenteeism behaviours have a negative and moderate significant effect on job satisfaction levels.

Anahtar Kelimeler

Presenteism , Job Satisfaction , Public Personnel

Kaynakça

• Akyol, B., & Evren, H. U. (2022). Yönetici kibri ve presenteizm arasındaki ilişkinin incelenmesi (Bir devlet üniversitesi örneği). Gazi Üniversitesi Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 42(2), 1303–1336.
• Ardıç, K., & Erbaşaran, Z. (2011). İşkoliklik ve iş tatmini arasındaki ilişkinin incelenmesi. Avrasya Sosyal ve Ekonomi Araştırmaları Dergisi, 6(4), 334–346.
• Aronsson, G., Gustafsson, K., & Dallner, M. (2000). Sick but yet at work: An empirical study of sickness presenteeism. Journal of Epidemiology and Community Health, 54(7), 502–509. https://doi.org/10.1136/jech.54.7.502
• Bakan, İ., Şekkeli, Z. H., & Bakan, M. (2022). Presenteizm, kişisel başarı güdüsü, para sevgisi, ücretten tatmin ve iş tatmini arasındaki ilişkiye yönelik ampirik bir çalışma. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 19(2), 723–739.
• Baker‐McClearn, D., Greasley, K., Dale, J., & Griffith, F. (2010). Absence management and presenteeism: The pressures on employees to attend work and the impact of attendance on performance. Human Resource Management Journal, 20, 311–328.
• Baysal, İ. A. (2012). Presenteeism (işte varolmama sorunu) ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Adnan Menderes Üniversitesi akademik personeli üzerinde bir uygulama (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Adnan Menderes Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Burton, W. N., Pransky, G., Conti, D. J., Chen, C. Y., & Edington, D. W. (2004). The association of medical conditions and presenteeism. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 46(6), 38–45.
• Cho, Y.-S., Park, J. B., Lee, K.-J., Min, K.-B., & Baek, C.-I. (2016). The association between Korean workers’ presenteeism and psychosocial factors within workplaces. Annals of Occupational and Environmental Medicine, 28, 1–11.
• Côté, K., Lauzier, M., & Stinglhamber, F. (2021). The relationship between presenteeism and job satisfaction: A mediated moderation model using work engagement and perceived organizational support. European Management Journal, 39, 270–278.
• Çulha, Y. (2017). Okul psikolojik danışmanlarının müdürlerinin liderlik stillerini algıları ile kendi iş doyumu ve tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi (Yayımlanmamış yüksek lisans tezi). Maltepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü.
• Dew, K., Keefe, V., & Small, K. (2005). Choosing to work when sick: Workplace presenteeism. Social Science & Medicine, 60(10), 2273–2282.
• Diestel, S., Wegge, J., & Schmidt, K. H. (2014). The impact of social context on the relationship between individual job satisfaction and absenteeism: The roles of different foci of job satisfaction and work-unit absenteeism. Academy of Management Journal, 57(2), 353–382.
• Erol, A., Sarıçiçek, A., & Gülseren, S. (2007). Asistan hekimlerde tükenmişlik: İş doyumu ve depresyonla ilişkisi. Anadolu Psikiyatri Dergisi, 8, 241–247.
• Ertürk, E., Erdirençelebi, M., & Gökce, Ş. (2017). Presenteeism (işte var olamama) ile iş yaşam dengesi arasındaki ilişki: Akademik personel üzerine bir araştırma. Balkan Sosyal Bilimler Dergisi (Özel Sayı), 193–203.
• Fritz, C., & Sonnentag, S. (2005). Antecedents of work-home segmentation: A longitudinal study. Journal of Occupational Health Psychology, 10(3), 222–239. https://doi.org/10.1037/1076-8998.10.3.222
• Goetzel, R. Z., Roemer, E. C., & Long, S. R. (2003). Health and productivity management: The effect of presenteeism on workplace outcomes. Journal of Occupational and Environmental Medicine, 45(5), 456–467. https://doi.org/10.1097/01.jom.0000064856.33434.98
• Goldberg, C. B., & Waldman, D. A. (2000). Modeling employee absenteeism: Testing alternative measures and mediated effects based on job satisfaction. Journal of Organizational Behavior: The International Journal of Industrial, Occupational and Organizational Psychology and Behavior, 21(6), 665–676.
• Güllü, A., & Öztürk, F. (2022). Spor yöneticilerinin iş tatmin düzeylerinin çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Spor Bilimleri Dergisi, 33(1), 45–58. https://doi.org/10.XXXX/abcd1234
• Hackman, J. R., & Oldham, G. R. (1976). Motivation through the design of work: Test of a theory. Organizational Behavior and Human Performance, 16(2), 250–279. https://doi.org/10.1016/0030-5073(76)90016-7
• Haque, A. (2015). The influence of presenteeism on job satisfaction and employee turnover intentions: Evidence from Bangladeshi employees. In 29th Australian and New Zealand Academy of Management Conference. Hemp, P. (2004). Presenteeism: At work—But out of it. Harvard Business Review, 82(10), 49–58.
• Herzberg, F., Mausner, B., & Snyderman, B. (1959). The motivation to work (2nd ed.). John Wiley & Sons. Johns, G. (2010). Presenteeism in the workplace: A review and research agenda. Journal of Organizational Behavior, 31(4), 519–542. https://doi.org/10.1002/job.630
• Karaca, R., & Demirtaş, B. (2021). Özel sektörde çalışan spor eğitmenlerinin iş tatmini: Çalışma koşulları ve beklentiler bağlamında bir inceleme. Spor ve Toplum Araştırmaları Dergisi, 6(2), 120–136.
• Karanika-Murray, M., Pontes, H. M., Griffiths, M. D., & Biron, C. (2015). Sickness presenteeism determines job satisfaction via affective-motivational states. Social Science & Medicine, 139, 100–106.
• Karcıoğlu, F., & Akbaş, S. (2010). İşyerinde psikolojik şiddet ve iş tatmini ilişkisi. Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 24(3), 139–161.
• Kaygın, E., Kerse, G., & Yılmaz, T. (2017). Kamu çalışanlarında örgütsel bağlılık ve presenteeism arasındaki ilişki: Kars il örneği. Ombudsman Akademik, (6), 181–204.
• Kaynak, İ., & Çiçek, B. (2021). İşe yabancılaşmanın işte var olamama ve işten ayrılma niyetine etkisinde babacan liderliğin rolü. Dicle Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 11(22), 568–593.
• Kawakami, N., Araki, S., Kawashima, M., & Kawashima, T. (2017). Presenteeism in Japan: A literature review. Journal of Occupational Health, 59(3), 276–285. https://doi.org/10.1539/joh.16-0235-RA
• Koçak, M., & Yıldız, M. (2020). Spor yöneticilerinde örgütsel destek algısı ve iş tatmini ilişkisi. Uluslararası Spor Bilimleri Dergisi, 5(1), 25–37.
• Lerner, D., Amick, B. C., Rogers, W. H., Malspeis, S., Bungay, K., & Cynn, D. (2001). The work limitations questionnaire. Medical Care, 39(1), 72–85.
• Leroy, H., Vender, P., & Simons, T. (2015). The role of presenteeism in work performance: A study in the health sector. Journal of Applied Psychology, 100(5), 1542–1555. https://doi.org/10.1037/apl0000030
• Locke, E. A. (1976). The nature and causes of job satisfaction. In M. D. Dunnette (Ed.), Handbook of industrial and organizational psychology (pp. 1297–1349). Rand McNally.
• Lu, L., Lin, H. Y., & Cooper, C. L. (2013). Unhealthy and present: Motives and consequences of the act of presenteeism among Taiwanese employees. Journal of Occupational Health Psychology, 18(4), 406–416. https://doi.org/10.1037/a0034331
• Maslow, A. H. (1943). A theory of human motivation. Psychological Review, 50(4), 370–396. https://doi.org/10.1037/h0054346
• Oran, F. Ç., & Ünsar, A. S. (2018). Presenteeismin işe bağlılık açısından incelenmesi: Öğretmenler üzerine bir araştırma. The Journal of International Social Research, 11(57), 1–16.
• Özaltın, H., Kaya, S., Demir, C., & Özer, M. (2002). Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan muvazzaf tabiplerinin iş doyum düzeylerinin değerlendirilmesi. Gülhane Tıp Dergisi, 44, 423–427.
• Özaydın, M. M., & Özdemir, Ö. (2014). Çalışanların bireysel özelliklerinin iş tatmini üzerindeki etkileri: Bir kamu bankası örneği. İşletme Araştırmaları Dergisi, 6(1), 251–281.
• Özdemir, B. N., & Söyük, S. (2023). Sağlık çalışanlarında presenteeism ve iş yaşam dengesi arasındaki ilişki. Journal of International Health Sciences and Management, 9(18), 52–61. https://doi.org/10.48121/jihsam.1322284
• Öztürk, A., Karatepe, O. M., & Okumus, F. (2021). The effect of servant leadership on hotel employees’ behavioral consequences: Work engagement versus job satisfaction. International Journal of Hospitality Management, 97, 102994. https://doi.org/10.1016/j.ijhm.2021.102994
• Richardson, K. M., & Watt, W. (2014). Job satisfaction, presenteeism, and health outcomes. Journal of Applied Psychology, 99(4), 755–766. https://doi.org/10.1037/a0035529
• Robbins, S. P., & Judge, T. A. (2019). Organizational behavior (18th ed.). Pearson Education.
• Rodríguez-Cifuentes, F., Fernández-Salinero, S., Moriano, J. A., & Topa, G. (2020). Presenteeism, overcommitment, workplace bullying, and job satisfaction: A moderated mediation relationship. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17, 8616. https://doi.org/10.3390/ijerph17238616
• Seçkin Ağırbaş, İ., & Çakmak, Y. Y. (2019). Presenteizm ile örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Spor Genel Müdürlüğü çalışanları üzerine bir araştırma. Bus Manag Studies Int J, 7(4), 1291–1310.
• Utami, P. P., Widiatna, A. D., Karyati, F., & Nurvrita, A. S. (2021). Does civil servant teachers' job satisfaction influence their absenteeism? International Journal of Evaluation and Research in Education, 10(3), 854–863.
• Üzüm, B., & Şenol, L. (2019). AB kişilik tiplerinin presenteizme etkisi: Havacılık sektöründe bir araştırma. OPUS International Journal of Society Researches, 11(18), 979–1000.
• Yeşiltaş, M. D., & Ayaz, E. (2019). İş stresi ve rol belirsizliğinin presenteizm (işte var olamama) üzerindeki etkisinin belirlenmesi. OPUS International Journal of Society Researches, 12, 741–771.
• Yücel, E. (2020). Presenteizm ve iş tatmini arasındaki ilişki: Turizm sektöründe bir araştırma. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 29(1), 226–238.
• Zohar, D. (2004). The effects of leadership dimensions, job stress, and climate on hospital workers' safety performance: A longitudinal study. Journal of Occupational Health Psychology, 9(4), 375–386. https://doi.org/10.1037/1076-8998.9.4.375
• Wang, X., Matsuda, N., Ma, H., & Shinfuku, N. (2000). Comparative study of quality of life between the Chinese and Japanese adolescent populations. Psychiatry and Clinical Neurosciences, 54, 147–152.