Companies' Statements Regarding Commitment to Gender Equality Principles and the Compliance of Practices with Statements

Yıl 2023, Cilt: 1 Sayı: 2, 93 - 112, 25.10.2023

Sinem Zeybek Arslanboğa Yeşim Pınar Soykut Sarıca

Öz

In this research, five selected national and global firms (namely, Borusan, Odeabank, Anadolu Hayat Emeklilik, Garanti BBVA, Tüpraş) in line with the gender equality principles included in the United Nations Sustainable Development Goals were examined. By scrutinizing the sustainability reports of the firms in question, the relationship of marketing and brand management activities with gender equality principles was investigated.

In addition to the information published by the firms on their corporate websites, their studies carried out on social media and other channels were examined, and a survey consisting of 16 questions was conducted with the participation of 50 blue and white-collar employees (men and women) in the firms in question and the survey results were analyzed. Survey participants were selected to consist of employees in different sectors by adopting the snowball sampling method, and the responses of individuals with similar qualifications were consulted.

When the responses of the participants to the survey were analyzed; it has been observed that individuals in working life do not adopt the judgments and roles of women and men (such as women being domestic and men being responsible for earning money). It was also observed that the participants who declared that there are actions and investments on gender equality in the firms they work for do not have sufficient awareness of the impact of the mentioned issues.

Anahtar Kelimeler

sustainability, gender equality, gender roles

Şirketlerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İlkelerine Bağlılık Beyanları ile Uygulamaların Beyanlarla Uyumu

Öz

Bu araştırmada, seçili beş (Borusan, Odeabank, Anadolu Hayat Emeklilik, Garanti BBVA, Tüpraş) ulusal ve küresel ölçekli şirketin Birleşmiş Milletler Sürdürülebilir Kalkınma Hedefleri arasında yer alan toplumsal cinsiyet eşitliği ilkeleri doğrultusunda yürüttükleri çalışmalar incelenmiştir. Ele alınan şirketlerin sürdürülebilirlik raporları incelenerek, pazarlama ve marka yönetimi faaliyetlerinin toplumsal cinsiyet eşitliği ilkeleri ile ilişkisi irdelenmiştir.

Araştırmada yer alan şirketlerin kurumsal internet sitelerinde yayınladıkları bilgilere ek olarak, sosyal medya ve diğer kanallarda yürütülen çalışmaları incelenmiş ve söz konusu şirketlerdeki mavi ve beyaz yakalı (kadın-erkek) 50 çalışanın katıldığı 16 sorudan oluşan bir anket düzenlenerek anket sonuçları analiz edilmiştir. Anket katılımcıları kartopu örnekleme yöntemi benimsenerek farklı sektörlerde çalışanlardan oluşacak şekilde seçilmiş ve benzer nitelikteki bireylerin yanıtlarına başvurulmuştur.

Katılımcıların ankete verdikleri yanıtlar analiz edildiğinde; çalışma hayatındaki bireylerin kadın ve erkeklere yönelik toplumda kabul görmüş geleneksel yargı ve rolleri (kadınların evcimen, erkeklerin ise para kazanmakla sorumlu olması gibi) benimsemediği görülmüştür. Ayrıca, çalıştıkları şirketlerde toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda eylem ve yatırımların olduğunu beyan eden katılımcıların, bahsedilen konuların etkisine dair yeterli farkındalığının olmadığı sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler

Sürdürülebilirlik, toplumsal cinsiyet eşitliği, toplumsal cinsiyet rolleri

Etik Beyan

Bu çalışmada kullanılan anket ve katılımcılar 3.10.2023 tarih ve 2023/13 sayılı T.C. FMV Işık Üniversitesi Etik Kurul toplantısında onaylanmıştır.

Kaynakça

• Anadolu Hayat Emeklilik, (2021). Sürdürülebilirlik Raporu 2021. https://www.anadoluhayat. com.tr/Documents/PDF%20Files/Surdurulebilirlik/Surdurulebilirlik_Raporu_2021.pdf, (Erişim tarihi: 10.4.2023)
• Borusan Holding (2015). “Borusan Eşittir,” https://www.borusan.com/tr/kurumsal-sorumluluk/borusan-esittir, (Erişim tarihi: 10.4.2023).
• Dökmen, Zehra Yaşın (2009). Toplumsal Cinsiyet – Sosyal Psikolojik Açıklamalar. Remzi Kitabevi: İstanbul.
• Dönmez, Sena ve Aslı Tuncay Çelikel (2023). “Analysing Gender Equality and Empowerment in Turkish Companies: An Exploratory Case to Achieve United Nation’s Sustainability Goal,” Journal of Management, Marketing and Logistics, 10(2): 85-97.
• Ecevit, Yıldız (2021). Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinin Temel Kavramları. CEİD Yayınları: Ankara.
• Garanti BBVA Yatırımcı İlişkileri (2022). “Garanti BBVA, toplumsal cinsiyet eşitliği uygulamalarıyla 6. Kez Bloomberg Cinsiyet Eşitliği Endeksi’nde”, 2022, https://www.garantibbvainvestorrelations.com/tr/blog/detay/Garanti-BBVA-toplumsal-cinsiyet-esitligi-uygulamalariyla-6-kez-Bloomberg-Cinsiyet-Esitligi-Endeksi/1481/8939/0, (Erişim tarihi: 19.3.2023).
• Gezgüç, Aylin (2022). “Sistemler, Kadınlar ve Sürdürülebilirlik”, Harvard Business Review Türkiye Blog, 6 Haziran 2022, https://hbrturkiye.com/blog/sistemler-kadinlar-ve-surdurulebilirlik, (Erişim tarihi: 19.2.2023).
• Güner, U., P. Kalkan, Y. Öz, E.C. Özsoy ve F. Söyle (2011). Türkiye’de Cinsel Yönelim veya Cinsiyet Kimliği Temelinde Ayrımcılığın İzlenmesi Raporu: 1 Ocak – 30 Haziran 2010, İstanbul Bilgi Üniversitesi İnsan Hakları Hukuku Uygulama ve Araştırma Merkezi, İstanbul.
• Karataş, Aslı (2020). Uyuyan Güzel Uyandı: Masalların Toplumsal Cinsiyet Rolleri Üzerine Etkisi. Nemesis Kitap: İstanbul.
• Kaymak, Ozan ve Görkem Çerikcioğlu, (2017). “Şirketlerin Sürdürülebilirlik ve Sosyal Sorumluluk Anlayışlarının Finansal Performanslarına Etkisi Üzerine Bir İnceleme: Türkiye Uygulaması”, Gazi İktisat ve İşletme Dergisi, 3(3): 77-90.
• McKinsey & Company (2022). Women in the Workplace 2022.
• OdeaBank (2023). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliği – Eşit Masallar”, https://www.odeabank.com.tr/surdurulebilirlik/surdurulebilirilik-faaliyetlerimiz/toplumsal-cinsiyet-esitligi, (Erişim tarihi: 19.2.2023).
• SKD Türkiye. İş Dünyasından Kadın İstihdamı ve Fırsat Eşitliği Deneyimleri. İstanbul.
• SKD Türkiye (2022). İşin Geleceği ve Kadın İstihdamı Projesi – Baz Veri Analizi ve Derinlemesine Görüşme Bulguları Güncel Durum Tespit Raporu. Haziran, 2022. İstanbul.
• SKD Türkiye (2019). “Toplumsal Cinsiyet Eşitliğinde Reklamın Dönüştürücü Gücünden Faydalanmak”, Eşit Adımlar, 4.2.2019, https://www.skdturkiye.org/esit-adimlar/guncel/toplumsal-cinsiyet-esitliginde-reklamin-donusturucu-gucunden-faydalanmak, (Erişim tarihi: 4.2.2023).
• Şirketlerin Toplumsal Cinsiyet Eşitliği İlkelerine Bağlılık Konusundaki Beyanları İle Uygulamaların Beyanlarla Uyumu Anketi, https://docs.google.com/forms/d/e/1FAIpQLSdI2PTC2zJsPPLFkj3xnHF14az7zVFTFKjR0XsQYjcKT3_qEA/viewform?vc=0&c=0&w=1&flr=0.
• T.C. Başbakanlık Kadının Statüsü Genel Müdürlüğü (2008). Toplumsal Cinsiyet Eşitliği Ulusal Eylem Planı 2008-2013. Eylül 2008. Ankara.
• TÜİK (2022). “İstatistiklerle Kadın, 2021.”, 4 Mart 2022, https://data.tuik.gov.tr/Bulten/Index?p=Istatistiklerle-Kadin-2021-45635, (Erişim tarihi: 15.2.2023).
• TÜPRAŞ (2022). 2021 Sürdürülebilirlik Raporu.
• United Nations (2023). “SDG Indicator Metadata”, United Nations SDG Indicators Metadata Repository, 31.3.2023, https://unstats.un.org/sdgs/metadata/files/Metadata-05-05-02.pdf.
• United Nations (2023). Sustainable Development Goals Report 2023: Special Edition.
• UN Women (2022). “Explainer: Sustainable Development Goal 5”, 7.9.2022, https://www.unwomen.org/en/news-stories/explainer/2022/09/explainer-sustainable-development-goal-five.
• Yeşildere, Murat (2018). Eyvah CEO Doğuruyor! Humanist Kitap Yayıncılık: İstanbul.