Hemşirelik Öğrencilerinin Klinik Uygulamaya Yönelik Tutumları ile Fizik Muayenede Algıladıkları Öz Yeterlilik Arasındaki İlişki

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 397 - 404, 28.11.2025

Asude Güney , Serpil Su

https://doi.org/10.70813/ssd.1606285

Öz

Amaç: Bu çalışmanın amacı, hemşirelik lisans öğrencilerinin klinik uygulamaya yönelik tutumları ile fizik muayenede algıladıkları öz yeterlilik arasındaki ilişkiyi incelemektir.
Yöntem: Tanımlayıcı ve korelasyonel tipteki çalışma bir devlet üniversitesinin hemşirelik fakültesinde yürütülmüştür. Örneklemi 219 hemşirelik öğrencisi oluşturmuştur. Veriler Tanıtıcı Bilgi Formu, Hemşirelik Öğrencileri İçin Klinik Uygulamaya Yönelik Tutum Ölçeği ve Hemşirelik Lisans Öğrencileri İçin Fiziksel Muayenede Algılanan Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışma için etik kurul ve kurum izni alınmıştır. Veri analizi için sayı, yüzde, ortalama, bağımsız gruplar t-testi, tek yönlü ANOVA, Tukey ve Pearson korelasyon testi kullanılmıştır.
Bulgular: Hemşirelik Lisans Öğrencileri İçin Fiziksel Muayenede Algılanan Öz Yeterlilik Ölçeği toplam puan ortalaması 2.52±0.47, Hemşirelik Öğrencileri İçin Klinik Uygulamaya Yönelik Tutum Ölçeği toplam puan ortalaması 104.68±16.85'tir. Ölçekler arasında çok zayıf düzeyde anlamlı bir ilişki bulunmuştur (r=0.205).
Sonuç: Çalışmada öğrencilerin klinik uygulamaya yönelik tutumları ve fizik muayenede algılanan öz yeterlilikleri ortalamanın üzerinde bulunmuştur. Ayrıca, klinik uygulamaya yönelik daha olumlu tutuma sahip olan öğrencilerin fiziksel muayenede öz yeterlilikleri daha yüksektir. Hemşirelik eğitiminde klinik uygulamaya daha fazla odaklanılması ve mentörlük desteğinin artırılması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Fiziksel Muayene , Hemşirelik Öğrencisi , Öz yeterlilik

THE RELATIONSHIP BETWEEN NURSING STUDENTS ATTITUDES TOWARDS CLINICAL PRACTICE AND THEIR PERCEIVED SELF-EFFICACY DURING PHYSICAL EXAMINATION

Öz

Purpose: This study aimed to examine the relationship between undergraduate nursing students' attitudes towards clinical practice and their perceived self-efficacy in physical examination.
Methods: The descriptive and correlational study was conducted in the nursing faculty of a state university. The sample consisted of 219 nursing students. Data were collected using the Descriptive Information Form, Attitudes Toward Clinical Practice Scale for Nursing Students, and Perceived Self-Efficacy in Physical Examination Scale for Undergraduate Nursing Students. Ethics committee and institutional permission were obtained for the study. Number, percentage, mean, independent groups t-test, oneway ANOVA, Tukey and Pearson correlation test were used for data analysis.
Results: The mean total score of the Perceived Self-Efficacy in Physical Examination Scale for Undergraduate Nursing Students was 2.52±0.47, and the mean total score of the Attitude Towards Clinical Practice Scale for Nursing Students was 104.68±16.85. A very weak significant relationship was found between the scales (r=0.205).
Conclusion: In the study, students' attitudes towards clinical practice and perceived self-efficacy in physical examination were found to be above average. In addition, students with more positive attitudes towards clinical practice had higher self-efficacy in physical examination. It is recommended to focus more on clinical practice and increase mentoring support in nursing education.

Anahtar Kelimeler

Physical examination , Nursing student , Self-efficacy

Kaynakça

• [1] Menekşe D, Tecik S, Bülbül H, Kabul F, et al. Hemşirelik klinik uygulamalarında öğrencilere yönelik yapılandırılmış eğitim desteğinin öğrencilerin stres ve klinik uygulamalara yönelik tutum ve memnuniyetlerine etkisinin incelenmesi. Celal Bayar Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi. 2024;11(2):278–289. doi:10.34087/cbusbed.1399574
• [2] Akdeniz-Uysal D, Yeşil-Bayülgen M. Hemşirelik öğrencileri için klinik uygulamalara yönelik tutum ölçeğinin geliştirilmesi. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi. 2022;5(2):1–9. doi:10.53493/avrasyasbd.971359
• [3] Gümüşler-Başaran A. Hemşirelik bölümü son sınıf öğrencilerinin intörnlük uygulamasında karşılaştığı sorunlar, tutumları ve etik açıdan değerlendirmeleri. Avrasya Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;3(3):177–183.
• [4] Efil S, Küçükakgün H, Gül E, Kapıcı M. Öğrencilerin iç hastalıkları hemşireliği dersinin klinik uygulamasında yaşadıkları sorunlar. Sağlık ve Yaşam Bilimleri Dergisi. 2019;1(2):1–6. doi:10.33308/2687248X.201912142
• [5] Raleigh M, Allan H. A qualitative study of advanced nurse practitioners’ use of physical assessment skills in the community: shifting skills across professional boundaries. Journal of Clinical Nursing. 2017;26(13–14):2025–2035. doi:10.1111/jocn.13613
• [6] Zengin N, Özcan H, Çuvadar A, editors. Ebe ve hemşireler için fizik muayene. Ankara: Akademisyen Kitabevi; 2023. p. 29–45.
• [7] Nasaif H, Alaradi M, Alansari A, Jassim G. Validation of physical examination perceived self-efficacy instrument for undergraduate nursing students. Journal of Nursing Education. 2022;61(1):36–40. doi:10.3928/01484834-20211130-02
• [8] Byermoen KR, Brembo EA, Egilsdottir HÖ, Heyn LG, Moen A, Eide H. Reflection on actions: identifying facilitators of and barriers to using physical assessment in clinical practice. Nurse Education in Practice. 2021;50:102913. doi:10.1016/j.nepr.2020.102913
• [9] Gök F, Zencir G. Hemşirelik öğrencilerinin fizik muayene yapmaya yönelik algıladıkları engeller. MAS Journal of Applied Sciences. 2022;7(4):868–879. doi:10.5281/zenodo.7163767
• [10] Koukourikos K, Tsaloglidou A, Kourkouta L, Papathanasiou IV, Iliadis C, Fratzana A, Panagiotou A. Simulation in clinical nursing education. Acta Informatica Medica. 2021;29(1):15–20. doi:10.5455/aim.2021.29.15-20
• [11] Pozam M, Zaybak A. Hemşirelik öğrencilerinin klinik performanslarına ilişkin öz-yeterliklerinin incelenmesi. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi. 2022;15(1):22–29. doi:10.46483/deuhfed.928683
• [12] Jowsey T, Foster G, Cooper-Ioelu P, Jacobs S. Blended learning via distance in pre-registration nursing education: a scoping review. Nurse Education in Practice. 2020;44:102775. doi:10.1016/j.nepr.2020.102775
• [13] Rood L, Tanzillo T, Madsen N. Student nurses' educational experiences during COVID-19: a qualitative study. Nurse Education Today. 2022;119:105562. doi:10.1016/j.nedt.2022.105562
• [14] Tamilselvan C, Chua SM, Chew HSJ, Devi MK. Experiences of simulation-based learning among undergraduate nursing students: a systematic review and meta-synthesis. Nurse Education Today. 2023;121:105711. doi:10.1016/j.nedt.2023.105711
• [15] Baran L, Güneş Ü, Khorshid L. Hemşirelik öğrencilerinin öz-yeterlilik düzeyleri ile psikomotor becerileri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Life Sciences. 2020;15(4):55–63. doi:10.12739/NWSA.2020.15.4.4B0036
• [16] Utli H, Dinç M, Bütün A. Hemşirelik lisans öğrencileri için fiziksel muayenede algılanan öz yeterlik ölçeğinin Türkçe geçerlik ve güvenirliği. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi. 2023;8(2):327–335.
• [17] Arribas-Marín J, Plumed-Moreno C, Hernández-Franco V. Self-efficacy in nursing competencies during students' clinical practicum: the development of a self-assessment scale. Nursing Reports (Pavia, Italy). 2024;14(3):2327–2339. doi:10.3390/nursrep14030173
• [18] Xiang D, Ge S, Zhang Z, Twumwaah-Budu J, Mei Y. Relationship among clinical practice environment, creative self-efficacy, achievement motivation, and innovative behavior in nursing students: a cross-sectional study. Nurse Education Today. 2023;120:105656. doi:10.1016/j.nedt.2022.105656
• [19] Kaur G, Chernomas WM, Scanlan JM. Nursing services' perceptions and experiences of coping with stress in the clinic. International Journal of Formal Education Scholarship. 2020;17(1). doi:10.1515/ijnes-2020-0005
• [20] Şahan D, Gezer N. Hemşirelik öğrencilerinin fizik muayeneye yönelik deneyimleri: nitel bir çalışma. Acıbadem Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi. 2021;12(1):108–117. doi:10.31067/acusaglik.833035
• [21] Kıskaç N, Rashidi M. Hemşirelik öğrencilerinin fizik muayenede algıladıkları öz yeterliklerinin değerlendirilmesi. Gevher Nesibe Journal of Medical and Health Sciences. 2024;9(1):111–116. doi:10.5281/zenodo.10721301
• [22] Erdoğan S, Nahcivan N, Esin MN. Hemşirelikte araştırma. 3rd ed. İstanbul: Nobel Tıp Kitabevi; 2018.
• [23] Sultan A, Khan S, Bibi A, Jamal H, Rafeeque S. Attitude of undergraduate nursing students towards clinical duties: a cross-sectional study. Pakistan Journal of Medical & Health Sciences. 2022;16(7):139.
• [24] Aragaw Y, Sinishaw W, Daba W, Mekie M. Attitude of nursing and midwifery students towards clinical practice and its associated factors in Northwest Ethiopia: a cross-sectional study. BMC Res Notes. 2019;12:1–6.
• [25] Ma H, Zou JM, Zhong Y, Li J, He JQ. Perceived stress, coping style and burnout of Chinese nursing students in late-stage clinical practice: a cross-sectional study. Nurse Education in Practice. 2022;62:103385. doi:10.1016/j.nepr.2022.103385
• [26] McCarthy B, Trace A, O’Donovan M, Brady-Nevin C, Murphy M, O'Shea M, O'Regan P. Nursing and midwifery students' stress and coping during their undergraduate education programmes: an integrative review. Nurse Education Today. 2018;61:197–209. doi:10.1016/j.nedt.2017.11.029
• [27] Jack K, Hamshire C, Harris WE, Langan M, Barrett N, Wibberley C. “My mentor didn't speak to me for the first four weeks”: perceived unfairness experienced by nursing students in clinical practice settings. Journal of Clinical Nursing. 2018;27(5–6):929–938. doi:10.1111/jocn.14015
• [28] Özsaban A, Bayram A. Türkiye’de hemşirelik öğrencilerinin klinik uygulama deneyimlerini etkileyen faktörler: sistematik derleme. Ankara Sağlık Bilimleri Dergisi. 2020;9(2):124–145. doi:10.46971/ausbid.750585
• [29] Bektaş İ, Ayar D, Akdeniz-Kudubeş A. Hemşirelik öğrencilerinin eğitim streslerinin klinik karar vermede özgüven ve anksiyetelerine etkisi. Journal of Academic Research in Nursing. 2020;6(2):280–6. doi:10.5222/jaren.2020.39200
• [30] Bulfone G, Vellone E, Maurici M, Macale L, Alvaro R. Academic self-efficacy in Bachelor-level nursing students:development and validation of a new instrument. Journal of Advanced Nursing. 2020;76(1):398–408. doi:10.1111/jan.14226
• [31] Okuroğlu GK. Hemşirelik öğrencilerinin klinik performanslarına ilişkin öz yeterliklerinin akademik öz yeterlikleri ve akademik başarıları ile ilişkisi: tanımlayıcı araştırma. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2022;14(1):125–131. doi:10.5336/nurses.2021-83326
• [32] Terry D, Peck B. Academic and clinical performance among nursing students: what's grit got to do with it? Nurse Education Today. 2020;88:104371. doi:10.1016/j.nedt.2020.104371
• [33] Levett-Jones T, Pitt V, Courtney-Pratt H, Harbrow G, Rossiter R. What are the primary concerns of nursing students as they prepare for and contemplate their first clinical placement experience? Nurse Education in Practice. 2015;15(4):304–309. doi:10.1016/j.nepr.2015.03.012
• [34] Nasiri MA, Sabery M, Rezaei M, Gilasi H. The effects of mentorship and educational videos on nursing students’ physical examination skills: a clinical audit. BMC Nursing. 2023;22(1):463. doi:10.1186/s12912-023-01626-w