DİJİTAL HASTANEYE DÖNÜŞÜM KRİTERLERİNİN VE STRATEJİLERİNİN BULANIK MANTIK İLE DEĞERLENDİRİLMESİ

Yıl 2025, Cilt: 6 Sayı: 3, 432 - 445, 28.11.2025

Serenay Öztürk , Beyza Sultan Taş , Sena Keskin , Eslem Nur Çoruk , Yusuf Bera Sanlı , Emel Güven , Tamer Eren

https://doi.org/10.70813/ssd.1696374

Öz

Amaç:
Türkiye'nin sağlık sisteminde dijitalleşme süreci, özellikle 2003 yılında başlatılan Sağlıkta Dönüşüm Programı ile önemli bir ivme kazanmış ve sağlık hizmetlerinde teknolojik entegrasyonun temel bir politika hedefi haline gelmesini sağlamıştır. Günümüzde birçok hastane, dijitalleşme süreçlerini hızlandırmak ve sağlık hizmet sunumunu daha etkin hale getirmek amacıyla çeşitli girişimlerde bulunmaktadır.
Yöntem:
Bu çalışma, bir hastanenin dijital hastane olarak nitelendirilebilmesi için karşılaması gereken temel kriterleri kapsamlı biçimde incelemeyi amaçlamaktadır. Hasta güvenliği, hizmet kalitesi ve operasyonel verimliliği artırma hedefi doğrultusunda, uluslararası alanda geçerliliği bulunan HIMSS tarafından geliştirilen EMRAM modeli temel alınarak dijitalleşmenin temel bileşenleri ve seviyeleri açıklanmıştır. Araştırma kapsamında, elektronik sağlık kayıtları, hastane bilgi yönetim sistemi, randevu ve elektronik istem sistemleri gibi toplam 13 dijital hastane kriteri tanımlanmış; bu kriterlerin uygulanabilirliği ise teknolojik altyapı, güvenlik ve yasal uyum, insan kaynağı ve eğitim, kullanıcı deneyimi ve erişim ile veri ve yapay zeka stratejileri olmak üzere beş ana stratejik başlık altında değerlendirilmiştir. Strateji önceliklendirmelerinde karar verme sürecine sistematik bir yaklaşım kazandırmak amacıyla Pisagor Bulanık AHP ve Pisagor Bulanık TOPSIS yöntemleri kullanılmıştır.
Bulgular:
Çalışma, sağlık kuruluşlarının dijital dönüşüm süreçlerine bilimsel dayanak sağlayarak, yöneticilere ve karar vericilere uygulanabilir ve bütüncül bir yol haritası sunmayı amaçlamaktadır. Bu doğrultuda, belirlenen kriterlerin değerlendirilmesi sonucunda elde edilen bulgular, dijital hastane olma yolunda ilerleyen kurumlar için stratejik öneme sahiptir.
Sonuç:
Türkiye'nin sağlık sisteminde dijitalleşme süreci, ulusal düzeyde sağlık hizmetlerinin etkinliğini artırmak için kritik bir araç olarak değerlendirilmektedir. Bu çalışma, dijital hastane kavramının anlaşılmasına ve uygulanmasına yönelik yöneticilere ve karar vericilere önemli bir rehberlik sunmaktadır, ayrıca ileride yapılacak çalışmalar için teorik ve pratik temel sağlamaktadır.

Anahtar Kelimeler

Dijital Hastane , Pisagor Bulanık AHP , Pisagor Bulanık TOPSIS

Evaluation of digital hospital transformation criteria and strategies with fuzzy logic

Öz

Purpose:
The digitalization process in Turkey's healthcare system gained significant momentum with the introduction of the Health Transformation Program in 2003, making technological integration a core policy objective in healthcare services. Today, many hospitals are undertaking various initiatives to accelerate their digitalization processes and enhance the effectiveness of healthcare delivery.
Method:
This study aims to comprehensively examine the essential criteria a hospital must meet to be qualified as a digital hospital. With a focus on improving patient safety, service quality, and operational efficiency, the study is based on the internationally recognized EMRAM model developed by HIMSS. The model explains the key components and stages of digitalization. The research defines 13 digital hospital criteria, including electronic health records, hospital information management systems, appointment systems, and electronic order systems. The applicability of these criteria is assessed under five main strategic themes: technological infrastructure, security and legal compliance, human resources and training, user experience and accessibility, and data and artificial intelligence strategies. To bring a systematic approach to the decision-making process in strategy prioritization, the Pythagorean Fuzzy AHP and Pythagorean Fuzzy TOPSIS methods were used.
Findings:
The study provides scientific support for healthcare institutions in their digital transformation processes by offering managers and decision-makers a practical and holistic roadmap. The findings derived from the evaluation of the defined criteria are of strategic importance for institutions striving to become digital hospitals.
Conclusion:
The digitalization of Turkey’s healthcare system is considered a critical tool for enhancing the efficiency of national healthcare services. This study offers valuable guidance to managers and decision-makers in understanding and implementing the concept of the digital hospital and provides both theoretical and practical foundations for future research.

Anahtar Kelimeler

Digital Hospital , Fuzzy Pythagorean AHP , Fuzzy Pythagorean TOPSIS

Kaynakça

• [1] Doğan, S. (2021). Dünyada ve Türkiye’de belgelenmiş dijital hastaneler üzerine bir araştırma. International Journal of Social and Humanities Sciences Research (JSHSR), 8(71), 1588-1597.
• [2] Ak, B. (2013). Sağlıkta yeni hedef: Dijital hastaneler. Akademik Bilişim, 23, 25.
• [3] Sung, N. ve Kim, M. (2023). COVID-19 ve içerik kullanım davranışındaki değişiklikler: Güney Kore örneği. Telekomünikasyon Politikası , 47 (1), 102461.
• [4] Ak, S. (2023). Dijital hastane dönüşümünde Türkiye. Güncel Sağlık Yönetimi, 1 (1), 24-35.
• [5] World Health Organization. (2016). Global diffusion of eHealth: Making universal health coverage achievable.
• [6] Agarwal, R., Gao, G., DesRoches, C., & Jha, A. K. (2010). Research commentary — The digital transformation of healthcare: Current status and the road ahead. Information Systems Research, 21(4), 796–809.
• [7] HIMSS Analytics. (2018). Electronic Medical Record Adoption Model (EMRAM) and the benefits of digital maturity.
• [8] Li, Q., & Wong, R. K. (2024). Cybersecurity challenges and data privacy in digital healthcare environments. International Journal of Healthcare Security, 8(3), 112-125
• [9] Silva, J., & Rodriguez, E. (2023). Best practices in leveraging digital technologies for improved patient outcomes. Journal of Nursing Informatics, 11(4), 189-203.
• [10] Uysal, B., & Ulusinan, E. (2020). Güncel dijital sağlık uygulamalarının incelenmesi. Selçuk Sağlık Dergisi, 1(1), 46-60.
• [11] Avaner, T., Avaner, E. B., & Yyü, V. (2018). Yazılım teknolojileri ve sağlık yönetimi: HIMSS ya da dijital hastane hizmetleri üzerine bir değerlendirme. Yasama Dergisi, (37), 5-28.
• [12] Bayer, E., Kuyrukçu, A. N., & Akbaş, S. (2019). Dijital hastane uygulamalarının hastane çalışanlarının ve yöneticilerinin perspektifinden değerlendirilmesi: Bir devlet hastanesi örneği. Akademik Araştırmalar ve Çalışmalar Dergisi (AKAD), 11(21), 335-360.
• [13] Karaağaç, M., & Bağlama, S. S. (2020). Dijital hastane sistemlerinin hemşirelerin zihinsel iş yükü ve tıbbi hataya eğilimlerine etkisi. Sağlık ve Hemşirelik Yönetimi Dergisi, 7(2), 215-226.
• [14] Volkan, E. (2019). Dijital hastane çalışmalarının yatan hasta işlemlerinde sağladığı kağıt tasarrufu ve hemşirelik bakım hizmetlerinin süresine etkisinin analizi (Yüksek lisans tezi, İstanbul Medipol Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü).
• [15] Alkan, F. (2022). Dijital hastaneler. Sağlık Yönetiminde Yenilikçi Yaklaşımlar, 41.
• [16] Yıldırım, B. F. (2022). Dijital hastane modelinin gerçekleşmesi bağlamında mobil cihazların sağlık turizmi alanındaki rolü. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 9(3), 250-257.
• [17] Demir, A. A., & Torun, N. (2022). Dijital hastane ortamında çalışan sağlık profesyonellerinin deneyimleri; avantajlar, kolaylıklar ve güçlükler. Uluslararası İktisadi ve İdari İncelemeler Dergisi, (36), 223-236.
• [18] Altıntaş, S. (2022). Dijitalleşen hastaneye doğru: Hastane çalışanlarının dijitalleşmeye bakış açısı. Sağlıkta Performans ve Kalite Dergisi, 20(1), 1-17.
• [19] Çetin, S. (2024). Dijital hastane konusu ile ilgili bilimsel araştırmaların incelenmesi: Bir içerik analizi. Bingöl Üniversitesi Sağlık Dergisi, 5(2), 125-140.
• [20] Seçkiner, S. U., & Sofuoğlu, A. (2024). Dijital hastanelerde verimlilik analizi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 27(1), 1-20.
• [21] Bozdoğan, C. (2022). Türkiye’deki özel hastanelerin dijitalleşmesi ve akreditasyon sürecine ilişkin hastane yöneticilerinin görüşleri. International Journal of Arts and Social Studies, 5(9), 149-166.
• [22]Sütsünbüloğlu, E.,veSayar, S. (2021). Dijital hastane ve hemşirelik bakımı.
• [23]Demirel, B. E., Tınmaz, G., Güven, E., & Eren, T. (2024). Türk savunma sanayiinde dijital olgunluk seviyelerinin karşılaştırılması. Verimlilik Dergisi, 58(4), 555-572.
• [24]Ak, M. F., & Gul, M. (2019). AHP–TOPSIS integration extended with Pythagorean fuzzy sets for information security risk analysis. Complex & Intelligent Systems, 5(2), 113-126.
• [25]Gedikli, T. (2019). Pisagor bulanık TOPSIS ve bulanık TOPSIS yöntemleri ile en uygun bakım stratejisinin seçilmesi: Bir gıda işletmesinde uygulama (Yüksek lisans tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü).
• [26]Peker, S. V., Van Giersbergen, M. Y., & Biçersoy, G. (2018). Sağlık bilişimi ve Türkiye’de hastanelerin dijitalleşmesi. Sağlık Akademisi Kastamonu, 3(3), 228-267.
• [27]Aydın, N., Çelik, Ö., Aslan, A. F., Odabaş, A., Dündar, E., & Şahin, M. C. (2021). Detection of lung cancer on computed tomography using artificial intelligence applications developed by deep learning methods and the contribution of deep learning to the classification of lung carcinoma. Current Medical Imaging Reviews, 17(9), 1137–1141.
• [28]Ak, S. (2024). Akıllı sağlık: Geleceğin getirdiği yenilikler. Güncel Sağlık Yönetimi, 2(2), 56-67.
• [29]Tüfekçi, N., Yorulmaz, R., & Cansever, İ. H. (2017). Digital hospital. Journal of Current Researches on Health Sector, 7(2), 144-156.
• [30]Sutton, R. T., Pincock, D., Baumgart, D. C., Sadowski, D. C., Fedorak, R. N., & Kroeker, K. I. (2020). An overview of clinical decision support systems: benefits, risks, and strategies for success. NPJ digital medicine, 3(1), 17.
• [31]Aksan, F., & Surel, A. (2023). Hemşirelerin Dijital Hastane Bünyesinde; Dijital Hastane Kavramı Ve Etkin Zaman Kullanımının Değerlendirilmesi. Erü Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi, 10(2), 1-8.
• [32]Turgut, Z.N., Danışan, T. ve Eren, E. (2021), “Spor ve Moda Dünyasında Giyilebilir Teknolojilerin ÇKKV Yöntemleriyle Değerlendirilmesi Ve Seçimi”, Herkes için Spor ve Rekreasyon Dergisi, 3(1), 1-11. [33]Pérez-Domínguez, L., Rodríguez-Picón, L. A., Alvarado-Iniesta, A., Luviano Cruz, D., & Xu, Z. (2018).