Balıkesir İvrindi İlçesi’nde Tarihi Hükümet Konağı’nın Mimari Özellikleri ve Restorasyon Sonrası Sürdürülebilirliği

Yıl 2021, Cilt: 2 Sayı: 2, 96 - 115, 25.06.2021

Hatice Uçar

Öz

Batılılaşma Osmanlı tarihinde Tanzimat Dönemi’nde başlamıştır. Tanzimat Dönemi yönetimi kurtuluşu batılılaşma kapsamındaki değişimlerde arayarak, gelenekseli devam ettirme yerine, devlet örgütünü yeniden düzenlemeyi hedeflemiştir. Tanzimat yönetiminin değişim konusundaki kararlılığı batılı imajın ithali ile sonuçlanmıştır. İthal edilen batılı imajın uluslararası dili olarak kabul edilen Neo-klasik ve Neo-rönesans üslupların yapılarda hâkim olması bu üslupların simgesel anlamıyla ilişkilidir. İmparatorluk tarafından da benimsenen, akılcılık ve pozitivizm simgesi olan Neo-klasik üslubun hâkimiyeti, Tanzimat Fermanı’nın içeriğini oluşturan özgürlük, insan hakları ve eşitlik gibi ilkelerin mimaride dikkate alınarak, görsel yansıması olarak simgeselleşmiştir. Bu çalışmada, Tanzimat mimarisinin, İvrindi İlçesi’nde bulunan tarihi Hükümet Konağı’ndaki yansıması incelenmiştir. Neo-klasik üsluptaki yapı; özgün konumu ile korunarak, restore edilmiş ve yeniden işlevlendirilmiştir. Yapılan restorasyon uygulamasında, yapının özgün yapım şekli ve mekân örgütlenmesi tespit edilmiştir. Ayrıca binanın kent içindeki özgün kimliği, belgesel değeri, mekânsal örgütlenmesi, üslupsal değeri bozulmadan günümüz yaşamına adapte edilmesine çalışılmıştır.

Anahtar Kelimeler

vrindi, Hükümet Konağı, Neo-klasik, Tanzimat, Sürdürülebilirlik.

The Architectural Features of Historical Government House In Balikesir, İvrindi District And Its Sustainability After Restoration

Öz

Westernization started in the Tanzimat reform era in Ottoman History. Westernization started in the Tanzimat reform era in Ottoman History. The Tanzimat reform era administration aimed to reorganize the state organization by seeking salvation for the changes within the scope of westernization, instead of continuing the traditional way. The Tanzimat administration’s determination on changes resulted in the import of the western image. The fact that the neo-classical and neo-renaissance styles, which are accepted as the international language of the imported western image, dominate the structures is related to the symbolic meaning of these styles. The dominance of the neo-classical style, embraced by the Empire and symbolized by rationality and positivism, is symbolized as a visual reflection of the principles such as freedom, human rights and equality that constitute the content of the Edict of Tanzimat, considering in architecture. In this study, the reflection of the Tanzimat architecture on the historical Government House in İvrindi District will be examined. The neo-classical style building has been restored and re-functionalized by preserving its original location. In the restoration application of the building, the original construction method and space organization of the building were mastered, and the building was tried to be adapted to today's life and brought to the literature, without spoiling its city and original identities, spatial organization and stylistic values.

Anahtar Kelimeler

İvrindi, Government Office, Neoclassical, Tanzimat, Sustainability.

Kaynakça

• Akgündüz A., Öztürk S., (2002). Darende Temettuat Defterleri, İstanbul: Osmanlı Araştırma Vakfı Yayınları.
• Ayhan A. (1999). Balıkesir ve Çevresinde Yörükler, Çepniler ve Muhacırlar, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
• Balıkesir Valiliği (1999). Balıkesir İl Yıllığı, 54. Başbakanlık Osmanlı Arşivleri, Dahiliye Nezareti, Mektubi Kalemi. Dosya No: 1338, Gömlek No:52, Tarih: 03/R/1304.
• Can, C., (1993). Tophane Kasrı, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, 7. Cilt, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, 277.
• Can,C., (2000). Tanzimat ve Mimarlık, Osmanlı Mimarlığının 7 Yüzyılı, ‘’Uluslarüstü Bir Miras’’, YeM Yayın, 130-136.
• Can, C., (2008). Osmanlı Tanzimat Mimarlığının Başlangıcı ve İlk Yılları, 96- 111.
• Cemaloğlu, N., (1999). Eğitimde Yeniliklerin Uygulanmasını Etkileyen Faktörlerin Analizi, Yayınlanmamış Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
• Cemaloğlu,N.,(2005).’’ Osmanlı Devleti’nde Yapılan Tanzimat Reformlarının Eğitim Sistemine Etkileri, Uygulamaları ve Sonuçları(1839-1876)’’. Manas Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, Sayı, 14, 2005, s.153-165.
• Cerasi, Maurice M., (2001). Osmanlı Kenti; Osmanlı İmparatorluğu’nda 18. Ve19. Yüzyıllarda Kent Uygarlığı ve Mimarisi, YKS, İstanbul, çev. Aslı Ataöv.
• Cezar, M., (1995). Sanatta Batıya Açılış ve Osman HamdiI-II, Erol Kerim Aksoy Vakfı Yayınları, İstanbul.
• Çelik, G., (2008). İstanbul Tarihi Yarıada’da Tanzimat Dönemi İdari Yapıları, Doktora Tezi, İ.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Dündar A. (2010). XIX. Yüzyıl Ortalarında İvrindi’nin Sosyal ve Ekonomik Durumu (8276 Numaralı Temettuat Defterlerine Göre) (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi), 25-28.
• Kürkçü, K.,(2009). Meiji ve Tanzimat Dönemlerindeki Mimarilerin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul. S,69-105.
• Karal, E. Z. (1983). Osmanlı tarihi (C. VII). Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
• Kazamias, A., (1966). Education And The Quest For Modernity İn Turkey, London, George Allen & Unwin Ltd.
• Kurugöl,S; Küçük, S.,(2015). Tarihi Evlerde Demir Malzeme Kullanımı Ve Uygulama Teknikleri., 5. Tarihi Eserlerin Güçlendirilmesi Ve Geleceğe Güvenle Devredilmesi Sempozyumu, T.M.M.O.B. Erzurum Şubesi,Cilt 2, s.521- 536. Erzurum.
• Mardin Ş. (1997). Siyasal ve Sosyal Bilimler Makaleler 2, İstanbul: İletişim Yayınları, 53.
• Mardin,S.,(1986). Tanzimat’tan Cumhuriyet’e İktisadi Düşüncenin Gelişmesi(1838-1918),Tanzimat’tan Cumhuriyet’e Türkiye Ansiklopedisi, İletişim Yayınları, İstanbul.
• Mutaf A. (2003). Salnamelere Göre Karesi(1847-1922), Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları, 111.
• Ortaylı İ. (1999). Osmanlı İmparatorluğu’nun En Uzun Yüzyılı, İstanbul: İletişim Yayıncılık, 44.
• Sakaoğlu, N.,(1993). Tanzimat’ın İlanı, Dünden Bugüne İstanbul Ansiklopedisi, 7. Cilt, Kültür Bakanlığı ve Tarih Vakfı Ortak Yayını, s.277.
• Şimşir N. (2003). XIX. Yüzyılda Karesi Sancağı’nda Kayapa Köyü’nün Sosyo-Ekonomik Özellikleri, Türk Dünyası Araştırmaları Dergisi,121,126,142.
• Şimşir N: (2009). Osmanlı Devleti’nin Son Yıllarında Balya Kazası’nın Demografik Durumu, Türk İslam Medeniyeti Akademik Araştırmalar Dergisi, 8.
• Tanyeli, G.,(1990). Osmanlı Mimarlığında Demirin Strüktürel Kullanımı(15-18.yy). Doktora Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul.
• Uzunçarşılılı İ. H. (2000). Karesi Vilayeti Tarihçesi, Balıkesir: Zağnos Kültür ve Eğitim Vakfı Yayınları.
• Yazıcı, N., (2007). Osmanlılar’da Mimarlık Kurumunun Evrimi ve Tanzimat Dönemi Mimarlık Ortamı, Doktora Tezi,M.S.G.S.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
• Yerasimos, S., (2006). Tanzimat’ın Kent Reformları Üzerine, Tanzimat: Değişim Sürecinde Osmanlı İmparatorluğu, Phoenix, Ankara.
• Yüksel, N; Yaz, Ü., (2016).’’Geç Dönem Tarihi Yozgat Evlerinde Görülen Ahşap Tavan Örnekleri’’. 21.Yüzyıl’da Eğitim ve Toplum Dergisi, Cilt 5,Sayı 15.
• Yüksel,N.,(1994).Geç Dönem Yozgat Evlerinde Süslemeler.,(Yayınlanmamış)Yüksek Lisans Tezi, Ankara.
• URL1: http://www.cografyaharita.com/haritalarim/4l_balikesir_ili_haritasi.png (Erişim Tarihi: 15.11.2018).
• URL2: http://www.ivrindi.gov.tr/ortak_icerik/ivrindi/k%C3%B6yler/ivrind-ilce-haritasi.jpg(Erişim tarihi:17.10.2018).
• Görsel 1. http://www.cografyaharita.com/haritalarim/4l_balikesir_ili_haritasi.png, Erişim Tarihi: 15.11.2018 ve http://www.ivrindi.gov.tr/ortak_icerik/ivrindi/k%C3%B6yler/ivrind-ilce-haritasi.jpg , Erişim tarihi:17.10.2018.
• Görsel 4. Kürkçü, K.,(2009). Meiji ve Tanzimat Dönemlerindeki Mimarilerin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.86.
• Görsel 11. Kürkçü, K.,(2009). Meiji ve Tanzimat Dönemlerindeki Mimarilerin Karşılaştırılması, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul, s.95. Makalenin metninde yer alan İvrindi Hükümet Konağı’na ait fotoğraflar ile rölöve, restitüsyon ve restorasyon projeleri Hatice Uçar’a ait proje ve fotoğraf arşivinden alınmıştır.