Öz
Amaç: Dünya genelinde ya da bir bölgedeki sağlık verilerinin incelenmesi
ve karşılaştırılması, güncel durumun global ölçüde izlenebilmesi ve özellikle
karar vericilerin önceliklerini belirlemesine katkı sunabilir. Yaşlılık global
düzeyde “istenen” bir gelişme olup bazı açılardan değerlendirme ve
karşılaştırmaların yapılabilmesi bu konuda geleceğe yönelik yol haritası
çıkarmada yararlı olacaktır. Bu temel gerekçe ile bu makalede Dünya
Sağlık Örgütü Avrupa Bölgesi’nde yer alan 53 ülkenin yaşam beklentisi ve yaşlılıkla
ilgili seçilmiş ölçütler incelenmiş, ülkeler arasında karşılaştırmalar yapılmış
ve yaşlılığı ilgilendirdiği düşünülen bazı değerlendirmeler yapılmıştır.
Gereç ve Yöntem: Araştırmada
53 ülkenin doğuşta beklenen yaşam süreleri, 65 yaş ve üzeri nüfusun toplam
nüfus içindeki payları temel ölçütler olarak değerlendirilmiştir. Bunlara ek
olarak; genel bütçeden sağlığa ayrılan pay, İnsani Kalkınma İndeksi, toplumsal
cinsiyet eşitsizliği gibi diğer bazı ölçütler de değerlendirilmiştir. Veriler Dünya
Sağlık Örgütü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) web sitelerinden
elde edilmiştir. Ölçütlerin ülkelere göre karşılaştırılması için tablo, grafik
ve haritalar kullanılmıştır. İleri analiz aşamasında korelasyon ve regresyon
analizleri de yapılmıştır.
Bulgular: Avrupa
Bölgesi, Dünya Sağlık Örgütü’nün altı coğrafi bölgesi içinde yaşlı nüfusu en
fazla olan bölge iken, doğuşta beklenen yaşam süresinde ikinci sırada yer
almaktadır. Bölge ülkelerinin çoğunun gelişmişlik göstergelerinde dünya ortalamasının
üzerinde yer aldığı görülmektedir. Ancak bölge kendi içinde farklılıkları
barındırmaktadır. Batı ve Orta Avrupa ülkelerinin; Balkanlar, Doğu Avrupa ve
Orta Asya ülkelerine göre daha uzun doğuşta beklenen yaşam süresine sahip
olması, yaşlı nüfusun toplam nüfustaki payının ve İnsani Kalkınma İndeksi’nin
daha yüksek olması farklılıklardan bazılarıdır.
Sonuç: Bölge
içindeki eşitsizliklerin giderilmesi için politik düzeyde çalışmalara
gereksinim bulunmaktadır. Sağlığın temel belirleyicilerini dikkate alan ve
bilimsel zeminde geliştirilmiş müdahale programları özellikle orta ve uzun
vadede planlanmalıdır. Bu tür bilimsel çalışmaların yapılması için de güçlü,
doğru ve sürekliliği olan veri tabanının oluşturulması bir ihtiyaçtır.
Anahtar
Sözcükler:
Yaşlılık, Eşitsizlik, Küreselleşme, Kalkınma
Anahtar Kelimeler
Kaynakça
- 1. Bilir N, Paksoy Erbaydar N. Yaşlılık Sorunları. Halk Sağlığı Temel Bilgiler (Güler Ç, Akın L. Ed). Ankara: Hacettepe Üniversitesi Yayınları. 3. Baskı; 2015. s. 1528-38.2. Global Health Observatory Data. Accesed July 7, 2017 at http://www.WHO.int/gho/mortality_burden_disease/life_tables/situation_trends/en3. Mandıracıoğlu A. Dünya’da ve Türkiye’de yaşlıların demografik özellikleri. Ege Tıp Dergisi 49(3) 39-45, 2010. Accesed July 4, 2017 athttp://www.egetip.dergisi.org/pdf/pdf_EGE_460.pdf
Ayrıntılar
| Birincil Dil | Türkçe |
|---|---|
| Konular | Sağlık Kurumları Yönetimi |
| Bölüm | Orjinal Araştırma |
| Yazarlar | |
| Yayımlanma Tarihi | 30 Nisan 2019 |
| Yayımlandığı Sayı | Yıl 2019 Cilt: 28 Sayı: 1 |
