Annelerin Emzirmeyi Sonlandırma Yöntemleri ve Sonlandırma Kararlarını Etkileyen Faktörler

Yıl 2022, Cilt: 31 Sayı: 4, 271 - 280, 06.09.2022

Ümmühan Altunel , Tuba Özaydın

https://doi.org/10.17942/sted.969580

Öz

Annelerin Emzirmeyi Sonlandırma Yöntemleri ve Sonlandırma Kararlarını Etkileyen Faktörler
Amaç: Araştırma annelerin emzirmeyi sonlandırma yöntemleri ve sonlandırma kararlarını etkileyen faktörleri belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Yöntem: Tanımlayıcı tipteki araştırma, Konya’da iki Aile Sağlığı Merkezi’nde 268 anne ile yapılmıştır. Veriler anket formu kullanılarak yüz yüze toplanmıştır. Verilerin analizinde ki-kare, sayı, yüzde, ortalama ve standart sapma değerleri kullanılmıştır.
Bulgular: Annelerin emzirme süresinin ortalama 17,39±7,24 ay olduğu, %13,1’inin ilk altı ayda emzirmeyi sonlandırdığı, %39,2’sinin geleneksel yöntemler kullandığı ve %41,8’inin memeye siyah boya sürdüğü belirlenmiştir. Katılımcıların (%86,2) ilk 15 gün içerisinde emzirmeyi sonlandırmada başarılı olduğu saptanmıştır. Uzun süre yaşanılan yer, çocuğun yaşı ve emzirmeyi sonlandırmada zorlanma ile geleneksel yöntem kullanımı arasında anlamlı bir ilişki olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Emzirmeyi sonlandırmaya karar vermelerinde bebeğin ek gıdalarla beslenmeye alışması (%50,0), iki yaşına gelmesi (%42,9) ve gece/gündüz çok sık emmesine bağlı annede yorgunluk oluşturmasının (%39,9) önemli olduğu belirlenmiştir.
Sonuç: Özellikle birinci basamak sağlık hizmetlerinde çalışan hemşirelerin emzirmeyi sonlandırma konusunda annelere bilgi ve eğitim vermeleri, destek ve danışmanlık yapmaları önerilmektedir.

Methods of Termination of Breastfeeding and Factors Affecting Their Decisions to End Breastfeeding
Objective: The research was conducted to determine the methods of mothers to terminate breastfeeding and the factors affecting their decision to terminate.
Method: The descriptive study was conducted with 268 mothers in two Family Health Centers in Konya. Data were collected face to face using a questionnaire. Chi-square, number, percentage, mean and standard deviation values were used in the analysis of the data.
Results: It was determined that the average duration of breastfeeding of the mothers was 17.39±7.24 months, 13.1% of them stopped breastfeeding in the first six months, 39.2% of them used traditional methods and 41.8% of them applied black paint to the breasts. It was determined that the participants (86,2%) were successful in terminating breastfeeding within the first 15 days. It was determined that there is a significant relationship between the place of residence for a long time, the age of the child, and the difficulty in terminating breastfeeding and the use of traditional methods (p<0,05). It was determined that it was important for the baby to get used to feeding with additional foods (50,0%), to reach the age of two (42,9%), and to cause fatigue in the mother (39,9%) due to the fact that she suckled too often during the night or day.
Conclusion: It is recommended that nurses working in primary health care services, in particular, provide information, training, support and counseling to mothers about terminating breastfeeding.

Anahtar Kelimeler

Anneler, Emzirme, Hemşirelik, Karar verme, Yöntemler

Kaynakça

• Referans1 Alsaç SY, Polat S. Annelerin emzirmeyi sonlandırma sürecine ilişkin bilgi ve uygulamaları, Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi 2018;26(1):11-20.
• Referans2 WHO. Breastfeeding,2016. Accessed May 7, 2021, at www.who.int/topics/breastfeeding/en
• Referans3 UNICEF. From the first hour of life making the case for ımproved ınfant and young child feeding everywhere. Accessed May 2, 2021, at https://www.unicef.org/press-releases/who-unicef-issue-new-guidance-promote-breastfeeding-globally
• Referans4 Victora C, Bahl R, Barros AJ, França GV, Horton S, Krasevec J, Murch S, Sankar MJ, Walker N, Rollins N, The Lancet Breastfeeding Series Group. Breastfeeding in the 21st century: epidemiology, mechanisms, lifelong effect. The Lancet 2016; 387:475-90.
• Referans5 Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü. 2018 Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması. Hacettepe Üniversitesi Nüfus Etütleri Enstitüsü, T.C. Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı ve TÜBİTAK 2019, Ankara, Türkiye.
• Referans6 Cunniff A, Spatz D. Mothers' weaning practices when infants breastfeed for more than one year. MCN: The American Journal of Maternal/Child Nursing 2017;42(2):88-94.
• Referans7 Wight NE. Management of common breastfeeding issues. Pediatric Clinics Journal 2001;48(2):321-44.
• Referans8 Yıldız İ, Gölbaşı Z. Sivas ilinde annelerin emzirmeyi sonlandırmak için kullanılan geleneksel yöntemleri bilme ve kullanma durumlarının incelenmesi. Hacettepe Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Dergisi 2019;6(1):20-7.
• Referans9 Abu Hamad BA, Sammour HK. Weaning practices of mothers attending United Nations Relief and Works Agency health centres in the Gaza Governorates. Journal of Advanced Nursing 2013;69(4):773-81.
• Referans10 Dinç A, Dombaz İ, Dinç D. 6-18 ay arası bebeği olan annelerin emzirme ve anne sütüne ilişkin geleneksel uygulamaları. Balıkesir Sağlık Bilimleri Dergisi 2015;4(3):125-30.
• Referans11 Gürarslan Baş N, Karatay G, Arikan D. Weaning practices of mothers in eastern Turkey. Jornal de pediatria 2018;94(5):498-503.
• Referans12 Nuzrina R, Roshita A, Basuki DN. Factors affecting breastfeeding intention and its continuation among urban mothers in West Jakarta: a follow-up qualitative study using critical point contact for breastfeeding. Asia Pacific journal of clinical nutrition 2016;25(1):51-43.
• Referans13 Egata G, Berhane Y, Worku A. Predictors of non-exclusive breastfeeding at 6 months among rural mothers in east Ethiopia: a community-based analytical cross-sectional study. International breastfeeding journa 2013;8(1):1-8.
• Referans14 Kondolot M, Songül Yalçin S, Yurdakök K. Sadece anne sütü alım durumuna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2009;52(3):122-127.
• Referans15 Ünsür E, Gündoğan B, Ünsür M, Okan F. Emziren annelerin emzirme ile ilgili bilgi ve tutumlarının değerlendirilmesi. Euras J Fam Med 2014;3(1):33-40.
• Referans16 Yang Q, Wen SW, Dubois L, Chen Y, Walker MC, Krewski D. Determinants of breast-feeding and weaning in Alberta, Canada. Journal of Obstetrics Gynaecology Canada 2004;26(11):975-81.
• Referans17 Kleinman R. Pediatric nutrition handbook American Academy of Pediatrics. Committee on Nutrition. Ed. Elk Grove Village, IL: American Academy of Pediatrics 2009.
• Referans18 Şahin BM. Emzirmenin sürdürülmesi ve başarısında anahtar faktör: Öz-belirleme kuramına dayalı emzirme motivasyonu.Sürekli Tıp Eğitimi Dergisi 2017;27(4):291-295.
• Referans19 Lwanga SK, Lemeshow S, Organization WH. Sample size determination in health studies: a practical manual, World Health Organization 1991.
• Referans20 Ünsal H, Atlıhan F, Özkan H, Targan Ş, Hassoy H. Toplumda anne sütü verme eğilimi ve buna etki eden faktörler. Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Dergisi 2005;48(3):226-33.
• Referans21 Gök Uğur H, Şahin A, Aydın D, Kabadaş E. Annelerin bebeklerini anne sütünden ayırırken kullandıkları geleneksel yöntemlerin belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası 2018;71(3):217-23.
• Referans22 Tracz J, Gajewska D. Polonyalı kadınlar arasında emzirme süresini etkileyen faktörler. Anne ve Çocuk Dergisi 2020;24(1):39-46.
• Referans23 İnanç BB. 15-49 yaş arası annelerin anne sütü ile ilgili uygulamaları ve etki eden faktörler. Türk Aile Hekimliği Dergisi 2013;17:51-55.
• Referans24 Onbası Ş, Duran R, Aladağ Çiftçidemir N, Vatansever U, Acunas B, Sut N. The effect of prenatal breast-milk and breast-feeding training given to expectant mothers on the behaviour of breast-feeding. Turkish Archives of Pediatrics 2011;46:74-78.