Saklı Paylı Mirasçıların Alacaklılarının ve İflas İdaresinin Tenkis Davası Açma Hakkı (TMK m. 562)

Yıl 2020, , 511 - 542, 15.07.2020

Ali Ahmet Genç

https://doi.org/10.15337/suhfd.704035

Cited By: 2

Öz

Saklı paylı mirasçıların alacaklılarının tenkis davası açma hakkı Türk Medeni Kanununda düzenlenmiştir. Alacaklıların dava hakkı istisnai bir yoldur. Bu yüzden sıkı şartlara bağlanmıştır. Dava açabilmek için alacaklının elinde aciz belgesi olması veya mirasçının iflas etmiş olması bunun göstergelerindendir. Aciz belgesinin mirasın geçtiği anda var olması dava açmak için şart iken, iflas daha sonra da gerçekleşebilir. Aciz belgesinin türü veya iflas sebepleri açısından Kanunda bir sınırlama yapılmamıştır. Buna karşılık geçici aciz belgesinde ve gerçek anlamda acz halinin bulunmadığı iflas sebeplerinde alacaklıya dava hakkının tanınmaması gerekir. Alacaklıların mirasçıya dava açması için uygun süre vermesi gerekir. Mirasçı dava açmazsa veya açtığı davayı gereği gibi yürütmezse alacaklılar tenkis davası açabilir. Alacaklılar tenkis davasını gereği gibi yürütmeyen mirasçının yanında davaya da katılabilir. Aynı durum üçüncü kişinin açtığı davada tenkis def’ini ileri sürmeyen mirasçı için de geçerlidir.

Anahtar Kelimeler

Mirasçı, Saklı Pay, Tenkis Davası, Alacaklı, İflas İdaresi

The Right of Creditors and Trustee in Bankruptcy of the Statutory Heirs Who Have Reserved Portion, to Raise an Action for Reduction (Turkish Civil Code Art. 56)

Öz

The right of creditors to raise an action for reduction is regulated in Turkish Civil Code. To raise an action, creditor should have the insolvency evidence or heir should be bankrupted. While the insolvency evidence should exist at the time of inheritance, bankruptcy can take place later. There is no restriction in the Code in terms of type of insolvency evidence or reasons for bankruptcy. On the other hand, creditor shouldn’t be granted to raise an action in temporary insolvency evidence and in cases of bankruptcy where there is no real insolvency. If heir doesn’t raise an action or doesn’t properly execute the action he raised, creditors can raise an action. Creditors can participate in the action with heir, who doesn’t properly conduct the action for reduction. The same applies to heir, who doesn’t claim the exceptio of reduction, in the action raised by third party. 

Anahtar Kelimeler

Heir, Reserved Portion, Action for Reduction, Creditor, Trustee in Bankruptcy

Kaynakça

• AKÇAY, Ergin, Türk Borçlar Kanunu’na Göre Zamanaşımı, İstanbul, 2010.
• ALBAŞ, Hakan, “Miras Hukukunda İptal ve Tenkis Def’i”, Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Hukuk Araştırmaları Dergisi, Yıl: 2012, Cilt: 18, Sayı: 3, s. 143-162.
• ANTALYA, O. Gökhan, Miras Hukuku, Ankara, 2019.
• ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder/TAŞPINAR AYVAZ, Sema/HANAĞASI, Emel, İcra ve İflâs Hukuku, Ankara, 2019.
• AYAN, Mehmet, Miras Hukuku, Ankara, 2016.
• AYİTER, Nuşin, Miras Hukuku, Ankara, 1978.
• BASILE, Giovanna, Aktiv- undPassivlegitimation, RechtsbegehrenundKlagefundamentbei der Herabsetzungsklage (Art. 522 ff. ZGB), Zürich, 2016.
• BAYGIN, Cem, Türk Miras Hukukunda Alacaklıların Korunması, Ankara, 2005.
• BREITSCHMID, Peter/JUNGO, Alexandra, Handkommentar zum SchweizerPrivatrecht – Erbrecht – Art. 457-640 ZGB, 3. Auflage, Zürich, 2016.
• BUDAK, Ali Cem/KARAASLAN, Varol, Medenî Usul Hukuku, Ankara, 2019.
• BULUT, Erhan, “İflas Davasında Yetki”, Mevzuat Dergisi, Yıl:4, Sayı: 38, Şubat 2001, (https://www.mevzuatdergisi.com/2001/02a/01.htm#) (erişim:13.03.2020).
• ÇABRİ, Sezer, Miras Hukuku Şerhi (TMK m. 495-574), Cilt-I, İstanbul 2018.
• DELİDUMAN, Seyithan, “Haciz Tutanağının Borç Ödemeden Aciz Belgesi Hükmünde Sayılması (İİK. M. 105, I)”, Yargıtay Dergisi, C. 25, S. 3, Temmuz 1999, s. 334-337.
• DELİDUMAN, Seyithan, “Muvakkat Borç Ödemeden Aciz Belgesi”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, 1998/3, s. 1077-1087 (DELİDUMAN, Geçici Aciz).
• DURAL, Mustafa/ÖZ, Turgut, Türk Özel Hukuku, Cilt IV, Miras Hukuku, İstanbul, 2019.
• DURAL, Mustafa/SARI, Suat, Türk Özel Hukuku, Cilt I, Temel Kavramlar ve Medeni Kanunun Başlangıç Hükümleri, İstanbul, 2019.
• EIGENMANN, Antoine/ROUILLER, Nicolas,Commentairedudroitdessuccessions, Bern, 2012.
• ERDEM, Mehmet, Özel Hukukta Zamanaşımı, İstanbul, 2010.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2019 (EREN, Borçlar).
• EREN, Fikret, Türk Medeni Hukukunda Tenkis Davası, Ankara, 1973.
• ERSOY, Uğur, “Hileli ve Taksirli İflas Suçları”, Ceza Hukuku Dergisi, S. 33, Nisan, 2017, s. 67-111.
• ESCHER, Arnold, Kommentar zum SchweizerischenZivilgesetzbuch, DasErbrecht, ErsteAbteilung: DieErben (Art. 457-536), DritteAuflage, Zürich, 1959.
• EVİK, Ali Hakan, Türk Ceza Hukuku'nda Hileli ve Taksirli İflas Suçları, İstanbul, 2015.
• GÜNAY, Erhan, “Mirasta Tenkis (İndirim) Davası”, Terazi Hukuk Dergisi, S. 105, Mayıs 2015, s. 65-75.
• GÜNAY, Erhan, Miras Hukukunda Mirasçıların Sorumluluğu ve Alacaklıların Korunması, Ankara, 2019 (GÜNAY, Alacaklıların Korunması).
• İMRE, Zahit, Türk Miras Hukuku, İstanbul, 1978.
• İMRE, Zahit/ERMAN, Hasan, Miras Hukuku, İstanbul, 2018.
• İNAN, Ali Naim/ERTAŞ, Şeref/ALBAŞ, Hakan, Miras Hukuku, Ankara, 2019.
• KARSLI, Abdurrahim, İcra ve İflas Hukuku, İstanbul, 2014.
• KARSLI, Abdurrahim, Medeni Muhakeme Hukuku, Ders Kitabı, İstanbul, 2014.
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Ankara, 2019 (KILIÇOĞLU, Borçlar).
• KILIÇOĞLU, Ahmet M., Miras Hukuku, Ankara, 2019.
• KOCAYUSUFPAŞAOĞLU, Necip, Miras Hukuku, İstanbul, 1987.
• KOSTKIEWICZ, JolantaKren/WOLF, Stephan/AMSTUTZ, Marc/FANKHAUSER, Roland, ZGB KommentarSchweizerischesZivilgesetzbuch, 3. Auflage, Zürich, 2016.
• KURU, Baki, İcra ve İflas Hukuku, El Kitabı, Ankara, 2013.
• KURU, Baki/ARSLAN, Ramazan/YILMAZ, Ejder, Medenî Usul Hukuku, El Kitabı, Cilt I, Ankara, 2020.
• MUŞUL, Timuçin, İcra ve İflâs Hukuku, Cilt: I, Ankara, 2013.
• NAR, Ahmet, Türk Miras Hukukunda Tenkis, İstanbul, 2016.
• ORUÇ ÖMEROĞLU, Handan, İflas İdaresi, Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara, 2012.
• OĞUZMAN, M. Kemal, Miras Hukuku, İstanbul, 1995.
• OĞUZMAN, M. Kemal/BARLAS, Nami, Medeni Hukuk, Giriş, Kaynaklar, Temel Kavramlar, İstanbul, 2019.
• ÖZTAN, Bilge, Miras Hukuku (Tablolar ve Örneklerle), Ankara, 2016.
• ÖZTEK, Selçuk, İcra ve İflas Hukukunda Borç Ödemeden Aciz Vesikası, İstanbul, 1994.
• PEKCANITEZ, Hakan, Medeni Usûl Hukukunda Fer’i Müdahale, Ankara, 1992.
• PEKCANITEZ, Hakan/ÖZEKES, Muhammet/AKKAN, Mine/TAŞ KORKMAZ, Hülya, Medenî Usûl Hukuku, İstanbul, 2017.
• RÜZGARESEN, Cumhur, İflâs Sebepleri, Ankara, 2011.
• SEROZAN, Rona, Medeni Hukuk, Genel Bölüm, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2018.
• SEROZAN, Rona/ENGİN, Baki İlkay, Miras Hukuku ve Uygulama Çalışmaları Ankara, 2019.
• ŞENER, Esat, “Miras Hukukunda Alacaklıların Korunması”, Yargıtay Dergisi, Cilt: 3, Sayı: 1, Ocak 1977, s. 115-134.
• TEKDOĞAN, Aydın, Mirasta Denkleştirme ve Tenkis Davaları, Ankara, 2018.
• TUNCER KAZANCI, İdil/ÖCAL APAYDIN, Bahar, “Mirasçıların Alacaklılarını Koruyan Davalar ile Tasarrufun İptali Davası İlişkisi”, İnönü Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Özel Sayı, Cilt: 2, Yıl: 2015, s. 775-808.
• TUOR, Peter, BernerKommentar, Kommentar zum SchweizerischenZivilgesetzbuch, Band III: DasErbrecht, 1. Abteilung: DieErben, Art.457-536 ZGB, Bern, 1964.
• TUOR, Peter/SCHNYDER, Bernhard/SCHMID, Jörg/RUMO-JUNGO, Alexandra, DasSchweizerischeZivilgesetzbuch, 13. Auflage, Zürich-Basel-Genf, 2009.
• TURANBOY, K. Nuri, Mirasbırakanın Denkleştirme ve Tenkise Bağlı Sağlararası Hukuki İşlemleri, Ankara, 2010.
• TÜFEK, K. Gültekin, Miras Hukukunda Tenkis ve İade Davaları, Ankara, 1977.
• UYAR, Talih, “Takip Hukukunda Borç Ödemeden Aciz Vesikası”, Türkiye Barolar Birliği Dergisi, Yıl: 2007, Sayı: 70, s. 345-358.
• ÜSTÜNDAĞ, Saim, İflâs Hukuku, İstanbul, 1966.
• YAVUZ, Cevdet, “Miras Hukukunda Tenkisten Sonra Tenkis Konusunu Geri Verme (İade) Yükümlülüğü”, İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt:51, Sayı: 1-4, Yıl: 1985, s. 261-333.
• YILDIRIM, Mehmet Kâmil/DEREN-YILDIRIM, Nevhis, İcra ve İflas Hukuku, İstanbul, 2016.