Criteria for Determination of the Partnership Agreement with the Employment Agreement in Service Detection Cases

Yıl 2019, Cilt: 27 Sayı: 3, 809 - 843, 27.12.2019

Aslıhan Kayık Aydınalp , Baki Oğuz Mülayim

https://doi.org/10.15337/suhfd.548222

Öz

In terms of the service detection case,
the nature of the legal relationship between the parties is important. In order
to determine the services, it is necessary to work in the working period to be
determined as a worker. The ordinary partnership agreement may be subject to
service detection cases the legal relationship between the parties to be based
on a labor contract and not on the partnership agreement. Because, in order to
avoid the obligations arising from the legislation, it can be argued that the
legal relationship is not based on the employment contract but on the
partnership agreement. At this point, the nature of the legal relationship
between the parties and the criteria that can be taken into consideration for
determining this attribute are important. In our study, the determination of
the legal relationship between the parties, the definition and elements of the
ordinary partnership contract and the elements of the employment contract and
its elements are explained. In this context, firstly, the insurance status of
the partners and workers were mentioned and general explanations were made
about the service detection case and then the criteria that could be used for
the determination of the legal relationship were mentioned and the judicial
decisions were included in the subject.

Anahtar Kelimeler

Ordinary partnership, employment contract, service detection, dependency, employment contract.

Hizmet Tespiti Davalarında İş Sözleşmesi ile Adi Ortaklık Sözleşmesinin Tespitine İlişkin Ölçütler

Öz

Hizmet tespiti davası açısından, taraflar
arasındaki hukuki ilişkinin niteliği önem arz etmektedir. Hizmetlerin tespit
edilebilmesi için tespiti istenen dönemdeki çalışmanın işçi olarak geçirilmesi gerekir. Adi ortaklık sözleşmesi,
taraflar arasındaki hukuki ilişkinin ortaklık sözleşmesine değil, iş
sözleşmesine dayandığının iddia edilmesi halinde hizmet tespiti davalarına konu
olabilecektir. Zira mevzuattan doğan yükümlülüklerden kaçınmak amacıyla aradaki
hukuki ilişkinin iş sözleşmesine değil, ortaklık sözleşmesine dayandığı ileri
sürülebilmektedir.  Bu noktada
taraflar arasındaki hukuki ilişkinin niteliği ve bu niteliğin tespit
edilebilmesi için dikkate alınabilecek ölçütler önemlidir. Çalışmamızda aradaki hukuki ilişkinin tespiti, adi
ortaklık sözleşmesinin tanımı ve unsurları ile iş sözleşmesi ve unsurları
karşılaştırma yapılmak suretiyle açıklanmıştır. Bu doğrultuda ilk olarak genel
anlamda ortakların ve işçilerin sigortalılık statüsüne değinilmiş, hizmet
tespit davası hakkında genel açıklamalarda bulunulmuş, akabinde ise aradaki
hukuki ilişkinin tespitine ilişkin faydalanılabilecek ölçütlerden bahsedilmiş
ve konuya ilişkin yargı kararlarına yer verilmiştir.

Anahtar Kelimeler

Adi ortaklık, iş sözleşmesi, hizmet tespiti, bağımlılık, iş sözleşmesi.

Kaynakça

• AKPULAT KÖME, Ayşe: İş Mahkemelerinde Yargılamanın Özellikleri, 1. Baskı, İstanbul 2018.
• AKYİĞİT, Ercan: İş Hukuku, 11. Basım, İstanbul 2016.
• AKYİĞİT, Ercan: İçtihatlı ve Açıklamalı İş Kanunu Şerhi, 3. Baskı, Cilt 2, Ankara 2008.
• ALPER, Yusuf: Türk Sosyal Güvenlik Sistemi Sosyal Sigortalar Sistemi, 9. Baskı, Bursa 2018.
• ALTINOK ORMANCI, Pınar: Sürekli Borç İlişkilerinin Haklı Sebeple Feshi, Vedat Kitapçılık, İstanbul 2011.
• ARICI, Kadir: Türk Sosyal Güvenlik Hukuku, Ankara 2015.
• ARKAN, Sabih: Ticari İşletme Hukuku, Ankara 2012, s. 114, 115; SUMER, Ayşe: Ticaret Hukuku, İstanbul 2015.
• ARKAN, Sabih: “Adi Şirket Ortağına Sözleşmeyle Verilen İdare Yetkisinin Kaldırılması ve Sonuçları”, BATİDER, Y. 2001, C. XXI, S. 2.
• ARSLAN ERTÜRK, Arzu: Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, İstanbul 2010.
• AYDIN, Ufuk: Sosyal Sigortaların Genel Hükümleri ve Türleri, Yargıtay’ın İş Hukuku ve Sosyal Güvenlik Hukuku Kararlarının Değerlendirilmesi 2015, s. 557-868, Seminer İstanbul 25-26 Kasım 2016, İstanbul 2017.
• AYHAN, Rıza/ÖZDAMAR, Mehmet/ÇAĞLAR, Rıza: Ticari İşletme Hukuku Genel Esaslar, 8. Bası, Ankara 2015.
• BAŞTERZİ, Süleyman: “Avukatla Bağıtlanan Sözleşmenin Hukuki Niteliği, İş Sözleşmesinin Vekâlet ve Diğer İş Görme Sözleşmelerinden Ayrılması”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Mart 2010.
• BARLAS, Nami: Adi Ortaklık Temeline Dayalı Sözleşme İlişkileri, İstanbul 2008.
• BERBEROĞLU YENİPINAR, Filiz: Sosyal Güvenlik Hukuku Davaları, İstanbul 2017.
• BİLGİLİ, Fatih/ DEMİRKAPI: Ertan, Şirketler Hukuku Dersleri, 4. Basım, Bursa 2015.
• BİLGİLİ, Fatih/ DEMİRKAPI, Ertan: Ticari İşletme Hukuku, 5. Bası, Bursa 2014.
• BOZKURT, Argun: İş Yargılaması Usul Hukuku, 6. Baskı, Ankara 2018.
• BULUT, Mehmet: Sosyal Güvenlik Uyuşmazlıkları ve Çözüm Yolları, Ankara 2017.
• CANBOLAT, Talat: “4857 sayılı İş Kanununun Temel Kavramlara İlişkin Hükümlerinden Doğan Uygulama Sorunları ve Çözüm Önerileri”, 10. Yılında 4857 sayılı İş Kanunu (Uygulama Sorunları ve Çözüm Önerileri) Sempozyumu, 26-27 Nisan 2013, Ankara 2016.
• ÇELİK, Nuri: İş Hukuku Dersleri, İstanbul 2010.
• ÇELİK, Nuri/ CANİKLİOĞLU, Nurşen/ CANBOLAT, Talat: İş Hukuku Dersleri, 31. Bası, Beta Yayıncılık, İstanbul 2018.
• ÇİL, Şahin: İş Kanunu Şerhi, 1. Cilt, Turhan Kitabevi, Ankara 2007.
• ÇOPUROĞLU, Çağlar: Ücret ve Korunması, Ankara 2013.
• EKMEKÇİ, Ömer: Maddi İş Hukuku Yönünden 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu, s.5-41, Yeni İş Mahkemeleri Kanunu Üzerine Toplantısı, (Yayına Hazırlayanlar EKMEKÇİ, Ömer/ AKPULAT KÖME, Ayşe/HAKKAKUL YILDIZ, Özge/ AKDENİZ LEDÜN, Ayşe/ NAMLI YAYVAK, İrem/ ÇALIŞKAN, Aslı), İstanbul 2018.
• EKONOMİ, Münir: İş Hukuku, C. I, Ferdi İş Hukuku, 3. Bası, İstanbul 1984.
• ERTAŞ, Kudret: Türk İş Hukukunda İşçinin Sadakat Borcu, Ankara 1982.
• ERTÜRK, Şükran: İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Pratik Çalışmaları, 6. Baskı, Ankara 2018.
• ESENER, Turhan: İş Hukuku, 3. Bası, Ankara 1978.
• EVREN, Öcal Kemal: İş Hukukunda Ücret ve Uygulaması, Ankara 2007.
• EYRENCİ, Öner/ TAŞKENT, Savaş/ ULUCAN, Devrim: Bireysel İş Hukuku, 7. Baskı, İstanbul 2016.
• FISHINGER, S. Philipp/ RICHARDI, Reinhard: Arbeitsrecht Kommentar, Staudinger Praxis Edition, Berlin 2012.
• GÜNAY, Cevdet İlhan: İş Hukuku, Ankara 2013.
• GÜZEL, Ali: “Fabrikadan İnternete İşçi Kavramı ve Özellikle Hizmet Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru Üzerine Bir Denetleme”, Prof. Dr. Kemal Oğuzman’a Armağan, Ankara 1997.
• GÜZEL, Ali/ OKUR, Ali Rıza/ CANİKLİOĞLU, Nurşen: Sosyal Güvenlik Hukuku, 17. Bası, İstanbul 2018.
• KAYIK AYDINALP, Aslıhan: “İş Hukukunda Prim”, Türkiye Adalet Akademisi Dergisi, Ekim 2018, S. 36, Y. 9, s. 53-72.
• KILIÇOĞLU, Mustafa/ ŞENOCAK, Kemal: İş Kanunu Şerhi, Cilt 1, 2. Baskı, Legal Yayıncılık, İstanbul 2008.
• MOLLAMAHMUTOĞLU, Hamdi/ ASTARLI, Muhittin: İş Hukuku, 5. Bası, Turhan Kitabevi, Ankara 2012.
• NOMER, N. Füsun: Anonim Ortaklıkta Pay Sahibinin Sadakat Yükümlülüğü, İstanbul 1999.
• POROY, Reha (Tekinalp/Çamoğlu): Ortaklıklar Hukuku I, 13. Bası, İstanbul 2014.
• POROY, Reha/ YASAMAN, Hamdi: Ticari İşletme Hukuku, 15. Bası, İstanbul 2015.
• PREIS, Ulrich: Erfurter Kommentar zum Arbeitsrecht, Verlag C.H.Beck, München 2013.
• PULAŞLI, Hasan: 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa Göre Yeni Şirketler Hukuku Genel Esaslar, Ankara 2016.
• SENYEN KAPLAN, Emine Tuncay: Bireysel İş Hukuku, Gazi Kitabevi, Yenilenmiş 7. Baskı, Ankara 2015.
• SÖZER, Ali Nazım: Türk Sosyal Sigortalar Hukuku, 3. Bası, İstanbul 2017.
• SÜMER, Haluk Hadi: “İş Sözleşmesinin Bağımlılık Unsuru”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Eylül 2010, Yıl 5, Sayı 19, s. 63-73.
• SÜZEK, Sarper Süzek: “İşverenin Eşit Davranma Borcu”, Sicil İş Hukuku Dergisi, Aralık 2008.
• SÜZEK, Sarper: İş Hukuku, 16. Baskı, İstanbul 2018.
• ŞENER, Oruç Hami: Teorik ve Uygulamalı Ortaklıklar Hukuku Ders Kitabı, 2. Bası, Ankara 2015.
• TUNCAY, A. Can: “İşçinin Sadakat Yükümlülüğü”, Prof. Dr. Hayri Domaniç’e ARMAĞAN, Cilt II, İstanbul.
• TUNCAY, Can/ EKMEKÇİ, Ömer: Sosyal Güvenlik Hukuku Dersleri, 19. Bası, İstanbul 2017.
• TUNÇOMAĞ, Kenan/ CENTEL, Tankut: İş Hukukunun Esasları, 7. Baskı, Beta Yayıncılık, İstanbul 2015.
• ÜLGEN, Hüseyin/ HELVACI, Mehmet/ KENDİGELEN, Abuzer, KAYA, Arslan/ NOMER ERTAN, Füsun: Ticari İşletme Hukuku, 5. Bası, İstanbul 2016.
• WALTERMANN, Raimund: Arbeitsrecht, 16. Auflage, Verlag Franz Vahlen, München 2012.
• YAVUZ, Cevdet: Borçlar Hukuku Dersleri (Özel Hükümler), 11. Baskı, İstanbul 2012.
• YILDIZ, Gaye Burcu: İşverenin Eşit İşlem Yapma Borcu, Yetkin Yayınları, Ankara 2008.
• YUVALI, Ertuğrul: İşçinin Kişisel Özellikleri Bakımından İşverenin Eşit Davranma Borcu, Ankara 2012.
• YÜREKLİ, Sabahattin: Türk Borçlar Kanunu’na Göre Hizmet Sözleşmesinin Sona Ermesi, Seçkin Yayıncılık, Güncellenmiş 2. Baskı, Ankara 2014.