Sözleşme Öncesi Görüşmelerin Kesilmesi Bağlamında Culpa In Contrahendo Sorumluluğu ve Olumsuz Zarar

Yıl 2020, Cilt: 28 Sayı: 2, 745 - 775, 15.07.2020

Özkan Özyakışır , Muhammed Kiomers Ganbari

https://doi.org/10.15337/suhfd.699036

Cited By: 1

Öz

Hukuki güvenlik, sosyal ve ticari hayatın en temel ihtiyaçlarından biridir. Sosyal ve ticari hayat, çoğu zaman kişilerin, muhataplarına güvenerek iş(lem) yapmalarını gerekli kılmaktadır. Aralarındaki güven ilişkisine dayanarak hareket eden kişi, güveni boşa çıkarıldığında uğradığı zararların hukuken tazminini bekler. Bu durum, hukuki güvenlik ilkesinin bir tezahürüdür. Tüm bunlar, güven ilişkisine hukuki bir statü kazandırılması gerekliliğini ortaya çıkarmıştır.

Güven ilişkisinin hukuken korunması, dürüstlük kuralının bir gereğidir. Dürüstlük kuralı, günümüzde, hukuki ilişkinin taraflarının hak ve yükümlülüklerinin belirlenmesi noktasında önemli bir rol oynamaktadır. Herkes, haklarını kullanırken ve borçlarını yerine getirirken dürüstlük kurallarına uymak zorundadır. Bu zorunluluk, aralarında güven ilişkisi bulunan taraflara, birbirlerine karşı gerekli özeni gösterme; şahıs ve mal varlığı değerlerine zarar vermeme yükümlülüğü getirmektedir. Sözleşme görüşmeleri kapsamında oluşan güven de bu noktada culpa in contrahendo sorumluluğunu doğurmaktadır. Bu nevi sorumlulukta temel olarak zarar görenin olumsuz zararı giderilmektedir.

Anahtar Kelimeler

Edim Yükümlülüğü, Edimden Bağımsız Borç İlişkisi, Güven İlişkisi, Culpa in Contrahendo, Olumsuz Zarar

Culpa in Contrahendo Liability and Reliance Damage in the Context of Termination of Contract Negotiations

Öz

Legal certainty is a basic need for social and commercial life. Social and commercial life often requires people to do business and transaction by trusting their interlocutors. The person, acting based on the trust relationship claims the legal compensation of the damages arising from his trust. This is a manifestation of the legal certainty principle. All these result in the necessity to give a legal status to the trust relationship.
The legal protection of the trust relationship is a requirement of the rule of good faith. Accordingly, the parties with a trust relationship between them are under the obligation to take the necessary care towards each other and not to damage material and immaterial rights. At this point, trust relationship in contract negotiations brings the liability of culpa in contrahendo. In such liability, as a rule, compensation for the reliance damage is required.

Anahtar Kelimeler

Trust Relationship, The Rule of Good Faith, Culpa in Contrahendo, Damage, Reliance Damage

Kaynakça

• ANTALYA, Gökhan, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt: V/L, 3, Genişletilmiş 2. Baskı, Ankara 2019.
• AYVERDİ, İlhan, Misalli Büyük Türkçe Sözlük, İstanbul 2010.
• BAYGIN, Cem, “Culpa in Contrahendo Sorumluluğu ve Amerikan Hukukundaki Uygulaması”, AÜEHFD, C. IV, S. 1-2 (2000), s. 345-377.
• BAYSAL, Başak, Zarar Görenin Kusuru, İstanbul 2012.
• BROX, Hans ve WALKER, Wolf-Dietrich, Allgemeines Schulrecht, Grundrisse des Recht, 34. Auflage, München 2010.
• BÜYÜKSAĞİŞ, Erdem, Yeni Sosyo-Ekonomik Boyutuyla Maddi Zarar Kavramı, İstanbul 2007.
• DEMİRCİOĞLU, Huriye Reyhan, Güven Esası Uyarınca Sözleşme Görüşmelerindeki Kusurlu Davranıştan Doğan Sorumluluk (Culpa in Contrahendo Sorumluluğu), Ankara 2009.
• EREN, Fikret, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, 24. Baskı, Ankara 2019.
• ERGÜNE, Mehmet Serkan, “Culpa in Contrahendo Sorumluluğunda Olumlu Zararın Tazmini”, Prof. Dr. Rona Serozan’a Armağan, C. I, İstanbul 2010, s. 909-926. (Culpa in Contrahendo)
• ERGÜNE, Mehmet Serkan, Olumsuz Zarar, İstanbul 2008. (Olumsuz Zarar)
• ERNST- KOLBL, Michael, Schuldrecht Allgemeiner Teil, Niederle Media 2008.
• FROST, Marina, Vorvertragliche und Vertragliche Schutzpflichten, Schriften zum Bürgerlichen Recht, Band 63, Ducker und Humolt/ Berlin 1981.
• GONZENBACH, Rainer, Culpa In Contrahendo im schweizerischen Vertaragsrecht, Bern 1987.
• GÜVENÇ, Özgür, “Culpa in Contrahendo Sorumluluğu Bağlamında Sözleşme Görüşmelerinin Kesilmesi”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi C. XVIII, Y. 2014, S. 3-4, s.363-405.
• HEHLI, Christoph, Die Alternativen Rechtsbehelfe des Käufers unter besonderer Berücksichtigung der Haftung aus Culpa in Contrahendo, Band 33, Zürich 2008.
• HUGUENIN, Claire, Obligationenrecht - Allgemeiner und Besonderer Teil, Zürich 2012.
• (KALKAN) OĞUZTÜRK, Burcu, Güven Sorumluluğu, İstanbul 2008.
• KARABAĞ BULUT, Nil, Üçüncü Kişiyi Koruyucu Etkili Sözleşme, İstanbul 2009.
• KAŞAK, Fahri Erdem, Sözleşme Özgürlüğünün Sınırı Olarak Kanunun Emredici Hükümlerine Aykırılık, İstanbul 2019.
• KIRCA, Çiğdem, Bilgi Vermeden Dolayı Üçüncü Kişiye Karşı Sorumluluk, Ankara 2004.
• KUTLU SUNGURBEY, Ayfer, Yetkisiz temsil Özellikle Culpa in Contrahendo - Sözleşme Görüşmesinde Kusur ve Olumsuz Zarar, İstanbul 1988.
• LANGE, Hermann, Handbuch des Schuldrecht, Schadensersatz, 2. Auflage, Tübingen, 1990.
• MEDICUS, Dieter, Allgemeiner Teil des BGB, Heidelberg 1982.
• OĞUZMAN, M. Kemal/ÖZ, M. Turgut, Borçlar Hukuku Genel Hükümler Cilt I, Yeni Türk Borçlar Kanunu’na Göre Güncellenip, Genişletilmiş 16. Bası, İstanbul 2018.
• POHLMANN, Andre, Die Haftung wegen Verletzung von Aufklärungspflicht, Schriften zum Bürgerlichen Recht, Band 268, Dunker und Humbolt/ Berlin 2002.
• REHM, Gebhard M., Aufkärungspflichten im Vertragsrecht, Münchener Universitätsschriften Reihe der Juristischen Fakultät, Band 179, München 2003.
• SEROZAN, Rona, “Sözleşmenin müspet ihlali ve culpa in contrahendo”, İstanbul Üniversitesi MHAD, No. 18, İstanbul 1990, s. 27-42.
• TANDOĞAN, Haluk, Türk Mesuliyet Hukuku, Ankara 1961.
• YILDIRIM, Fadıl/BAŞPINAR, Veysel, “Doktrin ve Uygulama Açısından Türk-İsviçre Hukukunda Doğrudan Doğruya ve Dolaylı Zarar Ayrımı”, Prof.Dr. Bilge Öztan’a Armağan, Ankara 2008, s.1093-1125.